30 oktober 2009 door Joanna Sandberg
Mijn dochter van 6 jaar vertoont sinds een paar maanden gedragsproblemen. Ze zit in groep 3, zegt regelmatig dat niemand met haar wil spelen, dat ze de slechtste van de klas is, en dat iedereen haar stom vindt. Faalangst?
De juf vindt dat het goed gaat. Ze wordt op veel feestjes gevraagd en ze heeft wekelijks speelafspraken.
Bijna een jaar geleden is onze derde dochter geboren. Ook heeft ze nog een zusje van 4 dat een heel rustig karakter heeft. Ze kunnen samen goed spelen maar mijn oudste wil vaak de baas zijn en als het haar niet bevalt doet ze niet meer mee. Ze uit haar gedrag door boos en agressief te doen naar mij (de moeder).
Ze kan ook heel lief zijn. Maar als ik haar corrigeer, dan haat ze me, ben ik stom, wil ze dood, houd ik alleen maar van haar zusjes, etc. De laatste tijd gebeurt dit bijna iedere dag.
Ik heb al verschillende dingen geprobeerd, zoals boos worden, negatief gedrag negeren, of alleen met haar iets doen, maar niets helpt. Ik weet niet meer wat ik moet doen en begin een hekel aan haar te krijgen als ze dit gedrag vertoont.
Hebben jullie misschien nog aanwijzingen hoe ik het beste met dit gedrag kan omgaan? Ik besef wel dat ze nu in groep 3 zit, en dat het moeilijk voor haar zal zijn om de aandacht te delen met de nieuwe baby.
Ik denk niet dat uw dochter faalangst heeft, als ze zegt dat iedereen haar stom vindt, en dat niemand met haar wil spelen. Het gaat namelijk goed op school, zowel cognitief als sociaal. Daar zijn dus eigenlijk geen problemen.
Maar ze is wel van groep 2 naar groep 3 gegaan, wat een behoorlijke aanpassing van haar vraagt, want in groep 3 worden meer eisen gesteld aan kinderen dan in de kleuterklassen. Zelf suggereerde u ook al dat dat moeilijk voor haar zou kunnen zijn.
De problemen spelen dus vooral thuis. Opvallend is overigens dat u niets vertelde over de vader van uw kinderen. Hoe gaat die met haar om? En hoe gedraagt ze zich bij hem?
Een grote verandering voor haar is ook, zoals u vertelde, het hebben van een babyzusje, dat natuurlijk veel aandacht vraagt. En krijgt. Sommige kinderen hebben meer moeite met dat soort veranderingen dan andere kinderen, maar het zou goed kunnen dat uw dochter hierdoor toch onzeker is geworden. Ze kan zich afvragen: "Doe ik het wel goed? En vinden ze me nog wel lief?"
Uw dochter klinkt jaloers, maar dat is op zich heel normaal. Jonge kinderen met een nieuw broertje of zusje hoor je bijvoorbeeld wel eens vragen: "En wanneer gaat de baby nou weer terug naar het ziekenhuis?" (Of "Wanneer gaat-ie weer terug in de buik?")
Wel vind ik dat uw dochter nogal theatraal reageert. U vertelde: "dan haat ze me, ben ik stom, wil ze dood zijn, houd ik alleen maar van haar zusjes", etc.
Op dat soort onrealistische uitingen moet u niet serieus ingaan. Doet u dat wel, dan bevestigt u daarmee dat het serieuze klachten zijn, wat u natuurlijk niet wilt. Geef er dus niet te veel aandacht aan, om te voorkomen dat u haar gevoel versterkt.
Maar hoe moet het dan wel? Probeer op dit soort momenten haar gevoel te verwoorden. Bijvoorbeeld: "Lieverd, ik snap dat je boos bent, want het is ook niet makkelijk voor je." Waarna u uitlegt wat er op dat moment gebeurt en wat er eigenlijk aan de hand is.
U vertelde dat u een hekel aan haar begint te krijgen, als ze dit negatieve gedrag vertoont. Ik kan me dat heel goed voorstellen, maar u moet er toch mee oppassen want uw dochter voelt dit waarschijnlijk toch wel aan, wat ze niet prettig zal vinden. En dat kan een negatieve spiraal veroorzaken.
Ik zou u aanraden, wanneer ze echt agressief is tegenover u, om haar consequent aan te pakken door haar naar haar kamer te sturen, en te zeggen dat ze terug mag komen als ze zich weer normaal kan gedragen. Doe dat zonder veel woorden, zonder uitleg, en zonder in te gaan op haar gedrag, maar heel sec.
Als ze dan weer terugkomt, zegt u dat u het fijn vindt dat ze er weer is. Niets meer en niets minder.
Uw oudste dochter, waar u het zo moeilijk mee heeft, heeft een jonger zusje dat heel rustig is, en misschien daardoor meer positieve aandacht krijgt dan zij. Het kan ook wel eens lastig zijn, als je wat meer temperament hebt, om een lief braaf zusje te hebben, dat niet lastig doet, en niet zorgt voor gedoe in huis.
Juist daarom raad ik u aan om ook uw oudste dochter veel positieve aandacht te geven als ze zich goed gedraagt. Geef haar dus vaak complimenten, ook bij kleine dingen, en zeg regelmatig dat u zo trots bent op haar, als oudste dochter.
Ook kunt u haar betrekken bij de verzorging van de baby, en haar een beetje mede-verantwoordelijk maken. Niet echt natuurlijk, want dat is haar taak helemaal niet, maar wel door haar het gevoel te geven dat ze belangrijk is en dat ze ertoe doet. Bijvoorbeeld door te zeggen: "Kijk, je babyzusje is dol op je, ze vindt het echt zo leuk als je thuis bent!"
Betrek haar ook bij taakjes in huis, zoals samen koken, tafel dekken, de tafel gezellig maken, etc. Zorg dat ze trots kan zijn op zichzelf. Dat geeft zelfvertrouwen, en op termijn een beter gedrag.
U vertelde dat u al regelmatig dingen met haar alleen doet. Dat is prima! En ook al ziet u er nog niet echt resultaat van, u moet het wel blijven doen!
Vraag ook haar vader om dit te doen, en haar als oudste veel complimenten te geven. Juist vaders kunnen hun dochters ontzettend steunen.
Uw dochter is pas 6 jaar. Daarom is het goed om haar lekker te knuffelen als u haar in bed legt en haar voorleest.
Probeer ook om de humor erin te houden, als uw dochter vervelend dreigt te worden, of als ze zich theatraal gaat uiten. Dat kan bijvoorbeeld door een grapje te maken, waardoor de sfeer meteen al veel lichter kan worden.
En tenslotte: een leuk clubje buitenshuis (denk aan sport, dansen, knutselen, etc.) doet een kind ook vaak veel goed!
