7 april 2001 door Jeroen Aarssen
Wat voor taal-trainingsprogramma's zijn er voor kinderen van buitenlandse afkomst in de leeftijd van 2 tot 4 jaar? En hoe kan ik een kind dat geen Nederlands spreekt en begrijpt het beste begeleiden?
De leeftijd van het kind is 3 jaar en hij komt uit India. Woont net 3 maanden in Nederland en praat Engels.
Ik zal beginnen met het antwoord op de laatste vraag. Hoe kunt u het kind het best begeleiden?
Het is vooral belangrijk om het kind te
stimuleren. Door ermee te praten, door hem te laten vertellen, door voorwerpen en handelingen te benoemen, etc. In feite maakt het weinig uit in welke taal dat gebeurt. Toch kan het een lastige opgave zijn om een kind dat geen Nederlands begrijpt, aan te spreken.
Mijn suggestie is: laat het kind spelen en probeer af en toe vragen te stellen over datgene waar hij mee bezig is. U kunt dat voor een deel in het Engels doen, zodat hij in elk geval begrijpt wat u bedoelt. Op die manier sluit u aan bij wat het kind al kan, en kunt u spelenderwijs woorden en begrippen in het Nederlands introduceren.
Probeer prikkelende vragen te stellen. Als hij bijvoorbeeld met blokken speelt, kunt u vragen: "Zou deze toren nog hoger kunnen?" Zo ontstaat er een gesprek waarin niet alleen zijn Nederlands gestimuleerd wordt, maar ook zijn denken wordt geprikkeld.
Betrek hem ook bij centrale activiteiten (voorlezen, kringgesprek) en ga er niet te snel vanuit dat hij daar niets aan heeft omdat hij het toch niet verstaat. Juist deze vormen van interactie zijn uitgelezen middelen om de taalontwikkeling van kinderen te bevorderen.
Dan uw eerste vraag. Ik noem hier enkele veel gebruikte programma's. Een volledig overzicht biedt de keuzegids van de Makelaar VVE, zie de links onderaan.
Drie totaal-programma's zijn: Piramide, Kaleidoscoop en Startblokken. Hoewel ze op onderdelen verschillen, besteden ze alle drie aandacht aan de algemene ontwikkeling van jonge kinderen van 2½ tot 6 jaar. "Taal" is één van de onderdelen. De programma's bevatten speciale onderdelen voor kinderen met een andere thuistaal.
Daarnaast zijn er programma's die zich specifiek richten op de taalontwikkeling, zoals: "Een rode draad van taal" (via Stichting Onderwijsvoorrang Sociale Vernieuwing Arnhem), "Horen, zien en ... zeggen" (Stichting KION Nijmegen) en "Speeltaal" (Ondersteuningsbureau Stichting GAO Deventer).
In de leeftijd van 0-4 jaar wordt bij kinderen een stevige basis gelegd voor hoe ze later in de maatschappij zullen functioneren. Iedereen is het erover eens dat er veel (meer) aandacht besteed moet worden aan die voorschoolse periode. Het idee daarachter is dat hoe vroeger je probeert kinderen uit risico-groepen (zowel allochtone als autochtone kinderen uit lagere sociale milieus) en hun ouders te begeleiden bij opvoeding en (taal)ontwikkeling, hoe beter het uiteindelijke resultaat is.
Succes!
