1 januari 2000 door Joanna Sandberg
Onze zoon van bijna drie vertoont agressief gedrag t.o.v van zijn zusje van 9 maanden sinds zij kan kruipen en staan (met hulp van stoel en tafel, enz. ). Hij schopt en slaat haar dan of hij duwt haar hardhandig tegen de grond. En zo te zien bewust. Soms is het echt opletten want het levert af en toe gevaarlijke situaties op.
Straffen helpt niet en ook uitleggen dat het niet kan heeft geen enkel effect. Vaak vindt hij het ook leuk als ze begint te huilen wanneer ze valt of als hij ze geslagen heeft.
Wat kunnen we hier nou het beste aan doen?
De agressie van uw zoon van bijna drie jaar, gericht op zijn kleine beweeglijke zusje, is een uiting van jaloezie. Zij is geen babytje meer dat ergens rustig ligt of zit, maar ze beweegt zich nu zelfstandig door de kamer. De kamer is niet meer alleen het domein van uw zoon, hij moet nu ook de ruimte met haar delen. Naast de aandacht en tijd, die hij al met haar moest delen. Zijn jaloezie is goed te begrijpen, maar zijn agressieve uitingen moeten gestopt worden.
Uw zoon heeft ontdekt dat hij de sterkste is, en dat zijn zusje -- wiebelig op haar beentjes -- deze strijd van hem verliest. Daar lijkt hij van te genieten. Maar tegelijkertijd levert deze winst hem verlies op. Elke keer als hij zijn zusje schopt of slaat, neemt u of uw partner het op voor zijn zusje, en wordt boos op hem. Dat levert hem wel aandacht, maar dat is negatieve aandacht. Uiteindelijk is hij de grote verliezer.
Een feit is dat kinderen tussen de drie en vijf jaar agressiever worden, en dat jongetjes agressiever zijn dan meisjes. Kinderen vanaf ongeveer drie jaar komen meer voor zichzelf op, en zijn erg op zichzelf gericht. Delen, laat staan het delen van aandacht, is een kant dat nog niet ontwikkeld is. U moet uw zoontje daarbij helpen.
Een oudste kind is erg gericht op zijn ouders. Wanneer er dan een tweede kind komt, brengt dat onzekerheid en angst te weeg. De vragen waar het wezenlijk om gaat, zijn de volgende: "Waarom hebben mijn ouders nog een kind genomen, hebben zij niet genoeg aan mij?" en "Vinden zij mij eigenlijk nog wel lief?"
Uw zoon gedraagt zich agressief, maar hij heeft juist erge behoefte om aardig gevonden te worden. Helaas bereikt hij door zijn gedrag het tegenovergestelde.
Hoe kunt u deze negatieve spiraal nu keren?
1. Hij is nog te jong om hem uit te leggen wat het effect van zijn gedrag is. Wanneer hij zijn zusje pijn doet, moet u meteen ingrijpen. Het beste is dan om hem zonder veel aandacht te geven even, rustig, apart te zetten (time-out) op een time-out stoel. Woorden als "jij mag je zusje geen pijn doen, ik zet je nu even apart" zijn genoeg. Dan krijgt hij dus geen (negatieve) aandacht voor zijn vervelende gedrag.
2. Met zijn gedrag rivaliseert hij ook met zijn zusje om uw aandacht. Het is voor een peuter belangrijk dat u hem het gevoel geeft dat hij bijzonder is. Dit kunt u doen door hem apart veel aandacht te geven. Het is ook erg goed als ook zijn vader veel met hem alleen doet, zowel in huis, als boodschappen doen, naar de kinderboederij toe gaan, etc.
3. Ook is het belangrijk om hem aandacht te geven terwijl u bezig bent met zijn zusje. Geef hem complimentjes wanneer u ziet dat hij lief is voor zijn zusje, of gewoon prettig aanwezig is. Knuffel hem ook vaak waar zijn zusje bij is.
4. Help uw zoon om leuk contact te maken met zijn zusje. Hij moet zich niet buiten gesloten voelen, maar een onderdeel voelen van het gezin van vier mensen. U kunt bijvoorbeeld dingen tegen hem zeggen als: "Jij bent al een grote jongen, help jij mij even met iets lekkers te maken voor jou en je zusje, dat kan jouw zusje nog niet." Of, zodra u ziet dat zijn zusje positief op hem reageert, benoemt u dat: "Kijk, je zusje vindt je leuk, ze lacht naar je."
Het is dus belangrijk om zijn agressieve gedrag meteen te stoppen, en om hem aandacht te geven wanneer hij zich gewoon of zelfs lief gedraagt. U helpt hem dan om te voelen dat u in staat bent om van allebei uw kinderen te houden.
