4 november 2008 door Nadia Eversteijn
Wij zijn vorig jaar met ons gezin geëmigreerd naar Spanje. Onze dochter (toen 6, nu 7) sprak geen Spaans. Aangekomen op de Spaanse (lees: Catalaanse) school, bleek dat ze hier in Spanje veel verder zijn met lezen, schrijven en rekenen dan in Nederland. Ze had dus een enorme leerachterstand vergeleken met haar klasgenootjes.
De lessen zijn in het Catalaans en buiten schooltijd wordt altijd Spaans gesproken. Ingewikkeld verhaal dus..
Na een aantal maanden kan ze zich nu redelijk verstaanbaar maken in het Spaans, maar het Catalaans gaat wat moeilijker (helemaal niet eigenlijk), terwijl ze wel les krijgt in het Catalaans.
Zoals gezegd loopt ze enorm achter met lezen, schrijven en rekenen. Ik help haar wel elke dag maar de achterstand blijft groot. Ik denk zelfs dat ze nu ook al op haar Nederlandse klasgenootjes achterloopt, omdat ze eerst Spaans heeft geleerd. En dan krijgt ze ook nog eens Engels.
Doordat ze nu drie talen aan het leren is, en een enorme achterstand heeft opgebouwd, weet ik nu even niet meer wat te doen. Zelf geeft ze aan het soms allemaal een beetje veel te vinden (logisch). Gevolg is dat ze vaak geen zin heeft om te leren en maar wat aanmoddert. De ene dag heeft ze wel zin (zowel thuis als op school) en de andere dag niet.
Zal ze haar achterstand ooit nog inhalen? En is drie talen niet te veel van het goede? Hoe dan ook kan ze niet anders, en ik voel me hier heel schuldig over aangezien wij haar meegenomen hebben...
Wat wel fijn is, is dat papa Spaans is en haar een beetje kan helpen. Ook heeft ze nu op school wat bijles in het Catalaans en rekenen en schrijven. Maar ze heeft het wel heel moeilijk. Hoop op jullie raad!
U vroeg zich af of drie talen niet te veel van het goede is. Maar zoals u zelf al zei: er is gewoon geen andere keus. Het Nederlands is broodnodig voor de veilige thuisbasis, Het Catalaans voor school, en het Spaans voor de sociale contacten. Omdat het laten vervallen van een taal geen optie is, kan – voor zover ik zie – alleen op het gebied van de lesstof water bij de wijn worden gedaan.
Want dat er iets moet veranderen, dat is wel duidelijk. Uw dochter wordt namelijk met vier obstakels tegelijk geconfronteerd:
Die combinatie lijkt me domweg te zwaar. In feite wordt uw dochter gevraagd een heel stuk van het onderwijsprogramma over te slaan. Dat zou zelfs al lastig zijn als het onderwijs gewoon Nederlandstalig was! Mijn advies zou dus zijn om uw dochter, in overleg met school, een stapje terug laten doen.
Voor alle duidelijkheid: de bovenstaande opsomming is niet bedoeld om de schuldgevoelens die u toch al heeft, nog verder aan te wakkeren. Zonder twijfel bent u geëmigreerd in de verwachting en overtuiging dat uw dochter in Spanje een fijn leven wacht. Maar helaas moet ieder kind dat emigreert nu eenmaal eerst door een wenperiode heen.
Die wenperiode is voor het ene kind lastiger dan voor het andere, afhankelijk van de situatie én afhankelijk van het kind. De situatie waarin uw dochter moet integreren, is een hele lastige. Maar wat haar zelf betreft: als ik een beetje tussen de regels doorlees, doet ze het eigenlijk best goed. Want:
U maakt zich zorgen over de leerachterstand die uw dochter inmiddels heeft opgebouwd, zowel ten opzichte van haar Spaanse leeftijdsgenootjes als ten opzichte van haar Nederlandse leeftijdsgenootjes (die geen nieuwe talen hebben hoeven verwerven). Hoe kun je daar nu het beste mee omgaan?
Het lijkt me het beste als u probeert uw zorgen los te laten door te stoppen met vergelijken. Hoe uw dochter het doet ten opzichte van Nederlandse leeftijdsgenootjes, doet überhaupt niet ter zake. Ze woont nu immers in Spanje. En dat ze achterloopt op haar Spaanse leeftijdsgenootjes is een logisch gevolg van het feit dat haar klasgenootjes al veel intensiever lees-, schrijf- en rekenonderwijs genoten hebben. Een vergelijking met hen is op dit moment gewoon niet fair.
Ik denk dat u uw dochter én uzelf overvraagt, als uw uitgangspunt is dat ze zich eigenlijk op het niveau van haar klasgenootjes zou moeten bevinden.
Het lijkt me verstandig om met de school te gaan bespreken hoe er flink wat druk van de ketel gehaald kan worden. Er zijn verschillende oplossingen denkbaar. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld om tijdelijk een stapje terug te doen naar de tweede klas. Als dat praktisch haalbaar is, kan dat misschien voor een gedeelte van de stof (zodat ze ook contact met haar huidige klasgenootjes kan houden).
U vertelde niet of de bijlessen die de school al verzorgt, onder of buiten schooltijd plaatsvinden. Het zou ideaal zijn als ze kunnen plaatsvinden tijdens díe lesmomenten waarop uw dochter het niet bij kan benen.
Verder zou het heel fijn zijn als de leerkracht uw dochter regelmatig wil laten weten dat ze ook nog niet alles hóeft te kunnen. (Een geruststelling die u haar zelf natuurlijk ook regelmatig kunt geven.) Haar Spaanse vader kan in deze gesprekken met school vast en zeker een goede rol spelen.
Al met al lijkt het me helemaal geen prioriteit voor uw dochter om nu al op het niveau van haar klasgenoten te komen. Belangrijker is dat ze rustig kan wennen aan al die grote veranderingen, en lekker in haar vel kan komen te zitten.
In een veilige leeromgeving komen dat lezen, schrijven, rekenen, en zelfs het Engels, vervolgens echt wel. Het allerbeste gewenst!
