23 mei 2003 door Sanderijn van der Doef

Doktertje spelen met groot leeftijdsverschil (3 jr - 11 jr)

Onze dochter van 3 is tijdens een familiefeestje plots verdwenen met haar neef van 13. Na 20 minuten en de nodige stress kwamen ze weer tevoorschijn. Op de vraag waar ze geweest waren, kregen we als antwoord: "op de toilet, we hebben doktertje gespeeld..." Over datgene wat er precies gebeurd is, hebben beiden hebben een ander verhaal.

Volgens onze dochter was zij de dokter en moest ze een pleister plakken op de piemel van haar neef. Volgens de neef heeft ze pleisters geplakt op zijn bovenbeen (hij had een korte broek aan). De waarheid blijft in het midden. Mijn zus en ik geloven ieder ons eigen kind. Mijn zus baseert zich op haar intuïtie en het vertrouwen dat er tussen haar en haar zoon is. Ikzelf baseer mij op de puurheid van mijn dochter, en het bij name noemen van het geslachtsdeel. Voor een 3-jarige is mijns inziens een been een been, een broek een broek, en een piemel een piemel.

Los van de precieze toedracht vind ik de tijdsduur en de activiteit het meest verontrustend. Het vertrouwen in mijn neefje is verdwenen en ik wil niet meer dat ze alleen samen zijn. Dit is naar, vanwege de goede band die ik met mijn zus en mijn neefje heb. Ze zijn allebei dol op hun kleine nichtje en andersom, maar ik weet het even niet meer. Het is mijn kind en ik neem geen risico.

Mijn neef is zich rot geschrokken van de reactie van mijn man en ik ga ook nog een gesprek met hem aan.

De vraag is nu: hoe moet ik dat gesprek aanpakken? Wat vinden jullie eigenlijk van dit verhaal; welke conclusies moet ik hieruit trekken? Mijn uiteindelijke doel is om herhaling te voorkomen en het vertrouwen in mijn neef terug te krijgen.

Antwoord

In principe zijn seksuele spelletjes tussen kinderen geen enkel probleem. Het kan geen kwaad en het is een normaal onderdeel van hun ontwikkeling. In dit specifieke geval ligt het iets anders, omdat er door zo'n groot leeftijdsverschil een situatie (of een gevoel) van dwang kan ontstaan, waarbij het jongste kind dingen moet doen die het niet wil. Een kind van 11 heeft andere seksuele gevoelens dan een kind van 3 en gaat anders om met zijn seksuele behoeftes. Bij een kind van 3 is het vooral een kwestie van (volkomen normale) nieuwsgierigheid.

De werkelijkheid van een 3-jarige

Of er daadwerkelijk seksuele spelletjes hebben plaatsgevonden tussen uw dochtertje en haar neef is hoogstwaarschijnlijk niet meer te achterhalen. Een belangrijke reden daarvoor is dat je de verhalen van 3-jarigen niet altijd letterlijk kunt nemen, hoe 'puur' ze op die leeftijd ook zijn, zoals u dat omschrijft. Dat komt doordat hun geest anders werkt dan die van oudere kinderen of volwassenen.

Als uw dochtertje zegt dat het om de piemel van haar neef ging, dan hoeven die pleisters daar in werkelijkheid helemaal niet op geplakt te zijn. In de gedachten van een kind van 3 kunnen wensen, plannen en de realiteit namelijk volledig door elkaar heen lopen. Misschien waren ze bijvoorbeeld wel van plan om een pleister op die piemel te plakken, of is het genoemd als een idee – door uw dochter of haar neef – maar is het voornemen uiteindelijk helemaal niet uitgevoerd.

Niet meer verder ondervragen

Hoe het ook zij, het heeft geen enkele zin om de kinderen hierover nog verder te ondervragen. Te meer omdat de reacties van hun ouders al gevolgen genoeg hebben voor beide kinderen.

Wat de neef betreft: die is behoorlijk geschrokken (wat heel jammer is, als er niets gebeurd is) en hij beseft daardoor donders goed dat zoiets niet kan met een jonger kind.

En wat uw dochter betreft: die begrijpt inmiddels dat volwassenen heftig reageren, als zij zo'n spelletje doet.

Voorkom dat het beladen wordt

Het enige wat u nog zou kunnen doen, is uw dochtertje vertellen dat ze best doktertje mag spelen met kinderen van haar leeftijd, maar dat ze met grote kinderen andere spelletjes moet doen.

Ik neem aan dat de ouders van uw neef iets dergelijks ook al lang tegen hem hebben gezegd, zodat het niet meer nodig is dat u nog eens een apart gesprek heeft met hem. Zou u dat wel doen, dan wordt het hele gebeuren erg beladen, terwijl het voor beide kinderen echt wel duidelijk is dat ze dergelijke spelletjes niet meer samen moeten doen.

Ander verhaal

Een ander verhaal wordt het als u had gemerkt dat uw dochtertje het heel naar had gevonden met haar neef. In dat geval zou ze er echt mee zitten. Ze zou haar neef niet meer aardig vinden en ze zou duidelijk een ongelukkige indruk maken.

Uit uw verhaal heb ik echter niets van dit alles gemerkt, waardoor ik de conclusie heb getrokken dat uw dochtertje datgene wat er is gebeurd alleen maar leuk en spannend heeft gevonden. En dan is er eerlijk gezegd weinig aan de hand.