27 september 2001 door Sanderijn van der Doef

Dochter van 5 is misbruikt door jongen van 12. Wat staat ons te wachten?

tekst ingekort door de redactie

Onze dochter van 4 is seksueel misbruikt door een jongen van bijna 13, in het bijzijn van een buurmeisje van 9. Mijn dochter vertelde het direct onder het eten in de volgende bewoordingen: "Piemeltje in kontje, piemel omhoog, raar he". "Dan zouden we daarna gaan wandelen", en: "Niet ouders vertellen".

Ik ben toen heel erg geschrokken maar heb geprobeerd niet te geschokt over te komen. Wel heb ik geprobeerd om duidelijk te maken dat zij voor deze 'spelletjes' nog veel te jong is, dat deze jongen dat niet met haar had mogen doen en dat het absoluut niet haar fout is.

Vervolgens heb ik twee dagen daarna aan het buurmeisje gevraagd wat er precies was gebeurd. Zij bevestigde het verhaal en was duidelijk verward. Ze vond het maar een vreemde jongen, en ze vertelde ook dat haarzelf iets dergelijks was overkomen met dezelfde jongen, drie jaar geleden.

[...]

We hebben inmiddels gesproken met de ouders van de jongen, met de jongen zelf, en met zijn school. Er bleken nog meerdere gevallen te zijn. We hebben gezegd dat we willen dat hij in behandeling gaat en dat wij over het vervolg ingelicht willen worden.

Er zijn twee vragen die me nu bezig houden:

1. Wat zouden we nog voor reactie kunnen verwachten van onze dochter?

2. Is het verstandig om mijn dochter nu actief seksuele voorlichting te geven (en dit verhaal erin te betrekken), of moet ik wachten tot zij zelf met vragen komt?

Antwoord

De manier waarop u hebt gereageerd op uw dochter wekt bij mij bewondering en waardering. Bewondering omdat niet elke ouder waarvan het kind dit zou vertellen zó rustig zou hebben gereageerd. En waardering omdat juist die rustige manier van reageren een positieve werking kan hebben op de manier waarop uw kind het hele gebeuren zal verwerken.

Vaak zie je dat juist de paniekerige reactie van de omgeving een grote (negatieve) invloed kan hebben op de manier waarop het kind met de gebeurtenis omgaat. Ook het feit dat u met de jongen en zijn ouders bent gaan praten, is in dit geval goed geweest.

Te verwachten reacties

U vraagt wat u nog kunt verwachten aan reacties van uw kind. Dat is helaas moeilijk te zeggen.

De gevolgen worden door veel factoren bepaald, zoals:

  • de duur en de aard van de handelingen
  • de leeftijd waarop het is begonnen of voorgevallen
  • de mate van dwang of geweld
  • de manier waarop het kind ermee instemde
  • en de relatie tussen de dader en het kind.

Gevolgen op korte termijn

Bij langdurige gevallen, of misbruik waarbij ook geweld is gepleegd, kunnen de gevolgen op korte termijn zowel lichamelijk als geestelijk heel ernstig zijn.

Afgaand op datgene wat u vertelt, verwacht ik op korte termijn geen ernstige psychische klachten. Mochten die er wel zijn, dan kunnen ze zich uiten in:

  • bedplassen
  • buikpijn
  • eetproblemen
  • slaapproblemen
  • concentratieproblemen.

Gevolgen op langere termijn

Wat betreft de gevolgen op langere termijn weten we dat vrouwen die in hun jeugd seksueel misbruikt zijn, tijdens de puberteit en volwassenheid problemen kunnen krijgen op seksueel gebied in hun relatie met mannen.

Daarom is het zéker belangrijk (= uw 2de vraag) om nu al met uw dochter over seksualiteit in het algemeen te praten. Door samen met haar boekjes te lezen over seksuele voorlichting, wordt seksualiteit voor uw kind minder beladen. Als u daar eerst nog een tijd mee wacht, zal het voorlichtingsverhaal op een later tijdstip zeker geassocieerd worden met dat wat er is gebeurd met de buurjongen.

Dus: door seksualiteit nu op een positieve manier met haar te bespreken (waarbij het gebeuren zeker weer ter sprake zal komen, maar dat geeft niet), kunt u de lange-termijn-gevolgen van datgene wat ze heeft meegemaakt, voorkomen of verminderen. Door te zwijgen, maakt u van seksualiteit een gesloten en negatief onderwerp.

Voorlichtingsmateriaal

Gebruik voor het voorlichtingsverhaal een leuk boek dat u aanspreekt. Ouders Online heeft een goed boekenoverzicht van leuke en geschikte boeken.

Mocht u behoefte hebben om verder te praten met uw dochter over de gebeurtenis met de buurjongen, dan zijn er twee boeken (voor kinderen) die ik kan aanraden:

  • Martine Delfos: Het is niet leuk, Uitgeverij Harlekijn, ISBN 90 638 6115 X
  • Martine Delfos: Blijf van me af, Uitgeverij Harlekijn, ISBN 90 638 6113 3

voor ouders is er een goed boek met ervaringsverhalen:

  • Ineke Jonker-de Putter: Als je kind misbruikt is, Uitgeverij An Dekker, ISBN 90 5071 107 3