1 januari 2000 door Joanna Sandberg

Dochter durft niet meer alleen te slapen (4 jaar)

Mijn dochter van 4 jaar durft niet meer alleen te slapen. Ze heeft op de tv bij anderen iets over monsters gezien en is nu doodsbenauwd dat die bij haar komen.

Overdag durft ze bijvoorbeeld ook niet alleen naar de wc. We blijven bij haar tot ze slaapt maar ze wordt 's nachts wel 7 keer wakker en is dan panisch. Ze gaat er zelfs van overgeven. Dit speelt nu 3 weken en wordt niks beter.

Antwoord

Uw dochtertje van 4 jaar heeft bij anderen op de tv iets over monsters gezien en is nu erg bang dat die bij haar komen. Ze moet toen heel erg zijn geschrokken, waardoor zij angstig is geworden.

Uw dochtertje heeft dit alleen, zonder een volwassene die haar kon geruststellen, beleefd. Ze durft nu niet meer alleen naar de wc of alleen te gaan slapen, en heeft u nodig om zich veilig te voelen. 's Nachts wordt ze ook vele keren wakker en is dan erg angstig, zelfs zo erg dat ze gaat overgeven. Ze heeft dan waarschijnlijk heel eng gedroomd.

Onderscheid werkelijkheid en verbeelding

Het is goed dat u haar angst serieus neemt, en er begrip voor heeft. Kinderen van deze leeftijd halen werkelijkheid en verbeelding doorelkaar. Zij begrijpt (nog) niet dat monsters op de tv niet werkelijk bestaan. Ze heeft deze monsters als levensecht ervaren, dus zij kunnen, in haar beleving, ook opeens te voorschijn komen als zij alleen is.

Stappenplan

Hoe kunt u uw dochtertje nu helpen?

Door een stappenplan te maken kunt u op een geleidelijke wijze de problemen aanpakken. Het is namelijk belangrijk dat u uw dochtertje geruststelt, maar haar tevens ook helpt om zelf de angst te overwinnen.

Daarnaast is het goed om haar wat extra aandacht te geven en veel te knuffelen, en haar zelfvertrouwen te vergroten door complimenten te geven voor de dingen die ze (goed) doet. Zorg er voor dat ze geen enge dingen meer ziet op de tv, ga in ieder geval samen met haar televisie kijken.

Speelse aanpak

Een speelse aanpak overdag kan uw dochter helpen zich minder angstig te voelen. U zou haar voor kunnen lezen uit sprookjes (niet te eng) en verhaaltjes, waarin kinderen hun angsten overwinnen. Ook zou u samen met haar poppenkast (met heksen, tovenaars, etcetera) kunnen gaan spelen, en haar de verhaaltjes zo veel mogelijk laten verzinnen. Waarbij u er wel voor zorgt dat het verhaaltje goed afloopt.

Een stappenplan voor het weer alleen naar de wc te gaan, kan mogelijk als volgt. U vertelt haar dat jullie er samen voor gaan zorgen dat ze weer alleen naar de wc durft. De eerste paar keren gaat u gewoon mee in de wc. Daarna blijft de deur een aantal keren open van de wc, maar staat u er vlak bij.

Dan gaat ze alleen naar de wc met de deur open, en blijft u wat verder weg staan. Tot dat u gewoon op de bank blijft zitten, en zij met de deur open naar de wc gaat, terwijl jullie bijvoorbeeld wel met elkaar praten.

Geef haar veel complimenten als het lukt, en wanneer het een keer niet lukt, is dat niet erg, volgende keer beter. Elke keer als er een volgend stapje wordt gemaakt, geeft u haar een kleine beloning (van snoepje tot samen koekjes bakken, voorlezen, plakplaatjes, etcetera).

Bij ouders slapen

Het slapen gaan vergt nog meer van u en uw dochter. Ook is hier weer een stappenplan te gebruiken. Ik zou u adviseren om uw dochter bij u op de slaapkamer te laten slapen in een eigen (camping)bedje. U vertelt haar dat dit een aantal nachten mag, totdat zij 's nachts niet meer wakker wordt. Wanneer ze 's nachts wakker wordt, stelt u haar gerust in dit bedje. Dus haar er niet uithalen, maar er even bij blijven.

Wanneer ze een aantal nachten doorslaapt, laat u haar weer in haar eigen bedje slapen, met de deur open, en blijft u de eerste nachten bij haar tot ze slaapt. Ook kan het helpen door haar een beloning in het vooruitzicht te stellen, wanneer ze weer in haar eigen bedje gaat slapen.

Vast bedritueel

Het is belangrijk om een vast bedritueel te hebben, dat biedt veiligheid. Knuffels mee in bed, een niet eng verhaaltje voorlezen, bedlampje aan, etcetera. U kunt ook samen een ritueel bedenken elke nacht voor het slapen, waardoor de monsters niet komen. Bijvoorbeeld een toverspreuk verzinnen, waardoor ze wegblijven, ik laat dat aan uw eigen en uw dochers creativiteit over.

Het is belangrijk om uw dochter een groot aandeel te laten hebben in het zelf verzinnen van mogelijkheden om de monsters de baas te worden. Dat geeft haar zelfvertrouwen.

Het lijkt, en is, een heel gedoe, maar door het stapjesgewijs aan te pakken heeft u het beste kans op resultaat. Wees geduldig en maak het niet te zwaar. Vergeet niet veel plezier te maken met uw dochtertje.