25 maart 2005 door Ietje Heybroek
Mijn vriend en ik wonen nu ruim 4 jaar samen. Zijn zoons (van 13 en 9 jaar) woonden eerst de helft van de week bij de moeder en de andere helft van de week bij ons. Het contact tussen de moeder en mij was niet geweldig, omdat we al snel ontdekten dat de moeder mij weg wilde werken. Ze praatte heel negatief over mij, ook tegen de kinderen. De familie deed dat ook. In die tijd kon ik heel moeilijk contact krijgen met de kinderen. Vooral de oudste was opstandig. Ik hield me bewust op de achtergrond.
Een jaar later was het contact met de kinderen een stuk beter. De overgang tussen de twee ouders zorgde echter keer op keer voor emoties. Ze kwamen met verhalen overladen bij ons... De moeder betrok ze echt overal in! Qua opvoeding lagen we niet op één lijn en afspraken werden wel gemaakt, maar niet nagekomen. Wij regelden bijvoorbeeld (met haar instemming) een sportclub voor de oudste, maar als de kinderen bij haar waren, bracht ze hem niet naar de club. Ze 'vergat' het, keer op keer...
Door de ADHD van de oudste (en mogelijk heeft de jongste ook een vorm ervan) en het niet werken van het co-ouderschap, zijn we na 3 jaar gestopt met het co-ouderschap. Dit was volgens psychologen, school, kinderarts en huisarts (en ons) beter voor de jongens.
De kinderen wonen nu bij moeder. Sinds ze daar wonen, gaan ze zeer afstandelijk met mij om. De jongste komt bijvoorbeeld binnen met de mededeling aan zijn vader: "Als je wilt dat ik weer gelukkig ben, moet je weer bij mamma gaan wonen". Ze luisteren amper naar mij, ik doe er niet toe...
Ik vind het verschrikkelijk. Vanaf het begin heb ik geprobeerd een band met ze te krijgen. Dat lukte voor een deel, maar ineens is die band weer weg. Ik heb nu de neiging om me terug te trekken en me minder met de jongens te bemoeien.
Wat kunnen we hiermee? Hoe gaan we hiermee om?
Ik begrijp heel goed dat dit moeilijk voor u is. Stiefouderschap valt niet altijd mee. Vooral niet als blijkt dat de moeder van de kinderen onaardige dingen over u zegt. Dat kwetst u rechtstreeks en persoonlijk, maar de gevolgen kunnen nog verder gaan. De kinderen kunnen namelijk in een loyaliteitsconflict komen, waarbij ze uiteindelijk kiezen voor hun eigen moeder, en daardoor niet meer aardig durven te doen tegen hun stiefmoeder.
Daarnaast kan de ADHD een rol spelen. Veel van dat soort aandoeningen maken het moeilijk om veranderingen te accepteren. Hoe dan ook hebben de jongens tijd nodig om te wennen bij u. Dat heeft niks met uzelf te maken maar alles met de jongens. Ze schakelen waarschijnlijk niet zo snel om, ze hebben daar tijd voor nodig.
Uw stiefzoon is heel eerlijk, als hij zegt dat hij weer gelukkig wordt als zijn vader weer bij zijn moeder gaat wonen. Dat is niet kwetsend bedoeld, maar uit het hart gegrepen. Hij voelt dat waarschijnlijk echt zo, en wie zijn wij om dat af te keuren? Hij mag dat toch best zo voelen? Het doet pijn, maar het is niet fout.
Veel kinderen hopen dat hun ouders weer bij elkaar komen na een scheiding. U hoeft zich dat echt niet persoonlijk aan te trekken (hoewel ik weet dat dat gemakkelijker gezegd dan gedaan is). Het heeft in ieder geval niks met u te maken.
Kinderen zien nu eenmaal het liefste dat hun ouders weer bij elkaar komen en gelukkig met elkaar zijn. Je kunt ze wel vertellen dat die hoop niet realistisch is, omdat mama en papa niet meer van elkaar houden, maar gevoel en verstand zijn verschillende dingen. Bij kinderen blijft de hoop vaak nog heel lang leven.
Tot zover de analyse, nu de praktijk. Hoe zou je dit probleem kunnen oplossen?
De jongens zijn in ieder geval het beste af als ze structuur en duidelijkheid krijgen. U zou bijvoorbeeld een 'programma' kunnen maken voor de dagen of momenten dat ze bij u zijn. Dat programma plakt u dan – bijvoorbeeld – op de ijskast.
Als ze komen, gaat u met ze zitten en neemt u het programma met ze door. Misschien vertelt u later in het weekend het programma nog eens. Het klinkt misschien wat kinderachtig, maar het kan wel degelijk helpen. Vooral vanwege de ADHD-problematiek.
Ook raad ik u aan om te lezen: "Sociaal onhandig. De opvoeding van kinderen met PDDNOS en ADHD" (ISBN 90 232 3495 2). Dat boek geeft u inzicht in de belevingswereld van deze kinderen, die vaak anders is dan wij denken. Verder staan er tips in hoe u met ze om kunt gaan.
Het zou mooi zijn als u samen met uw partner een team kunt vormen. Dat betekent dat u samen overlegt en samen kijkt hoe u met de zaken om kunt (en wilt) gaan. Samen kunnen je dan nagaan hoe je de band met de jongens kunt verstevigen. Terugtrekken heeft geen zin, dan voelt u zich nog ellendiger.
Helemaal mooi zou het zijn als u de team-geest ook kunt overbrengen op de jongens. Probeer dus om af en toe iets samen te doen, hetzij met beiden tegelijk, hetzij met ieder afzonderlijk.
Ik wens u veel succes en sterkte in deze moeilijke situatie. Daarbij kan ik u aanraden om ook nog even te kijken naar het Magazine-artikel van deze week, waarin ik de belangrijkste valkuilen voor stiefmoeders beschreven heb.
