16 november 2001 door Nanny Gortzak
Hoe kun je bepalen (of laten bepalen) wat het prolactine-gehalte in de moedermelk is? Onze jongste dochter – van 9 maanden – krijgt nog slechts 1 voeding per dag omdat ik graag opnieuw zwanger wil worden.
Het lijkt erop dat er geen ovulatie plaatsvindt, ondanks het feit dat ik al wel vier maal heb gemenstrueerd. Ik zou graag gewoon doorgaan met de borstvoeding.
U wilt graag weten hoe het prolactine-gehalte in uw voeding te meten is, in verband met de wens om zwanger te worden. In principe kan dit worden gedaan met een laboratorium-test. Van groter belang is echter wat het prolactine-gehalte in uw eigen bloed is (wat eveneens in het laboratorium getest kan worden).
Prolactine is een hormoon dat in de hypothalamus (een deel van de hersenen) wordt gemaakt nadat de borst wordt gestimuleerd door het zuigen van een baby of door een borstkolf.
Vlak na de geboorte van de baby is het niveau van prolactine in het bloed als gevolg van de borstvoeding het hoogst. In de maanden erna neemt dit niveau langzaam af. Uiteindelijk zal de hoeveelheid prolactine in het bloed alleen verhogen tijdens een voeding.
Prolactine onderdrukt de hormonen die nodig zijn om de menstruatiecyclus op correcte wijze te laten plaatsvinden. Dit heeft tot gevolg dat de meeste vrouwen die uitsluitend borstvoeding geven en dit op vraag van hun baby doen, de eerste zes maanden een hele kleine kans hebben om zwanger te worden.
Na die eerste zes maanden, als de meeste baby's bijvoeding gaan krijgen, maar ook omdat de hoeveelheid prolactine in het bloed dan meer naar normale waarden gaat, wordt de kans op zwangerschap groter.
Voor vrouwen die het opnieuw zwanger worden willen uitstellen, is dit een prettige bijkomstigheid van de borstvoeding. Voor andere vrouwen, die graag weer snel zwanger willen worden, kan het een nadeel zijn.
Een mooie uitleg over het verband tussen een hoog prolactine gehalte en het uitblijven van de ovulatie vindt u elders op deze site, in een artikel over de Lactatie Amenorroe Methode van lactatiekundige Siemian Berghuis: Borstvoeding als voorbehoedmiddel: de LAM-methode.
Om de kans op zwangerschap te vergroten, kan het nodig zijn om het aantal borstvoedingen op een dag – en, zoals bij u misschien het geval is – de duur van de overgebleven voeding(en) te beperken.
Hoe eerder een vrouw na de bevalling menstrueert terwijl ze borstvoeding geeft, hoe groter de kans dat er nog geen ovulatie is geweest. Naarmate de tijd langer wordt tussen bevalling en eerste menstruatie, is het steeds waarschijnlijker dat de menstruatie voorafgegaan wordt door een ovulatie.
Zelfs als er een ovulatie plaatsvindt, is het nog niet altijd meteen mogelijk om zwanger te worden. Soms is de tijd tussen ovulatie en menstruatie zo kort, dat een eventueel bevruchte eicel nog geen kans heeft zich in te nestelen.
Na verloop van tijd zal de cyclus steeds meer gaan lijken op een cyclus zoals deze voor de zwangerschap ook was. (Verschillen kunnen blijven bestaan, al is het alleen maar omdat een vrouw tijdens zwangerschap en borstvoedingsperiode ouder is geworden en een cyclus daardoor anders kan worden.)
Terug naar de vraag. U vertelt dat het er op lijkt dat er geen ovulatie plaatsvindt, ondanks dat u al vier maal ongesteld ben geweest.
Omdat u al een cyclus heeft, zou u kunnen overwegen om door middel van dagelijks temperaturen na te gaan hoe de cyclus verloopt. Als er een duidelijke temperatuursprong plaatsvindt, dan heeft er waarschijnlijk een ovulatie plaatsgevonden. U kunt dan zelf nagaan hoeveel tijd er tussen de ovulatie en de menstruatie zit.
Is er geen duidelijke temperatuursverhoging waar te nemen, dan kan het zijn dat de cyclus zich nog niet helemaal goed heeft ingesteld en er nog geen ovulatie heeft plaatsgevonden.
Het beste kunt u de opgemeten temperaturen in een grafiek weergeven, zodat u makkelijk ziet hoe het temperatuurverloop is.
De beste methode om te meten is in de ochtend voor u uit bed komt, bij voorkeur elke dag op dezelfde tijd.
Noteer ook eventuele bijzonderheden, zoals verkoudheid en ziekte, reizen, een feestje de avond ervoor, of gaan slapen op een ongebruikelijk tijdstip.
In een heel enkel geval blijkt dat het prolactine gehalte in het bloed aanzienlijk hoger is dan voor de desbetreffende situatie gebruikelijk is, ook zonder dat er borstvoeding wordt gegeven. In dat geval kan een ovulatie ook onderdrukt blijven.
Soms vindt er behandeling met medicijnen plaats. Het hangt van de aard van de medicijnen af of de borstvoeding hierdoor onderdrukt wordt en wat de lange-termijn-effecten daarvan zijn, ook voor een volgende borstvoedingsperiode.
De oplossing voor uw probleem kan drieledig zijn:
Blijft u ondanks dit soort maatregelen problemen houden met het wegblijven van de ovulatie, dan kunt u uw probleem aan een arts voorleggen voor verdere behandeling.
