Het forum van Ouders.nl is een online community waar iedereen respectvol met elkaar omgaat. Het forum is er voor ouders met vragen over opvoeding, ouderschap, ontwikkeling, gezondheid, school en alle andere dingen die je als ouder tegenkomt in het leven.
28 januari 2011 door Heleen Crul
preutsheid" De zogenaamde 'ondergoedregel' is onderdeel van een campagne tegen seksueel kindermisbruik van de Raad van Europa. Heleen Crul vindt het een rare regel.
Niets lijkt in ons land tot zoveel commotie te leiden als kindermisbruik. Te midden van de huidige waarden- en normenvervaging is er over één ding geen discussie: de 'heiligheid' van het kind en de noodzaak om het tot bijna elke prijs te beschermen.
Dat is een opvatting die voortspruit uit een sterke romantisering van het hedendaagse kind, dat eigenschappen als onschuld, argeloosheid en weerloosheid krijgt toebedeeld. Een visie die wordt ingegeven door het feit dat het krijgen en hebben van kinderen iedere vanzelfsprekendheid heeft verloren.
Daardoor hebben kinderen – bewust gewenst en verwekt als zij doorgaans zijn – voor hun ouders een bijzondere status gekregen. 'Een wonder', staat er soms boven een geboorteaankondiging. Door deze romantische beeldvorming worden uitingen van agressie en seksuele belangstelling bij peuters en kleuters ten onrechte ontkend.
Peuters zelf vallen ten prooi aan ambivalentie van hun ouders die bij de zindelijkheidstraining de indruk wekken dat het gebied tussen hun beentjes in hoge mate interessant is.
Enerzijds staren de ouders er verwachtingsvol naar, als hun kind op het potje zit. Ze juichen, of applaudisseren zelfs, als daaruit een plasje of een poepje te voorschijn komt. Anderzijds raken diezelfde ouders ontsteld als hun kind, eenmaal bevrijd van de luiers, met zijn handjes in die zone op verkenning gaat. Als het friemelt aan een piemeltje, of vingers in een spleetje steekt.
In die fase doet ook de peuter-agressie zijn intrede. De lieftallige nazaat deelt opeens petsen uit, schopt, knijpt, trekt aan haren, of gooit zich in dolle drift op de grond als hij of zij wordt gecorrigeerd.
Dat alles staat haaks op het beeld van onschuld en argeloosheid dat ouders zo graag koesteren.
Op de website van Ouders Online wemelt het dan ook van bezorgde ouders die zich zorgen maken over de 'extreme agressiviteit' van hun peuter, of zich afvragen of die belangstelling voor seks voor een 3-jarig kind wel normaal is. Regelmatig gefriemel aan een piemeltje leidt zelfs tot de verzuchting: "Wat moet ik doen, ons zoontje masturbeert". Of tot de vraag: "Kan een peuter al seksverslaafd zijn?"
Ook het onderwerp 'kleuterseks' is goed voor voortdurende, verhitte discussies. Doktertje spelen, onderlinge verkenningen, handjes in broekjes – alles wat peuters en kleuters op die leeftijd altijd al hebben gedaan en nog steeds doen – krijgt thuis, op de crèche of op school steeds vaker het stempel van 'ongewenst' seksueel gedrag.
De kans dat het ene kind daarbij als dader wordt aangemerkt door geschrokken ouders, en hun eigen kind als slachtoffer, is groot. Sommige ouders menen oprecht dat dit soort spelletjes kunnen leiden "tot verkrachting", als er niet tijdig wordt ingegrepen.
Het besef dat seksspelletjes tussen leeftijdgenootjes niet schadelijk zijn, en dus ook niet geproblematiseerd moeten worden, is verdwenen. Het feit dat dit alles hoort bij de natuurlijke ontwikkeling van een kind, maakt voorlichting aan ouders dringend noodzakelijk.
Kindermisbruik zoals zich dat op grote schaal in Amsterdamse kinderdagverblijven heeft voorgedaan, is afschuwelijk. Dat Robert M. daar in zijn eentje onbekommerd zijn gang heeft kunnen gaan, maakt het extra onbegrijpelijk.
Maar de ontzetting en paniek van al die ouders, gevoed door verhoren van de politie en onderzoek van psychologen tijdens speciale sessies, is niet helemaal los te zien van projecties van hun eigen volwassen seksualiteitsbeleving en ervaringen.
Daarom is de campagne die de mensenrechtenorganisatie Raad van Europa binnenkort ook in Nederland wil lanceren, een onzalig voornemen. Deze raad meent namelijk dat ouders hun kind de zogeheten 'ondergoedregel' moet leren: anderen mogen hem of haar niet aanraken op plekken die normaal met ondergoed zijn bedekt. Kinderen moeten in zo'n geval heel beslist: "nee" zeggen.
Is er eigenlijk wel nagedacht over de consequenties van die regel? In de praktijk is er geen beginnen aan. Ondergoed, en zeker onderbroekjes, gaan bij kleine kinderen nogal vaak uit en aan, met helpende handen van volwassenen, op wc's, in het zwembad, en bij logeerpartijtjes.
Moet je camera's in je huis aanbrengen om te zien hoe een 17-jarige buurjongen 's avonds oppast? Kan een 6-jarig meisje van haar opa die haar in bad zet, eisen dat ze haar onderbroek moet aanhouden? En hoe maak je een kind duidelijk dat de dokter wél aan je broekje mag komen?
Als de ondergoedregel ergens goed voor is, dan is het wel voor het bevorderen van verwarring, argwaan tussen kinderen en volwassenen, en de introductie van misplaatste preutsheid.
Tegelijkertijd is die regel nogal ambivalent. We leven immers in een maatschappij die sterk gericht is op persoonlijke lustbeleving, waarbij seksualiteit een belangrijke positie inneemt. Het belang van seks en sexy-zijn wordt voortdurend benadrukt: in de literatuur, films, vrouwen- en mannenbladen, en bij uiteenlopende producten die geseksualiseerd worden in de tv-reclame. Billboards laten dezer dagen overal in het openbare domein vrouwen in verleidelijke poses zien, minimaal gekleed in lingerie-niemendalletjes. Prostitutie is hier gelegaliseerd, en ons land neemt een belangrijke positie in op het gebied van vrouwenhandel.
Dat alles wacht kinderen als ze eenmaal de ondergoedregel zijn ontgroeid. Dan ontdekken ze wat er op het gebied van seks allemaal 'moet kunnen'.
is wetenschapsjournalist, en columnist (geweest) voor o.a. Margriet, Elsevier, Plus Magazine en de GPD- en Wegenerdagbladen. Ze schreef boeken op het gebied van gezinsvorming, kinderopvoeding, gezondheidszorg, emancipatie en levensloopproblematiek.
