8 april 2005 door Eugenie van Ruitenbeek
Afgezien van de achterbank van de taxi kun je op twee manieren bevallen: thuis of in het ziekenhuis. Eugenie van Ruitenbeek pleit voor de thuisbevalling.
Vrouwen en mannen worden van generatie op generatie bang gemaakt voor een bevalling. Maar angst berooft ons van onze kracht. Niemand gaat er meer vanuit dat bevallen seksueel, intiem en veilig is. Nee, bevallen is pijn, lijden en afhankelijk zijn van anderen.
Er heerst een diepgevoelde 'hypnose' dat je als vrouw afhankelijk bent van de deskundigheid van derden om je baby te kunnen baren. De verantwoordelijkheid voor de bevalling ligt hierdoor niet meer bij de vrouw maar bij anderen, vroedvrouwen en gynaecologen. Door die angst zijn veel vrouwen niet meer in contact met hun innerlijke wijsheid, met hun vertrouwen in hun eigen lichaam. Daardoor ontstaan er problemen.
De medische wereld heeft hierop geantwoord met de medicalisering van het geboorteproces, dat tot nog meer problemen leidt. Zo wordt de angst steeds meer gerechtvaardigd: er kán immers van alles misgaan. Maar we zitten in een neerwaartse spiraal die alleen kan worden gekeerd als de vrouw weer wakker wordt en haar geboortekracht gaat opeisen.
En dat moet. Want anders zal het aantal ingrepen zoals keizersnedes en andere kunstverlossingen alleen maar toenemen. Bevallen wordt pas echt gevaarlijk als vrouwen niet zelf meer hun eigen verloskundige mogen zijn. Als ze hun verantwoordelijkheid over hun eigen lichaam, hun baby's en hun leven uit handen geven en iemand anders de macht over hun baringsproces geven.
Toen ik in 1999 zwanger was van Jesse vertelde de verloskundige mij in de 30e week dat Jesse in stuit lag. Als dat niet veranderde, zou dat wel eens een keizersnede zou kunnen worden. Ik ben hevig huilend naar huis gereden, de angst ingeschoten en er niet meer uitgekomen.
Jesse zette de bevalling op de uitgerekende datum in. Na vier uur weeën werd ik naar de operatiekamer gereden waar ze Jesse uit mij gesneden hebben "omdat het niet vorderde en hij niet indaalde ondanks krachtige, effectieve weeën". Ik heb er nooit meer over nagedacht.
Toen ik jaren later zwanger werd van Tygo, moest ik in het ziekenhuis bevallen "want het litteken in mijn baarmoeder zou kunnen scheuren tijdens de bevalling".
Ik wilde meer weten, maar mijn vroedvrouw wist niet meer te vertellen dan dat ik in een shock zou kunnen raken en dat de baby door de scheur mijn buikwand in zou kunnen glijden. De placenta zou dan los kunnen gaan dus moeder en baby konden er aan overlijden.
Hoe vaak gebeurt dat? Hoe weet je of het gebeurt? Wat doen ze in het ziekenhuis als het gebeurt? Maar ik kreeg geen antwoorden. Ik belde andere verloskundigen-praktijken maar kreeg nergens antwoord. Ik werd doorverwezen naar de gynaecologen. Maar die kon ik alleen maar te spreken krijgen als ik me als patiënt inschreef bij een ziekenhuis. Het verkrijgen van wat simpele informatie leek dus erg veel tijd en geld te moeten gaan kosten. En dus gingen mijn partner en ik het Internet op.
In Nederland was er niet veel bevredigende informatie beschikbaar, maar in het buitenland vonden wat we zochten. Wij sloten ons aan bij een paar mailinglijsten en ik begon als een hamster informatie op te vragen, kennis te vergaren, te studeren.
Ik schreef met honderden vrouwen die ook een keizersnede hadden gehad en daarna gewoon thuis waren bevallen met een vroedvrouw. Ik bestelde boeken en video's en ik maakte contact met de grote groep vrouwen die zich oriënteert op een thuisbevalling zonder medicus erbij. Geen vroedvrouw, geen arts. Gewoon niemand anders dan je eigen partner.
Ik leerde dat de kans op een ruptuur in de baarmoederwand het grootst is als je in het ziekenhuis bevalt. De ingrepen die ze daar doen zijn in vrijwel alle gevallen de oorzaak van de ruptuur. Spontane rupturen thuis komen wel voor, maar zijn sporadisch. Een dodelijke afloop heeft meestal een heel andere oorzaak. Denk aan de complicatie dat een navelstreng uitzakt na het breken van de vliezen.
Ik ben van Tygo bevallen, thuis, met kaarsjes en met alleen mijn partner erbij. Ik heb gedanst, in bad gezeten, gegeten en gedronken, geknuffeld en intimiteit gevoeld. Ik heb gelachen, gezongen, rondgelopen, over de tafel gehangen, op handen en voeten in de douche gezeten. Ik heb gehuild en gemopperd en ik ben eindeloos tegen de angst aangelopen dat ik niet kon ontsluiten.
Tijdens deze bevalling heb ik de keizersnede verwerkt, de angst die de eerste bevalling me gebracht had. Ik had de overtuiging dat mijn lichaam blijkbaar in staat was om mijn kind in gevaar te brengen. Ik had de overtuiging dat het zonder medische begeleiding slecht zou zijn afgelopen met mij en mijn kind. Zij hadden mij van de dood gered, zij hadden mijn baby van mijn defecte lichaam gered.
En alhoewel ik later geleerd had van al die vrouwen die ook allemaal zonder begeleiding waren bevallen, dat het bij stuitbaby's normaal is dat ze pas laat indalen, vaak pas tijdens de pers-fase en dat de keizersnede dus onnodig was, kon ik mezelf niet verlossen van de angst.
Iedere keer sloeg de angst weer toe en dan begonnen de weeën weer pijn te doen. Ik vroeg aan mijn partner of hij naar de computer wilde gaan om de vrouwen mijn vragen te stellen. "Hoe kan het dat ik mijn prop nog niet kwijt ben? Betekent dat, dat ik niet ontsluit?" "Ik kan mijn baarmoedermond niet vinden als ik mezelf toucheer. Is dat een teken dat ik niet ontsluit?"
En iedere keer kwamen de antwoorden van over de hele wereld, via de mail. Mijn partner las ze aan me voor, tussen de weeën door en dan huilde ik hevig om zoveel wantrouwen naar mijn eigen lichaam. Maar dan kon ik weer door, dan zakte de pijn van de weeën en had ik het vertrouwen in mijn lichaam weer een stapje verder hersteld.
De geboorte was een feest, een inwijding, een diepgaand proces waar ik voor het eerst van mijn leven tot in de diepste diepte heb ervaren wat het werkelijk betekent de volledige verantwoordelijkheid over mijn leven op te pakken.
Ik heb genoten, ik doe het de volgende keer ook weer zo. Mijn lichaam is ervoor ontworpen, is ervoor gebouwd. En zoals ik ook geen vreemde aan mijn bed wil als ik mijn kind verwek, zo wil ik ook geen vreemde om mij heen die me vertelt wat ik moet doen, of ik wel of niet mag persen, of ik het wel op tijd doe, enzovoorts.
Bevallen is een seksuele, intieme, veilige belevenis. Geen medische. Hoe meer we geloven dat het wel medisch is, hoe medischer het ook wordt. De hypnose zit diep.
"Onverantwoord. Gevaarlijk", zeiden mensen uit onze omgeving. "Geluk gehad dat het goed is gegaan." Onzin. Als ik naar het ziekenhuis was gegaan, had ik 100% zeker weer een keizersnede gehad. Ik heb 80 uur actief bevallen waarvan 5 uur persen. De placenta kwam er 35 uur later uit. Moeder en kind waren in perfecte conditie, helemaal heel, niet gewond door een operatie, en zonder geboortetrauma zoals bij Jesse.
Ik ben bevallen zoals de kat het doet, zoals de dieren in het wild het doen. Wild, rauw, veilig, op mijn eigen unieke tempo, op mijn intuïtie, in het volle besef dat de verantwoordelijkheid bij mij ligt. Ik heb ervan genoten. Er bestaat niets mooiers.
Wij hebben Jesse voorbereid door er met hem over te praten en we hebben samen met hem de video "A clear road to birth" bekeken. Een video waar vrouwen bevallen zonder begeleiding, in totale ontspanning, zonder pijn ook vaak, met het gemak en de soepelheid zoals katten bevallen. Vrouwen die hun kinderen er bijna uitademen, zo ontspannen gaat het. Jesse vond het prachtig.
Pas toen ik de band met Tygo voelde, besefte ik hoe traumatisch de keizersnede is geweest en alle gevolgen die het heeft gehad. Met Tygo wist ik precies wat zijn behoeften waren. Bij Tygo leerde ik te zien en te voelen dat hij zijn behoeften communiceerde met blikken, bewegingen van zijn armen, zijn lichaam, zijn mond. Als ik daar niet op reageerde of niet snel genoeg, verhevigde hij zijn boodschap en als ik daar ook niet snel genoeg op reageerde, begon hij te huilen.
Als een baby huilt, voelt hij zich verloren omdat hij geen contact heeft kunnen maken, omdat zijn behoeften niet zijn afgedekt. Tygo huilde vrijwel nooit want ik verstond hem feilloos. Met Jesse hoorde of voelde ik niks. Ik begreep hem niet, voelde hem niet aan, werd daar gestressed van.
Mijn zelfvertrouwen brak nog verder af, waar ik nog meer spanning van kreeg. Daardoor verslechterde het contact nog meer. Frustratie volgde al gauw, gevolgd door woede. Na de woede de schaamte, de schuldgevoelens, en de totale wanhoop.
Het onbegrip van mijn omgeving, de goedbedoelde adviezen die nooit leken te werken. Het was een complete janboel. Dat heeft zo'n twee jaar geduurd, toen zijn er dingen gebeurd die een verandering in positieve zin hebben bewerkstelligd.
Het is in feite nu pas, na de geboorte van Tygo en mijn diepe transformatie, dat ik tot in de diepte kan aanvoelen en beseffen hoe enorm Jesse heeft geleden, hoe groot het trauma is waar hij mee rondloopt.
Pas nu zijn we een pad ingeslagen waar we weer naar elkaar toegroeien. Er groeit nu een basis. In hem. Tussen ons. Dankzij de bevalling van zijn broertje. Ik ben een dankbaar mens. Rijper, volwassener, zelfbewuster en liefdevoller dan ooit. En met nog een lange weg te gaan.
