28 februari 2010 door Henk Boeke
Sommige baby's worden opeens weer wakker als je ze in bed legt. Hoe kan dat? Maar vooral: hoe zorg je dat ze toch doorslapen na het wegleggen?
Baby's slapen heel wat af:
Jammer genoeg slapen ze al die uren niet aan een stuk door, en in ieder geval niet 's nachts ("Wanneer gaat mijn kind nou eindelijk eens doorslapen?!"). Ze doen meerdere slaapjes per etmaal, van zo'n 2 tot 4 uur per stuk. Dat komt doordat hun biologische klok (die de afgifte van slaaphormonen regelt) in het begin nog niet reageert op licht en donker, maar op hun maag. Een verzadigde maag geeft het signaal 'slapen', en een lege maag geeft het signaal 'wakker worden'.
Pas na een paar weken begint die biologische klok te reageren op licht en donker. Na ongeveer 10 weken kunnen baby's dag en nacht van elkaar onderscheiden, en met 3 maanden slaapt driekwart van de baby's 's nachts langere tijd achter elkaar.
Maar hoe zit het nou met slapen overdag? Hoe komt het dat sommige baby's wel in slaap kunnen vallen bij een verzadigde maag, maar opeens weer wakker kunnen worden als je ze in bed legt? En vooral: wat doe je eraan? We krijgen daar altijd veel vragen over. Bijvoorbeeld deze, gericht aan onze Vraagbaak Borstvoeding:
Mijn baby valt meestal in slaap als ik één borst heb gegeven. Ik leg hem dan in de box of in zijn bedje. Korte tijd later wordt hij dan weer wakker. Als ik hem dan aan de andere borst leg, drinkt-ie weer. Hoe komt dat?
Afgezien van het feit dat pasgeboren baby's soms even moeten uitrusten tussen twee borsten, én afgezien van het feit dat je een voortijdig in slaap vallende baby kunt wakker houden door hem een boertje te laten doen en hem tussendoor te verschonen, heeft dat wakker worden na het in-bed-leggen vooral te maken met de slaapcycli waaruit elke slaap is opgebouwd. Met name bij pasgeboren baby's zit dat anders in elkaar dan bij oudere baby's en kinderen.
Bij het slapen worden doorgaans vijf stadia onderscheiden, variërend van indommelen tot lichte slaap en diepe slaap. Voor de kwestie waar het nu om gaat, zijn twee stadia van belang:
Tijdens de actieve (REM-)slaap wordt er veel bloed naar de hersenen gestuurd en ga je dromen. Aangenomen wordt dat dit de fase is waarin de baby de indrukken van de dag verwerkt.
Tijdens de diepe (NREM-)slaap wordt er juist meer bloed naar het lichaam gestuurd, waardoor weefsels kunnen groeien en herstellen. Deze fase is herkenbaar aan rustig liggen met ontspannen spieren en een regelmatige ademhaling. De slaap kan dan zo diep zijn, dat je je kind soms met geen mogelijkheid meer wakker kunt krijgen.
En nu komt het. Oudere baby's, kinderen en volwassen beginnen met de diepe NREM-slaap, maar pasgeboren baby's beginnen met de lichte, actieve REM-slaap. In dit stadium is het moeilijk om een baby in bed te leggen, omdat hij dan makkelijk weer wakker wordt.
Dus: als de baby nog even een minuut of 10 bij de moeder blijft liggen, of in ieder geval lekker vastgehouden wordt, komt hij verder in een diepe slaap, waardoor hij wél makkelijk in bed te leggen is, en waarschijnlijk ook blijft slapen.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit niet het héle verhaal is. Meestal werkt het, maar soms niet. Er kan bijvoorbeeld een medisch probleem zijn, of een probleem met de manier waarop je omgaat met dutjes. Op dat laatste zal ik de volgende week dieper ingaan.
