Gestoorde prikkelverwerking

Rust

Allereerst denk ik dat het handig is om te accepteren dat het zo is. Het is al heel wat dat je dochter, jullie en de school weten dat ze snel afgeleid is en door welke prikkels dat is.
Dan is het balans zoeken in aanmoedigen en rustig doormodderen. Je zoekt balans. Wat je niet wil is een kind dat gestresst in hyperfocus haar werkjes gaat doen. Je wilt ook niet dat ze door een te traag tempo haar interesse verliest en een negatief zelfbeeld krijgt omdat ze altijd de laatste is.
Misschien is het wel handig om soms bij eenvoudig leerwerk eens te klokken hoe lang ze erover doet en of ze het sneller zou kunnen en wat ze daar voor nodig heeft.
Misschien is het handig om haar wat balans zoekende zaken aan te bieden als yoga, mindfullness, haptotherapie of misschien wel iets als paardrijden. Even goed focussen op rust en balans kan een goede oefening zijn en een goede basis voor de komende jaren.
Een kind groeit. Goed dat je haar zo in de gaten hebt. Maar misschien valt het wel mee. En ik zou op zoek gaan naar een school waar wat meer rust ingebouwd wordt en niet teveel gedoe in de klas.
En misschien is het juist wel goed dat ze nu gewoon haar tijd neemt dan leert ze later wel haar tempo op te voeren.
Wat is eigenlijk het probleem met het aanbieden van hulpmiddelen als koptelefoon of rustig hoekje?
Ik weet van mijn dochter dat ze dan bang was dat ze eventuele aanwijzingen van de juf zou missen en dat wilde ze voor geen goud. Ze vond het toch al moeilijk om de instructie van de juf te volgen en had grote moeite als ze iets gemist had om weer bij de les te komen.
En als deze juf daar wel gevoelig voor is, dan kan je dochter bijvoorbeeld met de juf afspreken dat die haar apart aanspreekt als er een wijziging tijdens de les is of een klassikaal moment. Of dat ze zonodig een vraag daarover kan stellen als ze iets gemist heeft.

Iets meer uitleg?

Ik geloof dat ik 'm nog niet helemaal begrijp. Je zegt dat zij heel snel wordt afgeleid door prikkels rondom haar. Maar als die prikkels worden weggenomen, dan zet dat niet veel zoden aan de dijk. Hoe lang zijn die zaken uitgeprobeerd, en op welke manier?
Zoals je het beschrijft krijg ik toch eerder de indruk dat het concentratieprobleem niet door de omgeving komt, maar in elk geval deels uit haar zelf. Niet dat ik jullie een diagnose wil aanpraten, maar je kunt geen conclusies trekken over het al dan niet hebben van ADD door het bekijken van een kenmerkenlijstje op internet. Veel kinderen vertonen andere gedragingen dan de "standaardgedragingen" die bij de aandoening horen. Dat betekent niet dat die aandoening er niet aan ten grondslag kán liggen. Kinderen kunnen compenseren (vaak door goede intelligentie), jij en school kunnen in de opvoeding (on)bewust al heel veel hebben bijgestuurd waardoor bepaalde problemen simpelweg niet optreden.
Ik heb hier bijvoorbeeld zelf een zoon met ADHD (en PDD-NOS) die bijvoorbeeld door anderen als extreem rustig wordt ervaren. Heeft nog nooit iemand een mep verkocht en is nog nooit overgestoken zonder uit te kijken.
Je moet je als eerste afvragen of er nu wel een echt probleem is. Zo nee, laat het dan zo. Zo ja, probeer dan de oorzaak te achterhalen en dat lukt niet via internet. En intussen kun je inderdaad proberen haar te leren aan haar innerlijke rust te werken. Dat ze zich op bepaalde momenten bewust leert te concentreren, een knop om te zetten.

Prikkels

Hier hebben we een heel gezin met prikkelverwerkingsproblemen. Iedereen is snel afgeleid en heeft last van van alles: grasmaaiers, labels in de kleding, tikkende klokken, smakkende broers en zussen, warm weer. Dat soort dingen.
Wat helpt is:
Erkennen dat het echt zo is. Het aanstellerij noemen, helpt nooit, omdat het kind er dan nog meer op gefixeerd wordt.
Het verhaal van de roze olifant (waar je niet aan moet denken) vertellen. Die bewustwording helpt ook.
Yoga.
Zelf in actie komen. Mijn kinderen wiebelen, kauwen, tikken, aaien, kriebelen etc. De hele tijd. Omdat de prikkels die ze zichzelf bezorgen, de externe prikkels dan overstemmen. Het is belangrijk daarbij te leren om anderen niet tot last te zijn.
Voorspelbare, monotone prikkels. Dus geen koptelefoon om het geluid te dempen, maar juist een koptelefoon met een muziekje opzetten! Mijn dochter heeft heel vaak een liedje van internet of zo, wat ze twintig keer achter elkaar afspeelt op haar mp3.
Radio aan bij het leren, bij het in slaap vallen, bij het autorijden, bij het eten. Dat helpt echt.
Je zou nog kunnen denken aan wiebelkussens. Dan moet je kind actief gaan zitten. Dat stimuleert het brein.
Kauwgom kauwen.
Boeken lezen.
Met stressballen en friemelspul spelen. Kneedgum is bijvoorbeeld en goede.
Nou ja, van die dingen...

Handig

Dat het geen onbekend probleem is. Behalve klagen heeft haar vader misschien wel meer tips hoe je om kunt gaan met overgevoelige oren in situaties.
En vertel je dochter ook vooral over je eigen ervaring met tinnitus. Misschien kun je iets concreter proberen te benoemen hoe het je gelukt is om het geluid in je hoofd te negeren door te focussen op andere zaken. Een soort ankerpunt waar je dochter ook iets aan kan hebben. En een supergehoor heeft vast ook voordelen. Lijkt me dan ook handig om je partner hierin positief te betrekken.

Veel ideeën!

Dank je Karmijn, voor al je ideeën! Dat idee van die mp3-speler heb ik zelf ook wel eens gehad. Het leek me een beetje gek op school maar ik moet het thuis maar eens met haar proberen en als echt werkt, dan zijn ze er vast wel voor te porren. Ken je toevallig ook het verschijnsel 'white noise'? Dat zou op den duur onhoorbaar zijn maar wél andere geluiden overstemmen (sensorische deprivatie). Ik zal het zelf eerst eens proberen. Het wordt namelijk ook gebruikt om mensen te martelen, schijnt Wat je schrijft over bewegen is voor mij een eye opener. Dochter zit wel eens enorm te wiebelen en dan stoor ik me daaraan. Hmm, volgende keer op mijn tong bijten dus. Een wiebelkussen heb ik, zal ik haar ook eens meegeven naar school. En een kneedbal is ook de moeite waard om eens te proberen. Eén voor één dan hè
En Anne, het grappige is dat ik niet precies wéét hoe ik dat geluid naar de achtergrond 'stuur'. Ik zal er eens op letten. Sowieso goed om het eens met haar erover te hebben en er wat mee te spelen. Daar zou ik zonder dit draadje niet snel op gekomen zijn!
Vader is overigens mijn ex-partner en wij staan niet op bijzonder goede voet. Dochter wel met haar vader dus ik zal eens kijken of ik een manier kan vinden om die twee eens over dit onderwerp te laten praten. Hun gerichtheid op hun gehoor is voor allebei ook een bijzonder positief iets: ze zijn allebei heel muzikaal.
Groet, Jo Hanna

Leestip

Lees eens het boek 'Uit de pas', over sensorische integratie problemen. Ik vond het heel verhelderend. Hoewel bij jouw dochter duidelijk een auditieve overgevoeligheid lijkt te zijn, kan de oplossing mogelijk wel op een ander vlak liggen. Het boek geeft inzicht in hoe het allemaal met elkaar samen kan hangen.
Bij mijn zoon speelt zijn spierspanning een rol, weten we dankzij fysiotherapie. Zijn spierspanning schijnt van nature wat zwak te zijn. Als de spierspanning hoger is (bijvoorbeeld omdat hij in beweging is, of op een wiebelkussen/zitbal zit), is zijn alertheid beter, en kan hij beter tegen geluidjes enzo. In de kleuterklas had hij een wiebelkussen, nu al een paar jaar een zitbal. Die heeft wat meer effect. Hij heeft (op school) ook geregeld een MP3-speler op. Je schreef dat je dat wat raar op school vindt, maar dat soort sentimenten moet je maar even van je af zetten.
Het zijn trouwens allemaal geen wondermiddelen hoor, dus verwacht niet dat je kind plots nergens last meer van heeft.

Heel herkenbaar

Mijn zoon (8) is precies zoals jij je dochter omschrijft. Slim ventje, maar niet aan het werk te krijgen en/of houden. Heel snel afgeleid, ook als het stil is volgens de juf. Rijke fantasie, potlood wordt ineens een vliegtuig, en die wolk lijkt wel op een olifant....voila, afgeleid. Uiteindelijk onderzoeken gedaan, hoge IQ (met flinke VP kloof overigens), diagnose ADD. Heb me lang verzet tegen medicatie, maar uiteindelijk overstag gegaan na druk uit mijn omgeving. Lichte dosis en alleen tijdens school, en ik moet zeggen dat het nu een stuk beter gaat. Zoon zegt het zelf ook, hij kan zich veel beter concentreren en gaat met veel meer plezier naar school. Juf is erg enthousiast. Ik merk zelf geen verschil aan hem, maar dat komt natuurlijk omdat ik hem vrijwel niet meemaak met medicatie (want niet in de weekenden, vakanties en vrije middagen). En gelukkig maar, ik hou van hem zoals hij is met een lekker rijke fantasie, gevatte woordgrapjes en bizar grappige associaties.

Bedankt!

Bedankt voor alle reacties. Ik heb veel inspiratie gekregen, ga een aantal dingen zeker proberen en zal volgende keer bij de bieb het boek 'Uit de Pas' meenemen. Het gaat me er overigens niet om dat het 'helemaal weg' moet maar dat kind er op een prettige en voor haar constructieve manier mee (nee, niet ér mee, met zichzélf!) leert omgaan.
Groet, Jo Hanna

Verschil tussen add en overgevoeligheid voor prikkels

Hallo Jo Hanna,
Ik denk dat je eerst uit moet zoeken wat het probleem precies bij je dochter is. Ik heb een zoon met een taalontwikkelingsstoornis die ook zo overgevoelig is voor geluiden. Het is niet zozeer dat het hoofdprobleem ligt in dat hij de geluiden niet kan uitsluiten, maar dat hij ze veel sterker ervaart dan andere mensen.

Een stemverheffing van de juf om een ander kind tot orde te roepen werd voor hem een schreuwende juf voor de klas. Wat voor andere mensen een achtergrondmuziekje is is voor hem een heavy metal rock band die op een meter afstand staat te spelen. Ik geloof graag dat het dan lastig wordt om zich daardoor niet af te laten leiden.
Heeft je dochter thuis ook last van geluiden of alleen op school? Mijn zoon heeft het namelijk in alle omstandigheden. Hij vraagt vaak of de radio uit mag in de auto, ook al staat die op een laag volume, omdat hij daar last van heeft. Hij wil niet naar de wc als iemand daarvoor die net doorgetrokken heeft, omdat hij het geluid van dat lopende water zo slecht verdraagt dat het dan niet meer lukt.
Met het ouder worden heeft hij wel steeds meer geleerd om met dat ongemakkelijke gevoel wat veel geluiden hem geven om te gaan. Erkenning dat bepaald geluid vervelend voor hem is helpt inderdaad, maar aan de nadere kant ook een praktische instelling dat ik de wereld niet voor hem stil kan krijgen en hij er toch mee zal moeten leren leven ook.
Het gaat er niet om dat het geluid of andere prikkels helemaal worden weggehaald, dat is bijna onmogelijk in een klas, maar dat ze laag genoeg worden voor je kind. Ik denk dat je dochter de link maakt ik ben afgeleid, want ik hoor geluid en vervolgens met een koptelefoon zo geconcentreerd is of ze nog geluid hoort dat ze zich niet meer aan het werk toekomt. Het idee 'natuurlijk hoor ik nog steeds geluid, maar het is nu zoveel zachter dat ik het makkelijker weg kan sluiten' is wat bij onze zoon werkt. De belofte daarintegen dat de afleidende prikkels worden weggenomen met een één of ander hulpmiddel, heeft juist een avrechts resultaat, omdat het nooit voor 100% werkt en hij dus juist hyperfocussed op wat er nog steeds aan prikkels binnen komt.
Maar mijn zoon heeft dus geen AD(H)D. Hij is hier wel op gestest, net als op ASS, maar hoewel hij op van alles buiten normaal scoort, is het dat niet.
Groeten Primavera