Gebruik sms
Dochterlief van 12 heeft sinds een paar maanden whatsapp. Ik heb haar al dikwijls vertelt dat ze geen frustraties, ruzies ed moet uiten naar klasgenootjes via de sms. Dochter heeft Asperger en juist t sociale verkeer gaat erg moeilijk. Het is al een paar keer gebeurd dat ze een frustratie richting klasgenootje via sms probeert te uiten. Gewoon praten in gesprekjes is heel lastig voor haar en vermijdt ze en via zo'n mobieltje durft ze wel iets te zeggen, maar doet t dan erg onhandig ( veel beschuldigingen). Soms vertrouwt ze het me achteraf toe dat ze het gedaan heeft en heeft spijt.
Ik vind t zo'n dilemma: ik lees af en toe haar smsjes zonder dat ze het weet. En ontdek bv vandaag weer dat ze weer zo'n onhandige beschuldigactie heeft gedaan richting twee meisjes. (De reden dat ze boos is snap ik wel, ze hebben haar vertrouwen geschaadt).
Juist nu we aan alle kanten (via mentor, begeleider op school) haar zover proberen te krijgen en leren zich te uiten in een gesprek.
Ik vind een dilemma: moet ik het gewoon loslaten, niet haar sms gedrag in de gaten houden of moet ik uit bescherming dit toch doen; en hoe hou ik dit bespreekbaar?
Lastig hoor puber en Asperger en daar ook nog eens onderscheid tussen maken...
Kaatje
Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.
Gesprek
Als je met haar over die sms-jes praat, begrijpt ze dan, dat ze te direct zijn?
Misschien kun je dat met haar oefenen, indirect taalgebruik.
Wij hebben het thuis regelmatig over beschrijvingen van vakantie huisjes en zo. Dat je dan altijd moet lezen wat er niet staat. Autentiek (=rommellig en stoffig). Rustige omgeving (= in the middle of nowhere). Dat zijn taalkronkels, die mensen gebruiken om minder positieve boodschappen te verhullen. Dat is net een soort van geheimtaal. Misschien dat ze die uitleg begrijpt? Misschien dat je met haar kunt oefenen hoe je dingen kunt herdefinieren?
Ik vind het ook moeilijk hoor. Onze zoon had onlangs zijn biologie lerares doodgewenst op twitter. Gelukkig is zijn account heel erg afgeschermd en heeft het er maar een paar uur opgestaan, maar ik schrok daar wel heel erg van. Als een kwaadwillende 'vriend' het kopieert, is hij zo gigantisch de pineut. Sukkeltje.
Is je dochter zo, dat ze jouw om hulp kan vragen om samen te kijken hoe ze die sms'jes kan herdefinieren?
Uitleggen
Mensen met autisme zijn vaak nogal gefocust op foutjes. Dat is handig als het om een machine gaat, die werkt niet meer als er foutjes in zitten, maar het is niet handig als het om mensen gaat. Alle mensen hebben foutjes. Je hebt zelf ook foutjes. Bij mensen gaat het erom om juist te benoemen wat er goed gaat, dan gaan zaken juist steeds beter. Mensen luisteren niet naar je als je hun foutjes benoemt. Ze luisteren beter als je benoemt wat ze goed doen. En dan maken ze ook minder foutjes. Als je een foutje ziet van iemand houdt je die in je hoofd.
Beetje extreem, maar de nuance komt later wel. Je moet wel eerst 10x iets goeds van iemand zeggen voor je een klein foutje kunt benoemen.
Tenzij het gaat om het voorkomen van levensgevaarlijke ongelukken houdt je kritiek gewoon voor je en denkt na over de goede dingen die iemand doet.
Onlangs sprak ik een moeder die haar kind met Asperger inprent dat je met mensen moet 'slijmen' en niet op foutjes moet wijzen.
Als eenzame jager in de jungle of op de savanne is het nuttig om scherp op 'foutjes' te letten. Anders kun je door wilde dieren aangevallen en opgegeten worden. Het is niet handig om in onze samenleving op mensen hun foutjes te attenderen, dan willen ze niet meer met jou samenwerken. Zelf zou je het ook niet fijn vinden als mensen je foutjes gaan benoemen. Veel zaken komen vanzelf weer goed.
Afijn, 100x keer zeggen zou mijn moeder zeggen.
Ook
Zorg dat je een aangenaam mens bent voor jezelf en voor anderen. Iets aardigs zeggen kost niets en werkt goed. En dan geef je complimenten als ze goede dingen zeggen en aan hun relatievaardigheden werken.
Overigens neemt de neiging om de hele tijd foutjes te benoemen en mensen in hun omgeving hinderlijk te corrigeren toe onder stress, dus daar kun je ook nog naar kijken en dat benoemen.
Onder stress voel je je onveilig alsof er wilde dieren in de buurt zijn, dan ga je extra op foutjes letten om te voorkomen dat ze je opeten. Dat is hier niet nodig en vinden mensen niet leuk en dan willen ze niet meer met je samenwerken, samenspelen of bij je zijn. Je zou het zelf ook niet fijn vinden als mensen je de hele tijd onderbreken om een foutje te melden.
En soms vind jij iets fout dat een ander niet fout vind en andersom.
Als je niets aardigs kunt zeggen
Als je niets aardigs kunt zeggen, dan zeg je gewoon niets. Die regel prent ik mijn bijles-klantjes (taal en rekenen, komen via de voedselbank bij mij) altijd in. Ik heb ze zo vaak binnen zien wandelen met 'jullie tuin ziet er niet uit zeg!' of 'ruimen jullie nooit op?' of 'mijn moeder laat nooit de afwas staan'. Tsja, het is maar wat je gewend bent en wat je aangeleerd hebt gekregen. Veel van deze kinderen snapten de elementaire omgangsvormen niet omdat ze tussen twee culturen opgevoed werden. De thuistaal en -cultuur gold thuis en bij mensen uit hun cultuur, de nederlandse cultuur (zoals die door hun ouders/henzelf opgevat werd) in alle andere gevallen.
De regel 'als je niets aardigs kunt zeggen dan zeg je maar niets' heb ik erin gehamerd. Dat en nog een paar andere basisbeleefdheidsregels zijn prima aan te leren en vreselijk nuttig. De kinderen beheersen dat al, nou hun ouders nog...
Ojee....
Het kan nog erger.... Ik herken mijn man in het verhaal van Karmijn. Super goed met computers maar hij geeft mij altijd heel veel kritiek. Bah ik ben het zat....Gelukkig is er voor de dochter van draadjes starter nog hoop.Die is nog jong en moet zich nog leren uiten en kan dit nog leren. Bij mijn man heb ik het echt opgegeven. Het is zo erg dat het bijna lachwekkend is. Ik heb bijna de neiging om het stiekem te filmen en op youtube te zetten,ha,ha. Misschien dat hij dan inziet hoe erg het is..... Voor draadjes starter is een kanjertraining niets voor je dochter? Heeft bij mijn zoon heel goed geholpen om wat sociaal vaardiger te worden.
Aanvulling
Lastig toch nog hoor. De frustraties hier gaan bv over feit dat ze (denkt dat ze) genegeerd wordt.
En dan begint ze een sms met : waarom negeren jullie me? Dan komt er wat heen en weer genietus en welles. En dan wordt bij dochterlief de boosheid erger omdat ze ook niet gelijk krijgt in haar optiek.
Allemaal niet handig met de sms. Maar als ik dan zeg: je moet aardige dingen zeggen en inderdaad anders niet dan is t meteen: ja maar ze doen ook niet aardig tegen mij en ze negeren me toch en ze wachten niet op me ... Etcetera.
En dan helpt natuurlijk niet mee dag ze nogal een olifantengeheugen heeft voor juist de niet leuke voorvallen waar ze dan in blijft hangen.
Engin t deat zo wel af van mn oorspronkelijke dilemma: ik dub of t in dit geval wel gerechtvaardigd is om af en toe haar sms te lezen zodat ik weet dat t weer mis gaat.
Kaatje
Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.
Ik vind dat je gerechtvaardigd bent om haar sms te lezen. Ik zou er wel open tegen haar over zijn, dat je het leest. Maar ik denk dat het heel goed is om een vinger aan de pols te houden.
