Samengesteld gezin en erfenis regelen
Mijn man en ik zijn vorig jaar getrouwd op huwelijkse voorwaarde. We woonde tot een week geleden niet samen.Hij heeft 2 kinderen en ik heb 1 dochter. We gaan nu toch samenwonen en hebben samen een huis gekocht. We moeten derhalve naar de notaris om de erfenis goed te regelen, mocht ons iets gebeuren. Toen we gingen trouwen en nog niet samenwoonden, en allebei een eigen koophuis hadden, hebben we in onze testamenten laten vastleggen dat zijn kinderen zijn enige erfgename waren en mijn kind de mijne. Maar nu moeten we er opnieuw over nadenken hoe we het gaan afspreken. Dat de langst levende in ons gezamelijk huis mag blijven is helder voor ons allebei. Daarna wordt het ingewikkelder. Ik ben vrij uitgesproken in wat ik wil en hoe ik denk dat het moet en voor mij is geld een gevoelig punt. Ik houd het graag een beetje zakelijk. Klein trauma uit m’n jeugd. Maar wellicht is hoe ik er over denk niet helemaal fair.
We verdienen allebei hetzelfde, brengen hetzelfde bedrag aan spaargeld in en betalen van alles (hypotheek, huishouden, vakanties etc) allebei de helft. Mochten we allebei komen te overlijden wil mijn man in het testament dat alle kinderen een gelijk deel krijgen. Dus allemaal 1/3. Ik twijfel daar over en vraag me af of dat wel fair is. Mijn gevoel zegt van niet. Ons bezit is immers voor de helft van hem en de helft van mij. En dus gaat de helft naar mijn dochter en de andere helft naar zijn zonen.
Maar ik weet dat ik op dit punt wat kan doorslaan en overgevoelig ben. Ik ben dan ook benieuwd hoe andere samengestelde gezinnen dit hebben geregeld. Allemaal eenzelfde deel? Of juist niet? Iemand een idee hoe we dit het beste zouden kunnen regelen?
Eens
Ik ben het met je eens. Na jouw dood gaat jouw hele erfenis naar je dochter. Als je man dan nog leeft dan krijgt ze het huisdeel van haar erfenis pas na zijn dood. Het is echter wel haar erfenis. Ik vind dat de meest eerlijke manier om het te verdelen.
De manier van je man is natuurlijk ook prima als beide partijen er achter staan maar wel wat minder zakelijk. Wat niet perse verkeerd is.
Wij zijn ook een samengesteld gezin & het huis staat op beider naam. Alle kinderen zijn mijn kinderen. De twee oudste kinderen zijn niet van mijn man. Ik wilde het ook op jouw manier regelen maar mijn man wilde dat niet. Hij wilde iedereen gelijk. Aangezien het om zijn stiefkinderen gaat en mijn echte kinderen ben ik daar uiteraard mee akkoord gegaan. Het is misschien wel anders omdat de vader van mijn kinderen is overleden en mijn man dus ook echt een vaderfiguur voor hun is.
Dus wij hebben het geregeld op de manier waarop je man het zou willen. Maar toch ben ik het met jou eens en ik denk dat dit in jullie omstandigheden (geen gezamenlijke kinderen) ook de beste oplossing is.
Zeker nu zo regelen
Jullie getrouwde relatie en het gezamenlijke huis zijn allemaal nog pril. Het samengestelde gezin dus ook. Dan hoor je er ook (nog) zakelijk naar te kijken vind ik. Dus voor nu zou ik het zeker zo vastleggen zoals jij het ziet.
Na verloop van tijd kunnen gevoelens natuurlijk veranderen. Misschien wordt het allemaal zo 'eigen', over en weer, dat deze verdeling gevoelsmatig niet meer past. Dan kun je alsnog overwegen het testament aan te passen. Maar stel dat jullie morgen tegen een boom rijden samen, alles kan tenslotte, dan zou het voor mij toch oneerlijk voelen als mijn kind ineens de erfenis zou moeten delen met 2 stiefbroers.
Redelijk
Het is toch wel een beetje vreemd als de aanspraken van je dochter ineens omlaag zouden gaan omdat je met iemand anders trouwt.
Misschien moet je het nog wat extremer stellen om het duidelijk te maken. Stel je voor dat jij veel meer geld en eigendommen had dan je partner. Zou het logisch zijn als jullie kinderen daarvan een even groot deel zouden krijgen? Dat lijkt mij niet.
Maar stel dat jullie samen *nog* een kind krijgen. Hoe zou dat dan werken? Je dochter krijgt de helft van jouw erfenis *en* een derde van die van je man? Dan wordt het toch nog ingewikkeld. Maar geen kinderen maken dan 
volgens
mij is het ook het meest voor de hand liggend dat wat jij achterlaat, de erfenis voor jouw dochter is.
Dus, nee, je bent niet overgevoelig, dit is gewoon een normale manier van de zaak regelen. Waarom zouden zijn kinderen recht hebben op een deel van jou? Nee, is geen enkele reden voor. Vergeet niet dat zij ook een moeder hebben!
In zijn voorstel zou het dan zo moeten worden dat de erfenis van zijn ex dus ook voor eenderde naar jouw dochter zou moeten gaan. Dat is best gek toch?
Zo zou je het je partner voor kunnen spiegelen: zij hebben nog een moeder waar een erfenis vandaan komt, dus geen recht op een deel van het jouwe. Mocht zij geen bezit hebben dan doet dat niet ter zake.
en een kind
van jullie beiden is volgens mij niet zo ingewikkeld. Die krijgt gewoon de helft van jouw erfenis: jouw dochter en het nieuwe kind ieder de helft. Van zijn of haar vaders deel krijgt zij dan een derde.
Dus doe maar gerust hoor! 
Stel
dat alles anders uitpakt, dan betekent het ook dat jouw kind de helft van eventuele schulden zou moeten betalen. Stel dat de zorgkosten de pan uitstijgen, bijvoorbeeld. En dat jij langer leeft en dus een groter deel van 'de erfenis' opmaakt, terwijl de kinderen van je man hun kindsdeel daaraan zien opgaan?
Ik weet het niet. Gevoelsmatig zou ik de optie van je man kiezen. Het lijkt mij scheve ogen geven als straks, over heel veel jaren, bij de verdeling zijn kinderen maar de helft van alles moeten delen en jouw kind de andere helft krijgt.
Ik heb ook niet zoveel met erfenisssen en recht hebben op. Als je je eigen kind extra wil bevoordelen (of wil geven waar ze 'recht' op heeft) kun je dat toch bij leven doen? Daarvoor hoef je toch niet dood te gaan?
Misschien moet je het gewoon met de kinderen bespreken en de twee verschillende visies voorleggen. Houd er wel rekening mee, dat erfenissen niet alleen gaan om het verdelen van de buit, maar ook om het verdelen van de lasten, soms voorafgaand aan het overlijden.
Tsjor
Reactie
Wat fijn te merken dat ik hier gesterkt word in m’n gevoel. M’n man geeft trouwens aan het gewoon te doen zoals ik het prettig vind maar dat hij het anders had gedaan. Geen eerste ruzie dus in dit vers samengestelde gezin.
Ik begrijp jouw punt hoor tjor. En ik ben dol op zijn zonen maar wil gewoon m’n dochter goed achterlaten mocht er iets met mij gebeuren, haar financiële onafhankelijkheid is net zo belangrijk als het mijne. Haar nu af en toe iets extra’s toestoppen voelt voor mij heel ongelijk en zou ik niet snel voor kiezen. En met de kinderen bespreken zou ik nooit doen. Dit is absoluut geen inspraakmoment.
Ik verwacht overigens geen schulden. Integendeel. Dus daar houd ik voor het gemak geen rekening mee bij hoe we het nu gaan regelen.
Ps: ad hombre, die baby sla ik even over. 3 pubers kan ik nét aan
De andere kant
Misschien ook wel iets om rekening mee te houden (en misschien maakt het daar rekening mee houden tegelijkertijd nog ingewikkelder): hoe zit het met de andere kant? Misschien erven zijn kinderen ook nog een groot bedrag van moeder en zit jouw ex er minder goed bij of andersom?
Tante sidonia
Jouw argument, dat zijn kinderen het deel van hun moeder erven en mijn kind daar begrijpelijker wijs niets van krijgt, trok ons trouwens over de streep. Best jammer aangezien zij een flink vermogen heeft
Al onze kinderen zullen niets tekort komen. Dat is al met al geruststellend.
Kinderen komen niets tekort
Als je je kinderen een goede opleiding hebt meegegeven, als ze kunnen werken en ergens kunnen wonen, dan komen de kinderen niets tekort.
Ik begrijp dat je je dochter goed wil achterlaten, maar dat zou toch ook gebeuren met een 1/3 verdeling? zou ze dan tekort komen?
Het meest zuivere zou het zijn als je nu laat vastleggen: dit is mijn inbreng en die is later voor mijn dochter (overwaarde woning, spaargeld). Idem bij hem voor de zonen jammer dat ze met zijn tweeën zijn en dus moeten delen). En dat je daarna eventueel samen verzamelde waarde daarna door drieën verdeeld. Dus je legt nu vast: bedrag x is voor dochter, bedrag y is voor zonen, bij verkoop van de woning (daar zal het wel over gaan) worden die bedragen eerst eraf gehaald en de rest wordt verdeeld door 3.
Voor mijn gevoel zou dat het eerlijkste zijn.
Tsjor
Rijke moeder en arme vader
Rijke moeder versus arme vader, dat heeft geen betekenis, net zo min als je het erg vindt dat zij door 2 moeten delen en je dochter alles zelf krijgt.
Tsjor
Verrekenen
Er zal wel opgesteld worden, dat de langstlevende vruchtgebruik krijgt van de woning. De kans is groot dat de vrouw de langstlevende is. Jij hebt dan dus het langste het vruchtgebruik van het kapitaal (de woning).
Stel dat je later toch zorg nodig hebt, dan wordt er rekening gehouden met je eigen vermogen. Ik weet niet hoe dat werkt, als een deel van het vermogen eigenlijk te leen is van de kinderen (vruchtgebruik). Mag je dat deel dan buiten beschouwing laten of telt dat mee? Met andere woorden: stel dat vader eerder komt te overlijden en de zonen het geld niet uit het huis kunnen halen, omdat jij er dan nog woont; en het kapitaal slinkt op het moment dat jij zorg nodig hebt, hoe gaat het dan werken? Het lijkt een hypothetisch verhaal, maar het is eigenlijk een erg logische, normale situatie. De kans dat jullie allebei tegelijk komen te overlijden is erg klein.
Omgekeerd kan ook: jij komt eerder te overlijden, dochter kan niet bij het kapitaal, omdat vader daar nog woont, vader heeft veel zorg nodig en het kapitaal slinkt.
Dus misschien moet je ook iets afspreken over het uitbetalen van het kindsdeel als een van beiden komt te overlijden. Misschien moet je geen vruchtgebruik voor de langstlevende afspreken.
Er kunnen zo gemakkelijk grote conflicten ontstaan bij erfenissen, zeker als er wel iets te verdelen valt. Niet zakelijke emoties als 'ik wil mijn dochter goed achterlaten' (en de zonen dan?) kunnen leiden tot regelingen die eigenlijk gif bevatten. Gelukkig ben je er zelf meestal niet bij als de conflicten uitbreken.
Tsjor
Zorg en eigen vermogen
Bij een gewone langstlevende-constructie hebben de kinderen een vordering op de laatst overgebleven ouder. Als die ouder interne zorg nodig heeft en het huis is verkocht, dan telt dat geld als eigen vermogen voor de eigen bijdrage. En als die laatste ouder tijd van leven heeft dan gaat dat kapitaaltje dus (een goed deel) op. Been there, done that. Dan maakt het niet uit dat je hebt vastgelegd dat de een de helft krijgt en de ander een ander deel, de vordering kan niet worden ingelost en op=op.
Hoe het zit met vruchtgebruik weet ik niet maar dat is een andere en veel ingewikkelder constructie dan een gewoon langslevenden testament met veel eigen haken en ogen.
Tsjor
Voor antwoorden op dat soort kwesties heb ik gelukkig een hele goeie notaris die gespecialiseerd is in complex erfrecht.
Inderdaad
Ik zou daarom ook naar zo'n notaris gaan en goed advies vragen, zodat je de beslissingen niet alleen op basis van emotionele argumenten en goede bedoelingen baseert, maar op basis van een realistische inschatting van toekomstige mogelijkheden.
Tsjor
advies
Een notaris gaat mij niet adviseren over hoe de verdeling over de kinderen moeten doen. Vandaar dat ik de vraag hier stel. Volgens mij doet een notaris ook niet aan realistische inschattingen. Maar zorgt er voor dat zaken juridisch juist worden vastgelegd. Waarbij je wordt verteld wat de mogelijk en onmogelijkheden zijn. Maar ik kan me vergissen natuurlijk.
En ik vind daarnaast dat er niet zo heel veel mis is met emotionele argumenten en bedoelingen.
Probeer het eens
Notaristelefoon: telefoon 0900 3469393. Kosten per minuut, maximaal 40 euro.
Je kunt er ook over nadenken dat je wil vermijden dat je kind straks in een ernstig conflict terecht komt naar aanleiding van een erfenis. Als jij er niet meer bent en stiefvader is er niet meer, dan zijn de stiefbroers de enige familie waar ze nog wat mee heeft. Conflicten of ergernissen rond erfenissen zijn zeer hardnekkig en destructief voor relaties.
Het uiteindelijke verschil zal 1/6de zijn van wat er te verdelen is.
Wat vooral belangrijk is is een regeling die transparant en helder is voor iedereen, niet een regeling die alleen maar op jouw emotionele argumenten en bedoelingen is gebaseerd.
Tsjor
Wat betreft de toekomst
een notaris kan niet in de toekomst kijken, jij ook niet, maar je kunt wel heel even je gedachten erover laten gaan en de verschillende mogelijke scenario's bedenken.
Bijvoorbeeld: als je dochter de helft moet krijgen, jij komt eerder te overlijden, dan draagt je dochter in feite veel meer bij aan de zorgkosten van vader, terwijl het niet haar vader is.
Niemand kan de toekomst voorspellen, maar de regelingen zullen wel in de toekomst worden afgehandeld. Dus het is goed om daar even zo realistisch mogelijk bij stil te staan, ook al zou de notaris dat niet doen.
Tsjor
ongelijke verdeling, maar wel allebei dezelfde
Ik heb ook een partnerschap met voorwaarden.
In onze testamenten hebben we een ongelijke verdeling over de kinderen afgesproken, maar wel allebei dezelfde verdeling. Het voordeel daarvan is dat het na onze dood niet meer uitmaakt welke bezittingen precies van wie waren, de executeur kan alles op een grote hoop gooien en verdelen volgens de verdeelsleutel. Het nadeel is natuurlijk dat de langstlevende een nieuw testament kan maken voor wat betreft zijn eigen vermogen waardoor de "uiteindelijke" verdeling niet meer overeenkomstig met wat we eerst bedacht hadden. Dat willen we ook niet dichttimmeren (daarom ook geen finaal verrekenbeding in de partnerschapsvoorwaarden). Als mijn partner jong overlijdt en ik wil een nieuw gezin vormen, zou ik waarschijnlijk eennieuw testament maken, met legaten voor mijn drie (stief)kinderen op basis van het vermogen op het moment dat ik zo'n nieuw gezin begin, en dan een nieuwe verdeelsleutel voor het daarna opgebouwde vermogen.
Maar als een van ons jong overlijdt, dan stelt de erfenis sowieso weinig voor. Dan zijn de levensverzekeringen (meervoud) veel relevanter. Daarin hebben we ook de nodige verschillen tussen de kinderen aangebracht.
Anyway, de verdeling bij ons is 2/8 voor het kind van mijn partner en 3/8 voor elk van onze gezamenlijke kinderen. Stel dat we wettelijke verdeling zouden doen met gemeenschap van goederen op het moment van overlijden, dan zou je uitkomen 1/5 voor partners' kind en 2/5 voor elk van de gezamenlijke kinderen. Mijn stiefkind erft natuurlijk ook van haar moeder, maar we weten dat dat niet veel zou zijn (wel een lap grond in een ver land waarvan de waarde moeilijk te voorspellen is). Dus onze verdeelsleutel is een compromis tussen 1/5, 2/5, 2/5 en 1/3, 1/3, 1/3.
Legaten een optie?
Swaen, wat ik net zei over mijn eventueel toekomstig samengestelde gezin (na de dood van mijn partner), zou jij misschien nu al kunnen doen. Je bepaalt wat je huidige vermogen is zet een legaat in je testament aan je dochter ter hoogte van dat vermogen. Je partner doet hetzelfde met zijn vermogen. En het resterende vermogen (alles wat jullie vanaf nu opbouwen) doe je door drie (als je dat eerlijk vindt vwb de inbreng van de andere ouders van de kinderen).
Op die manier is er geen abrupte overgang van jullie huidige testament naar het nieuwe. Het maakt voor je dochter niet uit of je de dag voor of de dag na tekenen van het nieuwe testament overlijdt. Je neemt je dochter niets "af" ten opzichte van de huidige situatie.
En jullie nabestaanden hoeven straks niet uit te zoeken welk vermogen precies van wie was. (Natuurlijk blijft het zo dat de langstlevende dat zo snel mogelijk na de dood van de ander moet uitzoeken en op papier zetten, maar als dat dat nalaat, hoeft dat geen gevecht tussen de nabestaanden te veroorzaken.)
Syboor
Dat klinkt interessant! Ik ga ne verdiepen in legaten en overleggen met onze notaris. Zou best eens een goeie oplossing kunnen zijn. Dank!