Overleden vader
Ik moet spreken op de begrafenis van mijn vader. Mijn vader was geen leuke man en ook geen goede vader voor mij. Hoe kan ik hem gedenken? Wat kan ik zeggen zonder me een enorme hypocriet te voelen? Heeft iemand hier ervaring mee?
Ik zou dan niet spreken. Niemand kan je dat verplichten.
Gecondoleerd.
Waarom moet je spreken? Vaak genoeg een uitvaart gehad waarbij geen enkel persoonlijk woord was. Voel je juist niet verplicht hierin
Gecondoleerd, je zal een lastige tijd hebben nu. Ik heb recent ook gesproken op de uitvaart van een naaste met wie de relatie lastiger was dan de buitenwereld wist. Uiteindelijk wist ik een praatje te maken waarin ik redelijk met warmte en humor op die persoon kon terugkijken zonder dat ik hoefde uit te spreken dat ik die persoon enorm zou missen, want dat was niet zo. Maar het was ingewikkeld.
Misschien kan je de kant op van ' vader kan gerust zijn dat wij goed zijn terechtgekomen en we moeten nu zonder hem verder' oid. Wat mooi klinkende algemeenheden zonder echt te staan liegen.
Was je vader echt een rotzak die jouw leven heeft verpest, dan zou ik het laten. Zeg dat het je bij nader inzien te zwaar en te moeilijk vindt en het niet op kunt brengen en kies een stemmig muziekstuk uit. Je vader is net overleden, iedereen snapt dat je het moeilijk hebt.
Andere optie: ergens een stemmig en vrij nietszeggend gedicht zoeken en dat oplezen
Een vriendin van mij noemde op haar vaders begrafenis naast wat algemeenheden over zijn leven ook hun band die niet altijd goed was, er zijn moeilijke tijden geweest. Verder geen details, en nog een muziekstuk. Ik vond het heel sterk. Het is een ritueel dat zijn einde markeert, ook voor haar. Mooi en heel belangrijk voor haar dat ze het kon uitspreken. Je kunt je vader maar één keer begraven, ook als het een rotzak was.
Ik sluit me aan bij Temet. Ik heb indertijd samen met de kinderen een verhaal gemaakt, waarin twee lagen zaten, zonder een woord te liegen of hypocriet te zijn. Het ging niet om een 'nare' man, maar wel een 'moeilijke' man.
Je kunt even nadenken over de vraag wie er in de zaal zullen zitten. Heb je nog een moeder, broers, zussen, zijn er nog familieleden van hem, heeft iedereen hem ervaren als 'nare man' of zullen er wellicht buren, (oud)collega's etc. zijn die hem op een andere manier kennen. Als iedereen de ervaring van een 'nare' man heeft zou je dat ook snel in je verhaal kunnen aangeven met woorden als 'geen gemakkelijke man' of iets dergelijks. Dan heb je dat alvast gezegd en kun je daarna bedenken welk verhaal je wil vertellen.
Je kunt ook beginnen met antwoord geven op de vraag hoe jij daar nu staat en waarom je daar staat. Ik vermoed dat je nu niet blij en opgelucht bent. Ik vermoed dat je toch verdrietig bent, je vader is overleden, maar daarmee is ook de kans op een vader zoals jij je die gewenst had weg. Als je goed bent met taal zou je ook dat kunnen vertellen, wat voor vader had je gewild, dan aangeven dat jouw vader nu overleden is en dat hij was zoals hij was en dat zijn dood toch pijn doet. Zelfs met een oproep aan alle vaders: zorg goed voor je kinderen.
Wat je in elk geval niet moet doen is aan het publiek duidelijk maken waarom jij hem terecht een nare vader vindt, dus jouw particuliere ervaringen gaan vertellen. Daar heeft niemand iets aan. Ik heb ooit een begrafenis meegemaakt waarbij in het verhaal een familievete werd uitgevochten. Heel naar. Of de dorpsdokter die voor iedereen gezorgd had door een kind vooral gememoreerd werd als een vader die nooit thuis was. Ook naar voor het hele dorp.
Het is geen rechtszaak, er hoeft geen oordeel te worden uitgesproken. Dat oordeel kun je overlaten aan de aanwezigen, de geschiedenis of aan God. Het is een afscheid, waarbij iedereen zo zijn of haar eigen emoties, verhalen en ervaringen zal hebben.
Veel sterkte. En als het niet kan dan doe je het niet. Er is geen enkele plicht, er is wel alleen deze ene bijzondere gelegenheid.
Tsjor
Sluit mij aan bij Tsjor, laat het oordeel over aan het universum.
Hier nog een link, misschien zit er nog een tip tussen https://ritueelbegeleider.nl/uitvaartspeech-bij-een-verstoorde-relatie-met-je-vader-of-moeder/
Als je iets wil zeggen dan zou ik spreken vanuit jouw particuliere ervaring/waarheid. Ga geen dingen gaan zeggen die niet voor jouw kloppen. Dat moet je jezelf niet aandoen. Over de doden niets dan goeds, is een ontkenning van de realiteit.
Je kan jullie band als niet gemakkelijk benoemen en dat dit een gemis is.
Wat een goede link, Labyrinth!
Mijn moeder was geen gemakkelijke vrouw, maar gelukkig had ze ook veel goede kanten. Toen ze overleed wilde ik niet alleen de mooie momenten benoemen. Ik heb daarom naast wat aardige dingen ook gezegd: "Mijn moeder had een mening en die heb ik ook, dus dat botste nog wel eens." En aan het einde nog een grapje gemaakt over haar ruime alcoholgebruik (wat vaak de reden was dat ze moeilijk deed).
Ik had er zelf een goed gevoel over en het was denk ik ook een mooie afspiegeling van onze relatie.
Mijn zus wist niks aardigs te verzinnen, die heeft dan ook niet gesproken.
Ik vind de link niet zo goed, omdat ik het niet zo goed vindt om je eigen particuliere ervaringen zo, op een moment dat iemand niets meer kan terugzeggen en dat er niemand meer iets aan kan doen, omdat dat dan over het publiek uit te strooien.
Er is een verschil. Benoemen zoals Dymo heeft gedaan (dat botste nog wel eens) houdt het binnen de particuliere ervaring, het vraagt niets van het publiek, het is neutraal. Ze hoeven geen kant te kiezen.
'Dit is hoe ik mijn jeugd heb beleefd', zoals op de website wordt beschreven, vraagt iets van het publiek, namelijk steun voor jou. Niet omdat je vader overleden is, maar voor je jeugdervaringen. Zo'n verhaal, daar zit niemand op dat moment op te wachten, want het is een eenzijdig verhaal, de ander kan niets meer terugzeggen. Schrijf er dan een boek over, zou ik denken, of ga hulp zoeken. Eigenlijk beschadigt het degene die dit vertelt, want die maakt zichzelf kenbaar als een beschadigd persoon. En je mag hopen dat iemand toch meer is dan dat, sterker dan dat.
Het kiezen van zorgvuldige woorden is dus erg belangrijk.
Tsjor
Ik ben bij ons in de familie degene die alle praatjes doet bij uitvaarten en hierover heb ik ook zitten dubben. Mijn vader is nog springlevend, maar met alle uitvaarten die ik de afgelopen jaren heb gehad, ga je daar toch over nadenken.
Ik ga het feitelijk houden met een verhaal over zijn leven en de dingen waar hij trots op is. Ik hoef niet te benoemen dat het een moeilijke man is, want dat weten alle aanwezigen wel.
Bij mijn oma, uit hetzelfde hout gesneden, heb ik dat ook zo gedaan. Daar heb ik ook haar favoriete gedicht voorgedragen.
tsjor schreef op 16-02-2025 om 11:35:
Ik vind de link niet zo goed, omdat ik het niet zo goed vindt om je eigen particuliere ervaringen zo, op een moment dat iemand niets meer kan terugzeggen en dat er niemand meer iets aan kan doen, omdat dat dan over het publiek uit te strooien.
Er is een verschil. Benoemen zoals Dymo heeft gedaan (dat botste nog wel eens) houdt het binnen de particuliere ervaring, het vraagt niets van het publiek, het is neutraal. Ze hoeven geen kant te kiezen.
Maar bij louter positieve verhalen wordt het publiek ook een kant op gestuurd. Ik vond bijvoorbeeld bij mijn moeders uitvaart de praatjes echt heel pijnlijk. Het waren nog net geen heiligverklaringen. En dan na afloop bij de koffie al die mensen die helemaal niets begrepen van waarom je niet veel contact met deze heilige had gehad. Het was niet het moment om dat allemaal daar te gaan uitleggen en de herinnering van die mensen aan de overledene zo radicaal te beïnvloeden, maar oef, het verkeerde beeld dat geschetst werd en de onwaarheden die verteld werden deden wel pijn.
Maar ik zou dus echt nooit, nooit, zelf een praatje hebben gehouden, al was er verder niemand geweest die dat wilde.
Tsjor pleit volgens mij ook niet voor alleen positieve verhalen, en zeker niet voor heiligverklaringen.
Ik ben mijn vader dankbaar dat hij mij op aarde heeft gezet. Het leven gaat niet over rozen. Eenieder doet zijn best op zijn manier. Rust in vrede vader.
Je schrijft dat je "moet" spreken tijdens de uitvaart, maar je moet helemaal niets als je dat niet wilt. Wil je dat toch dan zou ik ook een algemeen gedicht oplezen en geen persoonlijke dingen om het jezelf niet te moeilijk te maken.
Gecondoleerd met je verlies.
Mijn moeder is recent overleden en bij haar uitvaart hebben we foto’s van haar leven laten zien. Misschien is dat iets. Als je wilt kun je daar iets bij vertellen, maar dat hoeft niet per se.
