Hoe om te gaan met disfunctionele reactie op dementie
Sorry, lang….
In mijn nabije omgeving is er sprake van allerlei (vooralsnog vrij milde) problematiek voorkomend uit dementie.
Wat ik erg moeilijk hierbij vind is dat zijn partner hier totaal niet mee om lijkt te kunnen gaan en hem, in gezelschap, heel erg betuttelend gaat toespreken.
Dit komt voort uit (denk ik) onhandigheid en zich geen raad weten met de situatie.
Ik vermoed dat er een hoop schaamte meespeelt, dit past ook wel bij het beeld dat ik verder bij haar heb.
Wat er nu gebeurt is dat het hele gezelschap stil valt als zij uitvalt naar hem. Ze gaat hem echt corrigeren 
Ik voel gewoon een schokgolf van schrik en ongemak door de ruimte gaan, het is gewoon gênant.
Ik schrik er zelf ook iedere keer van en vind het enorm vervelend van mezelf dat ik er nog niet meteen op gereageerd heb. Het voelt zó niet ok, ik vind het erg oneervol voor hem.
Wel heb ik geprobeerd wat nadrukkelijker het woord tot hem te richten, maar zij lijkt daar doof voor en gaat tóch voor hem antwoorden.
Wat meespeelt is dat ze als paar altijd wel een nogal kibbelende relatie hebben gehad en zij kwam daarbij wel vaker erg onhandig uit de hoek. Hij leek daar verder goed tegen bestand en kon haar flink van repliek dienen.
Dat kan hij nu helemaal niet meer. Hij communiceert nog prima en het is (voor zover ik kan beoordelen, want zij praat altijd voor hem zucht) nog best steekhoudend wat hij zegt, maar eea gaat wel wat trager en hij heeft wat woordvindingsproblemen. Hij laat haar benadering totaal over zich heen komen en heeft geen enkel verweer.
Ik weet niet eens of hij het erg vindt. (hij laat zich erg slecht lezen, altijd al)
Maar goed kan dit niet zijn voor zijn zelfvertrouwen dat vast brozer wordt door de problemen en fijn kan dit niet zijn.
In ieder geval voel ik zelf dat ik er gewoon iets mee moet. Maar weet toch even niet goed wat…ook al zijn het mensen uit mijn nabije omgeving, ik heb geen hechte relatie met ze en praten doen we helemaal nooit. (Alleen wat babbelen over koetjes en kalfjes)
Wel stort ze soms heel kort en oppervlakkig haar hart uit en daarbij heeft ze ook wel vaker aangegeven dat ze de hele situatie erg moeilijk vindt. Maar ze kapt gesprekken altijd heel snel af, lang voordat ze de diepte in kunnen gaan.
Het liefst wil ik dit toch open gooien bij haar maar ben toch wat huiverig, bang dat ze zich aangevallen gaat voelen etc.
(in het verleden bleek ‘opengooien’ bij haar soms juist averechts te werken)
Bij mij speelt ook echt wel wat emotie mee want ik vind het echt vreselijk wat ze doet.
Ook lijken ze als stel nu helemaal verkleefd met elkaar en spreek ik haar eigenlijk nooit meer zonder hem.
Wat zouden jullie doen?
(excuses voor de lengte van dit bericht…)
Nico Dijkshoorn schreef heel open over zijn ouders, en hoe zijn vader steeds verder achteruit ging maar zijn moeder daar totaal geen begrip voor kon opbrengen. Dat leidde tot veel genant geruzie en tegelijk wisten zij als zoons ook niet alles wat er tussen die twee gebeurde, terwijl dat wel nawerkte natuurlijk. Ook een dementerende kan zich buitenshuis anders voordoen.
Waarbij je als lezer wel het idee krijgt dat het met moeder eigenlijk ook niet super gaat, als zij zo weinig van de situatie begrijpt…
Als zij liever niet de diepte in wil, misschien kun je het dan ook beperken tot gedrag benoemen? Dus “ik wil graag van hem een antwoord op mijn vraag horen, dus zou je hem de kans willen geven.”.
Het zal lastig zijn, mijn moeder was weduwe maar die kon ook zo doen over haar zus omdat ze zelf blijkbaar niet kon accepteren dat het niet om het goede antwoord gaat maar om het contact (en ook zat daar jaloezie, want dan ging er geen aandacht naar haarzelf en dat stoorde haar - dat was natuurlijk niet bespreekbaar ). Is er een mogelijkheid om hem toch eens apart mee te nemen, of dat iemand juist haar eens mee naar de stad of zo neemt en iemand anders bij hem blijft? Overleg eens met wat omstanders hoe jullie samen wat kunnen sturen hierin?
Wat zijn deze mensen van jou? Als het niet je ouders zijn, dan lijkt het me nogal moeilijk om hier iets van te zeggen. Wat je wel kunt doen als je iets aan hem vraagt en zij antwoordt, als ze dan is uitgesproken daarna aan hem vragen wat zijn antwoord is op jouw vraag.
Dit klinkt voor mij als een vader & stiefmoeder. Kan aan mij liggen hoor.
Misschien wil de TS expres liever niet al te expliciet worden.
Vergeet niet dat die vrouw ook voor een verandering staat war ze waarschijnlijk nog niet mee kan dealen. Mensen met dementie hebben er niets aan als je ze gaat uitfoeteren want dan hebben ze er een probleem bij, je kunt ze beter helpen aan het woord waar ze niet op kunnen komen.
Het is voor hem ook heel vervelend dat hij niet op woorden kan komen en als hij dan ook nog eens de wind van voren krijgt gaat hij zich straks onttrekken uit een gesprek.
Dat ze uitvalt vind ik overigens best zorgelijk. Je vraagt je toch af hoe dat dan thuis gaat, als hij een keer niet op tijd de wc kan bereiken of zo. En hij zal niet tegen iemand klagen want hij is als de dood dat ze hem dan in de steek laat.
Zou goed zijn als iemand haar lasten wat verlicht en ook een oogje op hen houdt om eventueel meer hulp in te schakelen. Dat ze zo close zijn kan ook komen omdat hij zich aan haar vastklampt, je ziet niet alles.
In plaats van de diepte in te gaan kun je het misschien praktisch aan vliegen, kijken welke zaken je voor haar kan doen. En dan concreet aanbieden, niet vaag “laat het maar weten als ik iets kan doen”. Dan hoef je niet alles te benoemen, maar handel je alsof dat nu wel duidelijk is voor iedereen en er niet over gesproken hoeft te worden. Zo trigger je haar schaamte niet en kun je toch wat bijstaan.
