van vwo 3 naar havo 4...en weer gaat het niet lekker...wat is verstandig?

Veel verschillende MBO-opleidingen

Voordat je je zorgen maakt over hoe zoon zich handhaaft op het ROC, zou ik je aanraden een loopbaankeuzetraject in te zetten om te kijken welk beroep bij je zoon past.
Ik werk op een MBO en heb ervaring op meerdere MBO-scholen en er is zo ongelooflijk veel verschil in sfeer tussen de verschillende types opleidingen, laat staan tussen de verschillende types scholen.
Je kunt onmogelijk over het MBO in het algemeen een oordeel uitspreken waaruit blijkt dat kinderen met een zacht karakter en alternatieve voorkeuren hier niet zouden passen.
Je zegt geen waarde-oordeel te hebben, maar ik krijg toch erg het idee dat je geen benul hebt. Sorry, niet helemaal on topic, maar het raakt me.

tja...

Beste Ysieux,

Dank voor je reactie. Mijn zoon lijkt nu een richting gevonden te hebben, en een loopbaankeuzetraject heeft daar juist bij geholpen. Ik geloof meteen dat elke school een andere sfeer heeft, ongeacht het niveau. Jammer dat je vooral je focus legt op de passage in mijn tekst dat ik vrees dat mijn zoon zich daar niet zal handhaven. Ik noem gelijk een aantal zaken waarom ik denk dat het juist wel een goede keuze voor hem zou kunnen zijn. Dus geen benul, klopt...anders mijn vraag niet hier. Maar ik krijg het gevoel dat je mij nu toch beticht van neerkijken op het mbo (niveau) en dat doe ik juist niet! Ik zoek de beste route voor mijn kind, maar daar betrek ik ook graag in of mijn kind zich senang gaat voelen op een school. Natuurlijk is geen mbo hetzelfde. Geldt ook voor het hbo. Jammer als mijn vraag zich hier nu op gaat focussen. Het is zoveel breder.

Welke begeleiding krijgt je zoon bij zijn ADD? Waarom lukt het hem niet en wat heeft hij nodig dat het wel lukt? Want dat is waar ik mij als eerste op zou richten anders gaat het op het mbo ook niet lukken. Daarnaast heeft zijn huidige school een zorgplicht. Wat doen ze om hem concreet te helpen en te begeleiden en wat is daarin te verbeteren? Dus gesprek met zijn havo is ook een goede. Heeft hij externe begeleiding nodig voor bijvoorbeeld de executieve vaardigheden dan heeft hij daar ook baat bij op het mbo.

ADD

ADD brengt problemen met zich mee, waarbij concentratie-gebrek lang niet altijd het grootste probleem is. Het zit vaak in beloningsmechanisme, in motivatie. En in puberteit is dat allemaal natuurlijk nog meer in de war dus wie weet is hij nog niet in staat om zich genoeg te concentreren en motiveren. Dus ja, de vraag is even of hij het (al) kan? Heeft hij zich al verdiept in de mogelijkheden van medicatie? Want ADD gaat ook niet 'weg' zeg maar.
gr Angela

Schema

Hoe plant hij zijn huiswerk? Krijgt hij daarbij begeleiding?

Een van mijn kinderen doet mbo. Een andere route, wel één die werkt.
Toch is twee keer klas 3 en nu moeite met klas 4 een signaal dat zijn planning onder de loep genomen moet worden. Daar ligt winst, voor dit jaar maar ook voor de rest van zijn opleidingen. Zoek naar structuur in zijn huiswerk en wijze van leren.
Afstromen verandert die structuur niet.

Nu is het best raadzaam om open dagen mbo te gezichtigen.
Wist je dat een mbo grafische onderwijs of mbo media je opleidt tot een baan in de reclamewereld of in de ICT sector?

ADD

Angela67 en Annadiem,

Dank voor jullie reactie. Mijn zoon slikte lange tijd medicatie voor zijn ADD sinds zijn 8e. Hij is daar 1 jaar terug mee gestopt. Hij had een lage dosis, alleen tijdens schooltijden, maar wilde het echt zelf niet meer. En ik geef hem daarin zijn keuze. Het is zijn lijf, hij voelt het, ik kan niet oor hem beslissen.
Ik zie geen verschil in schoolresultaten voor en na de medicatie. Het was niet goed en het is niet goed .
Er is begeleiding vanuit de medicatieverstrekking. Hij is net van school veranderd want de vorige school was alleen een vwo+. maar wel samenwerking met de havo waar hij nu zit. Goed punt wel dat ik het daar nog niet besproken heb met zijn mentor, de overdracht kan wel op dit onderdeel 'tekort' schieten. Dus gesprek dat ga ik zeker gauw inplannen. Maar: wel heel duidelijk benoemd en besproken bij het overdrachtsgesprek, dus ik ging ervan uit dat dit wel bekend was.

Daarnaast heeft zoon ook externe begeleiding gehad om hem te helpen met plannen en organiseren van zijn schoolwerk.

hij is dus gestopt

toen dosis laag was, misschien omdat hij er niets positiefs van merkte?
Dat is dan wellicht een idee om te bespreken: er zijn veel varianten van methylfenidaat én het instellen op de juiste dosis kan best wat tijd kosten.
Het gaat me er niet om dat hij wel of niet voor medicatie zou kiezen, maar de vraag is of het op de juiste gronden is. Methylfenidaat gebruiken om de dopamine-balans te herstellen is hetzelfd als antidepressiva slikken vanwege 'fysieke' problemen met serotonine-opname. Het zegt niets over of hij 'goed' is zoals hij is of dat hij niet mag zijn wie hij is, maar wellicht heeft hij niet kunnen ervaren wat een goede balans zou kunnen betekeken.
gr Angela

ja, gestopt na een paar jaar medicatie

ja, Angela67, hij is gestopt na een paar jaar medicatie gebruikt te hebben. Ik denk vanaf groep 4 tot 2e keer 3e klas vwo. 1e keer 3e klas blijven zitten dus nog wel met medicatie de herkansing in.
Ik snap je tekst. En begeleiding was wel slecht, want door bezuinigingen gingen we terug naar de huisarts, want 'licht geval'. Daar alleen bloeddruk en gewicht meten, en verder a la de praatjesmakers 'alles goed, thuis ook alles goed, prettige dag verder'. Zoon merkte geen voordelen, ook niet zichtbaar in schoolresultaten, en verder een heel prettig kind in de omgang ook zonder. Dus waarom deze middelen slikken...hij wil het zelf niet. Voelt zich beter zonder.

Oei

Ik zou denk ik eerder inzetten op goede begeleiding van ADD en weer gebruik van de (juiste) medicatie dan nu al gaan zoeken naar weer een andere opleiding. Want ook dit.past bij ADD. Huisarten zijn geen begeleiders. Add is een complexe beeld, vaak met co-morbiditeit.
Succes
Sinilind

Eindpunt

Niets zo veranderlijk als je verwachtingen voor je kind. Laat het beoogde eindpunt los.
Mijn vader wilde ook dat mijn broer een bepaalde opleiding ging doen die bij zijn niveau paste en perspectief bood op een baan. Toen broer in die sector ging werken, raakte hij overspannen en heeft zich omgeschoold naar eigen route. Als zzp-er en diverse certificaten ( om in de markt te blijven), verdient hij nu een goede boterham met hetgeen wat hij graag doet.
Voor mijn ene kind had ik ook bepaalde verwachtingen, gezien de uitslag van de IQ-test. Maar met verhaal van mijn broer in achterhoofd, heb ik geleerd niet naar het eindpunt te kijken maar naar de route en de groei in kind op zich.

Zelf had ik vroeger ergotherapeut willen worden en met mensen werken. Maar het werd toch een andere opleiding en een baan in de chemische industrie omdat ik dat werk juist zo afwisselend vond., meer individueel en meer eigen inbreng.
Nu werk ik juist weer met mensen, op creatieve en revaliderende grondslag, (als vrijwilliger). Bepaalde karaktereigenschappen geven vorm aan een route. En bepaalde werkervaring leert je waar je interesse ligt.

Je zoon weet niet welke richting hij later op wilt gaan. Mijn verandering van de keuze voor een bepaalde opleiding ontstond door bezoek aan de open dagen van scholen. Er zijn zoveel beroepen waar een leerling het bestaan niet van weet. Zo ging vriend van kind naar een zilversmidopleiding in Schoonhoven. Of werd mijn vriendin opticiën. Daarnaast werkt werkervaring ( vakantie-, bijbaan of stage) voor een leerling ook vaak als eye-opener.
Focus nu eerst op die structuur en hoe dat hem kan helpen in zijn ontwikkeling.

Zo maakte mijn andere kind weer een andere ontwikkeling door. Het stroomde op, doubleerde , zakte voor examen en deed de vavo. Dat kind zit nu tweedejaars universiteit. Vorige week overwoog deze student een stage te gaan doen wat vertraging inhoudt, maar wel essentieel kan zijn in een evt. loopbaan.

Het gaat om het groeiproces; je hebt geen idee wat je kind later gaat worden. Als het maar iets is waar je kind gelukkig in is.

Hoe oud is ADD-diagnose?

Ik word even getriggerd door het feit dat dit beeld ontzettend past bij mijn zoon, die ook vanaf een jaar of 8 een ADD-diagnose had, met hoge scores naar het Vwo-ging, daar in de eerste al moeite kreeg en medicatie ging slikken. Dit deed niks volgens hem. Vervolgens van 2-Vwo naar 3-Havo, daar liep het weer niet lekker. Toen kelderde zijn stemming omdat niks hem lukte en hebben we een nieuw behandeltraject voor stemmingsproblemen gestart. In het kader daarvan is hij opnieuw getest en nu kwam er een autisme-diagnose uit. Hij compenseert zo goed dat je er van de buitenkant weinig van merkt, maar hij wordt daar doodmoe van en als de druk te hoog wordt verliest hij het overzicht, raakt in paniek en geeft het op. Dankzij huiswerkbegeleiding gaat het nu (4-Havo) goed en hij krijgt op school ook betere begeleiding in structuur en overzicht (en duidelijke instructies) dan eerst. Ook mijn zoon heeft gewoon vrienden, is ook heel zachtaardig, en hij is aanvoerder van een selectie-voetbalteam. Niet direct wat je verwacht bij autisme, maar als je dieper onder de oppervlakte duikt is het er wel degelijk en heeft hij er veel last van.
Moraal van dit lange verhaal: Autisme wordt wel vaker aangezien voor (of is comorbide met) ADD. Het kan misschien geen kwaad om hem opnieuw te laten testen. Dan komt er misschien ook betere begeleiding dan wat hij nu krijgt en is er meer begrip vanuit school voor de problemen die er zijn.
Met MBO is op zich niks mis, absoluut niet, maar als het geen kwestie is van gebrekkige motivatie, maar gewoon van de vaardigheden missen, dan heeft hij daar op het MBO ook last van. En wat dan?

Open dagen en ADD

Dank voor jullie reacties! Flanagan, helemaal eens hoor, ieder kind heeft zijn eigen tempo en moet zijn eigen route volgen. Het gaat erom dat zoon gelukkig is en zelf kiest wat bij hem past. We gaan zeker open dagen bezoeken (al mee begonnen). Zowel HBO als MBO.

AlisonH, de diagnose ADD is al oud, zoon was toen 7, meen ik. Was ook niet heel overtuigend overigens. maar wel advies om medicatie te gaan gebruiken. Heeft nog wel een tijdje geduurd voordat we die stap namen. Zet mij wel tot denken of die diagnose destijds wel de juiste is geweest. De puzzelstukjes vielen nooit helemaal op zijn plek, zeg maar. Dat zet wel tot denken. Zeker als ik jouw ervaring zo lees.

En klopt, Sinilind, de huisarts is geen begeleider. Omdat zoon een 'licht geval' was (niet mijn woorden, letterlijk zo gezegd) gingen we over van GGZ naar huisarts. Ik denk dat bezuinigingen daar een rol hebben gespeeld. Maar de huisarts deed niet meer dan meten, wegen en bloeddruk controleren. De hoogte van de dosis of overstappen naar andere medicatie was niet zijn professie, gaf hij ook aan.

vp kloof...

Ik lees net het topic over een kind met een VP kloof..ik heb het niet genoemd hier maar dat heeft mijn zoon ook. Hierbij mijn reactie op die draad (wellicht voegt dit nog iets toe hier...)

'Mijn zoon heeft ook een VP kloof van 140 - 100. Dit kwam uit tijdens testen waar de diagnose ADD uit voort kwam. Ik heb nog doorgevraagd over de kloof, maar kreeg te horen dat dit niks te maken had met zijn ADD en zij daar niks mee deden, dan moest ik maar naar het alternatieve circuit (ja, echt!!). Hij zit nu in 4 havo, na afgestroomd te zijn van het vwo+ (3e klas 2x gedaan). Ook 4 havo is niet goed gestart, daar onlangs een topic over gestart waarin ik de vp-kloof niet genoemd heb overigens. Denk er nu pas weer aan nu ik jouw topic lees. heb mij er destijds wel veel in verdiept, maar als leek is het lastig om door de bomen het bos te zien. De tegenstrijdige theorieën vliegen je om de oren....ik vond het erg lastig, maar toch...het gaat niet heel soepel op school...dus ik lees mee hier!'

Half OT AlisonH

Ik herken veel in de zonen in dit draadje. De mijne zit nu in 2gym en worstelt zich suf. ADD en ook HB. Geen motivatie en toenemend onzeker, ongelukkig en gefrustreerd. Lastige keuzes: niveau speelt ook voor mij als ouder geen doorslaggevende rol maar het is de vraag of de motivatie wel ‘aan’ gaat door het niveau te verlagen? Een beroepsopleiding met veel ‘doen’ zou (misschien) kunnen helpen. Misschien, want frustratietolerantie is geen in het oog springende kwaliteit van mijn zoon. Het is voor mij maar de vraag of ‘doen’ voor hem minder frustratie zou opleveren dan ‘denken’. Als je het mij vraagt, gaat denken hem een stuk makkelijker af.

Wij gaan binnenkort pas met medicatie beginnen. Ik hoop dat dat wat voor hem kan betekenen. Om bepaalde karaktertrekken twijfel ik al langere tijd of er toch geen autisme kan spelen. Het is er niet uitgekomen in het onderzoek (wel gevraagd om naar te kijken, gedaan in groep 6) en als ik over autisme lees, herken ik hem er ook niet in. Hij is altijd een enorme fantasiespeler geweest (nu nog: Dungeons & Dragons), geen langdurige, speciale fascinaties, kan goed inschatten hoe mensen zich voelen en houdt daar ook rekening mee etc. En toch: onder druk wordt hij enorm rigide, als hij het overzicht kwijtraakt of niet begrijpt wat van hem verwacht wordt, wordt hij (angstig en) boos. Als dingen op een voor hem belangrijk onderwerp niet gaan zoals hij wil, gaat hij enorm veel druk uitoefenen. Hij denkt dan heel zwart wit. Onhandig of ‘gewoon lullig’ gedrag van vrienden kan hij niet accepteren en hij speelt het dan heel hoog op. Hij kan dan nergens overheen stappen, blokkeert helemaal en sleept iedereen mee in zijn frustratie en drama. Dat neemt in mijn beleving behoorlijk heftige vormen aan. Ik heb dat signaal ook wel eens van leerkrachten gehad, met de suggestie van autisme. Maar het kwam er dus niet uit. Hoe is dat bij jullie AlisonH? Hoe ging jij herkennen dat je zoon wel ASS had? Ik zou er toch wel graag duidelijkheid over hebben, merk ik, omdat het ook denkrichtingen kan openen of juist sluiten wat betreft zijn begeleiding. Tips? Leesvoer misschien?

Groet,
Jo Hanna

Welkom voelen

@Jo hanna, hier werd ook op elementen van autisme getoetst want als dat speelde, was het broodnodig om juiste handreikingen te bieden. Maar de toets gaf geen positief resultaat. Zelfs een emdr gaf geen bron om aan te werken.

Nu herken ik bij mij wel de elementen van hsp. Je opmerking over rechtsvaardigheidsgevoel en het willen opnemen voor de ‘zwakkeren’ in penibele situaties herken ik ook bij kind. Ik merk dat hij vaak iemand zit ‘ af te lezen’ om te kunnen peilen wat die ander denkt. Na het lezen van artikelen van Elaine Aron, begreep ik hem beter want een hsp is niet bij voorbaat iemand die veel voelt maar weinig durft te zeggen. Er zijn hsp-ers die juist in opstand komen; niet zich neerleggen bij de frustratie, ook al knallen ze keihard hun hoofd tegen de gesettelde orde.

Ik merk wel dat kind bloeit als mensen hem gevoel geven hem te respecteren om hoe hij naar een vraagstuk kijkt. Dat hij serieus genomen wordt. En, ja, hij voelt het haarfijn aan als die ‘respect’ gekunsteld is.
Wantrouwen is de keyword in zijn leven. Daar heeft hij jammergenoeg ook alle reden voor.
Ik denk dat leeftijd maakt dat de ‘bramen’ eraf gaan; meer succes leidt tot minder wantrouwen. Maar een hsp-er gaat niet over één dag ijs; bevestiging door over lengte van dagen of maanden iemand te ‘checken’ op waarheid om te zien of wat die zegt ook doet..
Zo had zoon een vriendje. Totdat hij merkte dat vriendje met twee monden sprak. Streep door vertrouwen.

Het is lastig in deze maatschappij als contact afhangt van eerlijkheid. Met de tijd slijt die kritische denkwijze.

Half OT Jo Hanna

Beste Jo Hanna, ik zal het verhaal zo kort mogelijk uit de doeken doen. Daarbij moet ik zeggen dat ik het autisme zelf nooit heb gezien. Ik ben daarbij voornamelijk op het verkeerde been gezet door het feit dat zoon a) ontzettend goed in sport is en b) altijd veel vrienden had. Dit werd wel minder naarmate hij ouder werd: hij heeft de vrienden nog steeds, maar zoekt ze buiten school en sport maar zelden op. De vrije tijd die hij heeft na school, sport, zelf training geven en huiswerkbegeleiding is hij meestal thuis, beetje op zijn kamer lezen, gamen, youTuben. Hij heeft ook meer slaap nodig dan gemiddeld maar slaapt moeilijker in.
Toen hij een jaar of 8 was begon hij op school vast te lopen: ondanks zijn overduidelijke hoge intelligentie kreeg hij dingen niet af, had moeite met de hoofdlijnen zien, verloor zich in details. Dit had een enorm negatieve invloed op zijn stemming en daarom hebben we hulp gezocht. Hij is toen uitgebreid getest en daaruit kwamen ADD-achtige kenmerken maar vooral stemmingsproblematiek. Pas veel later zag ik dat op de eerste werkdiagnose toen hij werd doorverwezen voor behandeling ook ASS stond, maar op het afsluitende dossier was het weg. Na cognitieve gedragstherapie ging het jaren lang een stuk beter.
Fast forward naar de middelbare school, waar opeens zoveel tegelijk op hem af kwam dat hij totaal het overzicht kwijt raakte. Wederom begeleiding opgestart want zijn stemming kelderde weer, en nu kwam wel de autisme-diagnose. Om heel Cruyffiaans te zeggen: Je gaat het pas zien als je het doorhebt. Want nu veel toch wel veel op zijn plaats. Ik noem een paar voorbeelden: een zwerfvakantie vindt hij echt verschrikkelijk, hij wil het liefst altijd naar dezelfde plek, en anders toch ergens lang blijven. Zijn gezichtsuitdrukking is altijd hetzelfde, behalve als hij lacht. Maar of hij boos, tevreden, moe, bang of gewoon vrolijk is kun je niet zien. Hij is zijn hele leven al enorm gevoelig voor prikkels: als het kriebelt, te warm is etc. moet hij er niks van hebben. Hij eet weken achter elkaar hetzelfde als hij de kans krijgt: dan weer weken lang yoghurt, vervolgens weken lang appels etc. (Het is een tienerzoon dus koekjes blijven wel een rode draad.) Hij schat ingewikkelde sociale situaties vaak verkeerd in en hij weet dat hij dat doet en zit daar ook mee. Hij heeft enorm veel moeite met het aanleren van routines op het gebied van persoonlijke hygiëne etc. Het lukt hem allemaal wel op routine, maar zodra de routine wegvalt raakt hij het spoor weer bijster. Hij is nog erg aanhankelijk naar mij en zijn vader en pubert nauwelijks. Hij kan tamelijk obsessief bezig zijn met een bepaalde game, of met voetbal, maar het is niet zo dat hij nergens anders over praat.
Wat de diagnose ons vooral brengt is dat er vanuit school en vrienden / familie nu wat meer begrip is voor de dingen die hem soms parten spelen. Dat geeft hem lucht, en ons dus ook.
Toch nog een heel verhaal geworden. Ik wil er best nog meer over zeggen maar dan moeten we misschien even een ander draadje openen.

Dank!

Ik draaf deze dagen van het een naar het ander en heb steeds onvoldoende rust in mijn hoofd om er diepgaand op te reageren maar ik heb er veel aan. Al was het maar omdat ik verreweg de meeste voorbeelden die jij geeft weer niet herken. Het zou wel eens kunnen dat het zinvoller is om hsp als denkrichting te nemen. Ik ga me daar maar eens wat in verdiepen.

En voor de TS: ik heb bij mijn zoon ook gedacht aan een andere onderwijsvorm, zoals vrije school of project/domein-onderwijs. Ik wil in het nieuwe jaar wat open dagen met hem bezoeken om te kijken of dat beter zou klikken met zijn behoeften. Zou zoiets voor jouw zoon nog een route kunnen zijn?

Groet,
Jo Hanna