SE-/Eindexamenstress - wat doen?
Oudste dochter doet eindexamen VWO.
Is (bijna) altijd soepeltjes overgegaan en van 5 naar 6 heel goed (volgens mij geen enkele onvoldoende en zeker niet allemaal zessen). Hoe anders dan jongste dochter. Altijd heeft ze heel zelfstandig gered en weinig hulp gevraagd. Geen vuiltje aan de lucht dacht ik.
Nu heeft ze net de 3e periode SE achter de rug en is in de stress geschoten. Ze had een vak niet goed voorbereid (in de periode voorafgaand aan de SE's) en was er nog vlak voor/in de SE periode druk mee bezig, ook ten koste van leren voor andere vakken. NB Vanuit school was dat ene vak niet goed voorbereid, maar zelf had ze het ook te lang laten liggen (slechte planning). Ze redde dat vak niet, raakte in de stress, dus ziekgemeld. Moet nu 4 toetsen nog inhalen voor ca half april.
Ze heeft een gesprek met iemand op school gehad (soort schoolpsycholoog, weet niet of ze psycholoog is), maar daar had ze naar eigen zeggen niets aan. Heeft nog wel een vervolggesprek.
Vanaf dat ze ziekgemeld was, heb ik aangegeven dat het verstandig is even uit te rusten (1e dag, ze was erg moe), en dat ze daarna kon proberen wel aan de vakken te leren, maar nu gelukkig zonder tijdsdruk. Maar dus wel iets doen. Ze heeft nog een hoop te doen immers. Bovendien heeft ze iets later via huisarts pilletjes gekregen om de stressgevoelens te dempen (die staken de eerste keer dat ze iets probeerde te doen, zonder tijdsdruk, de kop weer op).
Dochter is heel introvert. Ik werk, dus ben 's middags niet thuis en soms 's avonds ook weg, bovendien zit ze veel op haar kamer en heb ik dus geen zicht op wat ze doet. Maar van wat ik van haar meegekregen heb, krijg ik de indruk dat ze afgelopen 1,5 week nog bar weinig gedaan heeft, vooral Netflixt, uitrust, slaapt, gezellig met vrienden bij elkaar zit.
Omdat ik bang ben teveel druk op haar te zetten (elke keer als ik erover begin ervaart ze volgens mij al als druk van mijn kant) heb ik haar dus maar gevraagd "Hoe kan ik jou helpen?". Vervolgens zei ze dat ik haar met 1 vak kon helpen door dingen uit te zoeken. Maar dat moest zij dan eerst even uitzoeken en aan mij geven, maar ook dat heeft ze weer uitgesteld en heb ik nog niet gekregen.
Ik heb gevraagd wat haar planning was. Nee ze had geen planning, want daar hield ze zich toch niet aan. Ik heb aangegeven dat ik me zorgen maak dat ze nu teveel uitstelt en straks weer te veel vlak voor de inhaaltoetsen moet doen met alle stress van dien. Ja, dat hoorde ze. Maar gaf verder niet aan waar ze mee bezig is.
Ik maak me zorgen dat ze nu geen zin heeft (is totaal gedemotiveerd door school, wil dus wel graag slagen om er vanaf te gaan en te gaan studeren), moe is (en daaraan toe geeft), te weinig doet nu en dus straks weer in tijdnood komt. Bovendien komen na de inhaaltoetsen ook de CE die voorbereid moeten worden.
Ik maak me dus zorgen over haar uitstelgedrag, voor nu, maar ook voor de toekomst (als ze gaat studeren, ook grote hoeveelheden stof - hopelijk dat ze het dan wel leuker/nuttiger vindt en dan wel tijdig ermee aan de slag gaat) en dat ze niet happy is en stress ervaart, hoewel de pilletjes wel iets lijken te helpen.
Heeft iemand een idee wat we wel of niet kunnen doen met het oog op de inhaaltoetsen op korte termijn en het CE op de iets langere termijn?
taakjes in huis
Sorry, al lang verhaal, maar nog iets. Normaal helpt ze wat mee met taakjes in het huis: vaatwasser in- en uitruimen, tafel dekken of afruimen, dat soort dingen. Zouden jullie haar daar gewoon op aanspreken dat ze dat nu wel gewoon weer moet doen? Of haar daarmee ontzien?
Dat hebben we in de stressige periode even gelaten (ze was hard aan het leren), maar op zich is bijv. zo'n vaatwasser niet heel veel werk.
Niet zo groot maken
Ze doet de komende weken dus nog een stukje toetsweek. Prima toch? Tot nu toe is ze als ik je verhaal lees alles altijd prima doorgekomen, dus dat gaat ze nu gewoon ook doen. Vanwaar de extra stress? De stof die ze voor de toetsen moet leren moet ze ook voor het examen beheersen, dus t is niks extra’s of zo. Op school gebeurt niks meer behalve examens oefenen, dus ook daar geen extra druk vanwege andere dingen die ook moeten.
Ik snap heus wel dat ze in de stress geschoten is, is natuurlijk niet leuk als het je opeens allemaal even boven t hoofd groeit, maar als ik jou was zou ik uitstralen wat ik hierboven beschreef. Even ‘back to normal’. Het zijn dingen die ze gewoon kan, en al vaak genoeg gewoon prima heeft gedaan.
En wat betreft de taakjes zou ik me dus ook precies net zo opstellen als je normaal doet in een toetsperiode. Ontzie je haar dan altijd een beetje? Dan doe je dat nu ook. Moet ze ook in een toetsweek gewoin de vaatwasser uitruimen? Dan nu ook. Maak het niet groter dan het is. ( en als je er goed voorstaat veranderen een paar misschien niet optimaal gemaakte toetsen echt niet dramatisch veel aan je kansen om soepeltjes door het examen te dolken hoor!)
Sterkte!!
Ingrid
Ingrid
Dank voor je geruststellende reactie.
Helaas, voor het vak waardoor ze in de stress is geschoten moet ze heel veel doen, wat niet relevant is voor het CE.
Voor andere vakken geldt dat hopelijk wel.
Ik maak me meer zorgen omdat ze zo weinig lijkt te doen, dus alles lijkt uit te stellen en ik vrees dat ze dan dadelijk (vlak voor die inhaaltoetsen) weer te veel last van stress heeft.
Nu heeft ze bijv. lang uitgeslapen en blijkt ze weer niet lekker te zijn (niet zozeer stress). Ik zou hopen dat ze gewoon aan de slag gaat, maar zie dat gewoon niet gebeuren momenteel.
Verder is ze goed overgegaan van 5 naar 6, maar staat ze er nu met een paar vakken echt minder voor (momenteel maar 1 afgeronde 5, maar dat kan door de toetsen van deze 3e SE periode best veranderen als ze tegenvallen).
Maar goed, misschien moet ik naar haar toe ook een meer geruststellende houding aannemen (tegen mijn gevoel in), ook al doet ze vooralsnog te weinig in mijn ogen 
. Dan vergroot dat in elk geval niet de stress bij haar.
Vertrouwen en ontzien
Mijn dochter is bijna overspannen geraakt in het examenjaar. Ik heb altijd vertrouwen gehouden en gegeven maar ook gezegd dat je niets meer kunt doen dan je best. Sommige mensen vallen compleet stil als ze erg gestrest zijn. Er moet dan zoveel dat het een onbedwingbare berg lijkt waaraan je niet meer kunt beginnen. Ik zou een kind dat daaraan 'lijdt' ook gewoon ontzien. Wat is nu helemaal zo'n klusje? Voor jou niets, en voor haar misschien deel van die onbedwingbare berg.
Daarnaast is zakken natuurlijk ook geen ramp. Wij hebben met onze dochter meegedacht over de voordelen van zakken, volgend jaar meer tijd, wellicht kun je certificaten krijgen zodat je nog maar een paar vakken hoeft te doen, nog een jaartje niet hoeven studeren. Was een advies van de psycholoog en ik had wel het idee dat het een beetje hielp, al bleef er nog een boel spanning over.
Laatste loodjes wegen zwaar. Kun je haar helpen in praktische zin? Moet ze ook dingen maken/schrijven of alleen leren?
Precies
Dat was ook mij. 2 e gedachte
Wat is t ergste dat er kan gebeuren? Dat ze zakt? Nou ja. Zo erg hoeft dat niet te zijn. Zie Phryne. Erover nadenken betekent helemaal niet dat het zal gebeuren (zakken) . Maar het kan wel wen hoo
Eist geven m er kets minder gestresst voor te ‘gaan’ als je weet dat het niet het einde vd wereld is als ze een jaartje verliest.
Ingrid
Ja, ik zou eerst ook aangeven dat een jaartje overdoen niets uitmaakt. Als ze aangeeft toch door te willen gaan, dan zou ik eens met haar kijken per vak hoe ze ervoor staat en hoe ze tegen de examens staat en of ze wat kan lijden van de vakken die ze nog moet doen. Dat kan spanning wegnemen.
Vervolgens zou ik kijken wat ze nog moet doen en dat op een rijtje zetten. Misschien valt het wel reuze mee (dat is bij mijn kinderen bijna altijd het geval). Je zou ook nog samen met haar kunnen kijken hoe ze het aan kan pakken.
Maar alleen als ze aangeeft door te willen gaan.
Samen leren
Samen met een vriendin leren, werkt motiverend.
Verder een gesprek met de mentor , hoe die toetsen voor dat ene vak in te roosteren zodanig dat dit haar concentratie voor het examen niet in de weg staat.
Is die datum , half april, een deadline of kan ze wat speling bereiken in da5 gesprek met de mentor.
Verder is actief blijven ook belangrijk; rusten is prima, maar niet de hele tijd.
Wie de hele tijd rust, komt ook moeilijk op gang. Afspreken met vriendin maakt dat ze wel op gang zal moeten komen.
probleem
Het probleem is niet dat ik niet van alles met haar wil bespreken of haar wil geruststellen. Zo heb ik laatst al gezegd: het zal best meevallen en anders doe je een herkansing en lukt het vast alsnog. En in het ergste geval haal je deelcertificaten en de rest volgend jaar met vavo. Maar ik denk te weten (heeft ze nu niet expliciet gezegd) dat ze dat wel een vreselijk scenario vindt. Ze wil gewoon gaan studeren, uit huis.
Verder zou ik haar dolgraag helpen om in beweging te komen (want ja, dat probleem wat Flanagan signaleert, zie ik als groot probleem) of met haar mee te denken qua planning, wat ze het beste wel/ niet kan doen. Ik wil haar met van alles helpen.
Maar ze vraagt geen hulp (behalve voor dat ene vak, en daar doet ze ook niets waardoor ik nog niet goed aan de slag kan voor haar).
En het grootste probleem is, dat ze er gewoon niet over wil praten. Ik durf er nauwelijks meer over te beginnen, omdat ik dan al zie dat ze er geen zin in heeft en geïrriteerd raakt (ondanks al mijn goede bedoelingen, die ze echt wel snapt). Ze is zo'n binnenvetter. Of misschien blokkeert ze. Maar ik heb dus het gevoel dat ze er niet uit komt. En dus niets (nauwelijks iets) doet. Maar zeker weten, doe ik het niet, want ze vertelt niet wat ze wel of niet doet aan school.
Samen met een vriendin leren is niet aan de orde, omdat de vriendinnen niets hoeven in te halen. Ze zou wel iets met een klasgenoot (die goed is in een van de vakken die ze moet inhalen) doornemen, maar ik vraag me af of ze dat al heeft ingepland. Ik ben bang van niet, maar ze vertelt niets, dus zeker weten doe ik het niet.
auto
Dat soort gesprekken voer ik vaak in de auto (of onder de afwas). Dan kunnen ze geen kant op. Wat wil je nu en hoe denk je dat te bereiken en wat moet je concreet nog allemaal doen?
Overzicht
Het komt op mij over als een kind dat het niet meer allemaal kan overzien en daardoor ontwijkend gedrag vertoont. Het is natuurlijk heel lastig met een 17- of 18-jarige, maar is het niet een idee om er even samen met haar voor te gaan zitten? In kaart brengen wat ze allemaal moet doen, welke stappen daarvoor nodig zijn, een planning maken. Mijn zoon kan dat allemaal prima zelf, maar niet in stress-situaties. Dan overziet hij het niet meer en gaat hij andere dingen doen, in plaats van het probleem aanpakken. Even samen ervoor gaan zitten en een plan maken doet dan wonderen.
probleem blijft
Drietje: maar is het niet een idee om er even samen met haar voor te gaan zitten? In kaart brengen wat ze allemaal moet doen, welke stappen daarvoor nodig zijn, een planning maken.
Zou ik wel willen, maar wil dochter niet. Heb ik natuurlijk al aangeboden. Die ergert zich elke keer als wij vragen of we kunnen helpen, of ze al wat gedaan hebben of wat dan ook. Ze heeft trouwens toch 1 dag een aantal uur met een vriendin geleerd (moest toch nog iets doen) en dat ging goed (dus ik dacht, hehe, ze is in beweging gekomen), maar daarna heeft ze weer weinig gedaan.
Zorg is vooral dat ze erg weinig tot geen uren aan het leren is per dag. Terwijl ze er "gewoon" tijd in moet stoppen en dan komt het vast allemaal (redelijk) goed.
Ze zegt dat we niet steeds moeten vragen, maar ze doet gewoon niets of bijna niets. Alleen maar relaxen, Netflix of wat dan ook.
Soms
Is dat ook de beste voorbereiding. Ik maakte ook altijd alles goed, behalve rond de eindexamens. Wiskunde kelderde van een 8 naar een 4, twee andere vakken naar een 5. Ik werd bloednerveus voor een examen. Mijn moeder heeft toen een dag vrij genomen en is met mij gaan zwemmen. De 4 voor wiskunde bleef gelukkig een 4 en werd geen 3, de vijven werden zessen en ik was geslaagd. Gelukkig heeft ze nooit enige druk op me gelegd.
Soms is ontspanning de beste voorbereiding.
Tsjor
liever lui dan dom
Het klinkt alsof Charlotte68's dochter zichzelf saboteert. Liever een ruimschoots teleurstellende prestatie met een goede smoes (ziekte, gedrag, alles behalve "aanleg"), dan een klein beetje teleurstellende prestatie waar ze hard haar best voor heeft gedaan. Want als ze haar best doet en desondanks niet op het "verwachte" niveau presteert, dan betekent dat ze misschien toch niet zo slim is als mensen van haar denken.
Het lange uitstel (4 weken extra voorbereidingtijd) en de hulp van buitenaf (pillen, gesprek) kunnen ook bijdragen ook te hoge verwachtingen. Bij haarzelf, of bij Charlotte, of misschien denkt zij alleen maar dat Charlotte die verwachtingen van haar heeft.
Ik weet niet wat Charlotte's rol in het probleem is, maar ik ben bang dat ze niet veel meer kan doen dan zoveel mogelijk loslaten. Druk eraf. Misschien samen praten over wat het ergste is dat kan gebeuren. Maar niet samen gaan plannen ofzo.
Syboor
Ja, dat is precies wat mijn dochter ook doet. Ik zeg nu maar: je doet gewoon je best (ook al is dat helaas niet altijd zo). Volgend jaar zien we wel weer verder.
