Schoolkeuze nog vrij?
In Amsterdam beslist de computer naar welke basisschool je kleuter gaat en als je achtstegroeper bent beslist de computer naar welke middelbare school je gaat. Je mag een voorkeurslijst opgeven, maar de computer beslist uiteindelijk adhv voorrang obv afstand (basisschool) of obv voorkeurslijst en schooladvies (middelbare school). In een klap zijn alle scholen binnen een bepaalde afstand (basisschool) of binnen je advies (middelbare school) even geschikt verklaard. Er is geen verschil meer in denominatie of bijv. soort onderwijs (atheneum of gymnasium is bijv beide vwo). Amsterdam is itt veel andere gebieden in Nederland een groeigebied, steeds meer leerlingen en als gevolg daarvan schaarste. Voornamelijk om de pijn van schaarste te verdelen (middelbare school) en segregatie te voorkomen (basisschool) zijn deze systemen bedacht. Maar ook andere gebieden kennen schaarste, bijv Haarleem en Utrecht.
Beperkt de computer de vrijheid van onderwijs vanuit ouders en leerlingen gezien niet teveel? In NRC een artikel over de computerplaatsing in het basisonderwijs, waarin overigens wel wat fouten staan, bijv. sommige genoemde scholen in Zuid doen helemaal niet mee. http://www.nrcreader.nl/artikel/8729/wie-mag-er-naar-de-witte-school?cid=d0b0b59a2f0abaadc0cebb40eb64526ee469ecb1e438746d0eb5d4622e2f48c3&hash=39655a59df849ca393452eb&utm_source=linkcopy&utm_medium=ipadapp&utm_campaign=nrcreader
Gevolg is dus ook dat als je als kleuter uitgeloot wordt op een Dalton basisschool, je meteen ook kansloos bent voor Dalton VO ivm de voorrang die bij middelbare scholen nog wel geldt, idem bijv. vrije school en Montessori onderwijs.
Dus....
Als ik het goed begrijp en je kiest heel bewust voor montessori/dalton of ander bijzonderonderwijs omdat je daar in gelooft en het past bij je opvoeding en dan kom je daar dus niet binnen?
Dan is er inderdaad weinig vrijheid!
Belachelijk
Maak er dan maar allemaal openbare scholen met allemaal hetzelfde onderwijssysteem van, als je toch niet meer kan kiezen.
skik
confessioneel onderwijs
Loop je dan ook de kans dat je kind op een Islamitische basisschool geplaatst wordt, of op een zware Christelijke of Reformatorische school? Daar zou ik geloof ik weer niet heel blij van worden.....
Bij ons ook
En bij ons is de opebare school het meest populair (overigens niet noodzakelijkerwijs wit).
Bij ons wordt geen computer gebruikt. Er heeft een orakelzitting der schoolhoofden plaats die de leerlingen verdelen. Meestal willen ze een openbare school, maar die krijgen ze meestal niet. De armlastige 3e katholieke school wordt volgestopt.
Deze manier van werken heeft invloed op de verre toekomst. Omdat scholen niet meer leeg lopen blijven ze meetellen als basis voor toekomstig te plannen scholen. In de nieuwe woonwijk en ondanks de behoefte en de vraag geen openbare school. Maar juist een katholieke. De meeste leerlingen zitten op een katholieke school. Dan zal daar wel behoefte aan zijn.
Alsof ouders met de voeten kunnen kiezen.
artikel NRC
Dit artikel stond onlangs in het NRC
Nieuw lotingssysteem
Als het eerste kind in een Amsterdams gezin drie jaar wordt, moeten de ouders het opgeven bij de acht dichtstbijzijnde basisscholen. Daar heeft het kind voorrang boven kinderen uit andere buurten. De ouders leveren het formulier in bij de school die ze het liefst willen.
Drie keer per schooljaar verdeelt de computer een groep kinderen die bijna vier jaar worden over de beschikbare schoolplekken. School en ouders krijgen van de computer bericht waar het kind is geplaatst.
Maud Nelissen heeft sinds kort weleens verdrietige ouders op de stoep. Ze hebben dan gehoord dat hun kind is afgewezen op de Openluchtschool waar zij directeur is. En ook op de andere basisscholen in de buurt. Dat heeft de computer bepaald. Op de Olympiaschool en de Eloutschool vlakbij is nog plek, zegt directeur Nelissen dan. Maar daar wordt vaak gevochten op het schoolplein, zeggen die ouders. Ze trekken vervolgens 13.000 euro uit voor een plek op de British School.
De vrijheid van onderwijs is dit jaar vrijwel afgeschaft in Amsterdam. Niet de ouders, niet de schooldirecteur maar de computer bepaalt naar welke school iedere Amsterdamse kleuter gaat. In de eerste loting werden onlangs 84 kleuters uitgeloot op alle scholen die ze hadden opgegeven. 96 procent werd geplaatst op één van de top drie scholen die ze hadden opgegeven.
Witte vlucht
Het plan was jaren in de maak. Doel van prominente Amsterdamse PvdA’ers, zoals oud-wethouders Lodewijk Asscher en Ahmed Aboutaleb, was om etnische segregatie op basisscholen in gemengde wijken tegen te gaan. In witte wijken zijn de meeste scholen wit, in zwarte wijken zwart – daar is weinig aan te doen. Maar in 2008 bleek dat ook in gemengde woonwijken, zoals Oud-West, de Pijp, IJburg en Noord, de basisscholen vaak niet gemengd zijn: de ene school is zwart (ruim 75 procent ‘allochtone’ kinderen), de andere school wit. En de zogeheten ‘witte vlucht’ bestaat al lang: sommige autochtone ouders fietsen elke ochtend naar een andere buurt om daar naar een ‘goeie’, vaak witte, school te gaan. Allochtone ouders doen dat amper.
Nu kan dat niet meer. Elk gezin moet de acht dichtstbijzijnde scholen opgeven aan het systeem en daar een rangorde in aanbrengen. Op die scholen heeft het kind voorrang; op scholen buiten de buurt is het kind kansloos omdat daar de kinderen uit díe buurt voorrang hebben. De computer koppelt de oudste kleuter aan de vrijvallende plekken bij die acht scholen. Broertjes en zusjes volgen de oudste en krijgen voorrang.
„Ik hang nu soms uren met boze ouders aan de lijn”, zegt de mevrouw van de leerling-administratie van de populaire Nicolaas Maesschool in Zuid. „Die zijn boos omdat hun eerste kind niet op onze school is geplaatst. Ik zeg dan: u kunt blaffen tot u een ons weegt, maar ík kan de afwijzing niet veranderen. Dat doet de computer.”
Niet alleen ouders waren altijd vrij om een school te kiezen. Scholen mochten op grond van de vrijheid van onderwijs ook kinderen selecteren. Openbare scholen niet, de rest wel. Menno van de Koppel van de Amsterdamse Onderwijs Consumenten Organisatie: „Het was nooit te bewijzen, maar allochtonen die naar een witte school wilden, vertelden weleens dat ze te horen kregen dat de school vol was terwijl de witte buurvrouw wel een plek kreeg. Dát kan niet met de computer. Die selecteert blind.”
Er waren ook subtielere mechanismen voor uitsluiting, vertelt Van de Koppel. „Voor sommige geliefde scholen wisten ouders bij wijze van spreken dat ze op dinsdag drie keer moesten kloppen op de achterdeur. Alle andere ouders wisten dat niet.”
Populaire scholen verwijzen bovengemiddeld veel kinderen naar het vwo, hebben vaak steun van actieve ouders en weinig ‘probleemleerlingen’. De ‘conceptscholen’ – Montessori, Jenaplan, Dalton, Openlucht – behoren veelal tot die populaire scholen. Maar ze hebben weinig plekken, verzucht directeur Nelissen van de Openluchtschool. „Wij hebben er maar 30 per jaar waarvan er soms 15 opgaan aan broertjes en zusjes.”
Verdeling van schaarste
Voordeel van het nieuwe systeem is dat scholen weten waar ze aan toe zijn. Alle aanmeldingen staan geregistreerd op één plek. Voorheen schreven ouders het kind als baby al in op soms wel vier scholen. Werd het kind ergens toegelaten, dan vielen er elders gaten. 75 procent van de basisscholen wíl juist elk kind aannemen – zij hebben ze nodig. Het grote gevecht van mondige ouders draait om slechts een kwart van de scholen. Het is verdeling van schaarste, zegt Van de Koppel.
Judith Fischer heeft drie kinderen op een populaire Jenaplanschool in Noord, het armste stadsdeel van de hoofdstad. De leerlingen komen nu nog uit heel Noord omdat hun ouders graag Jenaplan wilden; 60 procent van de ouders heeft Nederlands als eerste taal, de rest niet. Er wordt veel van ouders gevraagd, vertelt Fischer. „Vanaf groep 3 lees je elke ochtend 20 minuten met je kind op school.”
In het nieuwe systeem krijgen alleen kinderen uit de buurt een plek op deze school en laat die buurt nou sociaal-economisch zwak zijn. Fischer: „Het karakter van een conceptschool verdwijnt wanneer ouders het onderwijsconcept niet helpen uitdragen.” Het voedingsgebied (de buurt) voor conceptscholen wordt nu te klein, vindt zij. Andersom zullen zwakke scholen en zwarte scholen die toevallig in een rijkere wijk staan vanzelf ook mondige gezinnen binnenkrijgen die zich met de school bemoeien.
Het liberale D66-VVD-college (en SP) heeft dit PvdA-plan overgenomen. In hun verkiezingsprogramma’s hamerden ze vorig jaar nog op vrijheid. Zij zouden zich juist níet inspannen om segregatie tegen te gaan.
Oprichting nieuwe scholen vrijwel onmogelijk gemaakt
Vandaag in het nieuws, onderwijshoogleraar Zoontjes: "vrijheid van stichting bestaat feitelijk niet meer"
http://www.volkskrant.nl/onderwijs/oprichting-nieuwe-school-onmogelijk-gemaakt~a3986972/
In Amsterdam zijn nieuwe scholen hard nodig, maar gemeente en schoolbesturen bedenken liever ingewikkelde loting en plaatsingssystemen die er voor zorgen dat de alle bestaande scholen netjes gevuld worden.
Wat mag nog wel?
Dan wordt het toch eens tijd dat de rechten van ouders en leerlingen wel in de wet verschijnen.
Er is niets meer dat via een andere weg leidt tot het kunnen invullen van verdragsrechtelijke rechten als vrije schoolkeus of zelfs maar het recht op onderwijs.
Ik ben zeer benieuwd hoe dit allemaal gaat lopen.
Dit moet haast wel tot een explosie van thuiszitters gaan leiden.
Ik zou geen genoegen nemen met, pak 'm beet, een Vrije School.
Nu draaien de zaken zich bovendien om, want waar rechtszaken met dit onderwerp voorheen vaak gingen om ouders die juist die ene school wilde, daag ik nu de bestuurders uit de ouder te dwingen hun kind naar die ene school met denominatie of inrichting, te dwingen.
Ik denk dat dat alleen maar kan als het aanbod op alle gesubsidieerde scholen gelijk is. Totale ontzuiling.
Er zullen meer steden gaan volgen met computerlotingen
Heel stuk in Trouw. Dit gaat over de loting voor de VO-scholen:
Weg met het lotingsleed
Honderden achtstegroepers worden jaarlijks gedupeerd als zij worden uitgeloot voor hun favoriete middelbare school. Met een Nobelprijs-winnend algoritme kan dit opgelost worden.
LAURA VAN BAARS
Amalia gaat na de zomervakantie naar een categoraal gymnasium in Den Haag. Zij zal als kroonprinses niet hebben meegeloot voor een plek, maar andere Haagse leerlingen dit jaar ook niet, want de gymnasia zijn daar dit jaar weinig populair. Voor het eerst in jaren hoeft er op de Haagse zelfstandige gymnasia niet geloot te worden. Dat betekent niet dat de lotingstress in Den Haag voorbij is: categorale vmbo's met leerondersteuning hebben tientallen kinderen 'nee' moeten verkopen. Elk jaar zijn er in Den Haag zo'n drie- tot vierhonderd leerlingen die niet terecht kunnen op de school van hun eerste keuze. Dat is ongeveer 5 procent van alle aankomende eersteklassers. "Wij bezinnen ons op de vraag of dit anders moet", zegt bestuursvoorzitter Peter Lamers van scholengroep Spinoza.
Ook in Utrecht voeren de scholen dit jaar een proef uit om te kijken of kinderen met andere lotingsystemen een eerlijker kans krijgen om te belanden op hun favoriete middelbare school. Drie scholen in de stad waren zó in trek, dat ze ongeveer twee keer zoveel aanmeldingen als plaatsen hadden. Ruim tweehonderd kinderen werden uitgeloot. "We vergeven de plaatsen nu door een notaris uit een trommel lotingsnummers te laten trekken", vertelt Bram Donkers, woordvoerder namens de schoolbesturen Povo. "Maar we weten niet of er een alternatief systeem is dat tot een betere uitkomst leidt. Daarom laten we de Vrije Universiteit (VU) en de Universiteit van Amsterdam (UvA) onder ouders een schaduwloting uitvoeren volgens een ander systeem."
Grote steden met veel leerlingen van binnen en buiten de stad en een relatief klein aantal razend populaire scholen die snel volstromen, zouden hun inschrijvingen anders kunnen regelen, denkt hoogleraar economie Pieter Gautier van de Vrije Universiteit (VU). "Je hebt als stad een probleem als leerlingen ontevreden zijn met het aanbod dat overblijft als ze op de school van hun eerste keus worden uitgeloot. In kleinere steden met minder grote leerlingen-aantallen is dat niet zo aan de orde. Als je daar niet op de school van je eerste keus terecht kunt, is er altijd wel plek op nummer 2."
Haarlem en Amsterdam, steden met traditioneel veel lotingsleed, zijn al met een alternatieve loting aan de slag gegaan voor de middelbare scholen. Zo'n drie jaar geleden begon het Amsterdamse samenwerkingsverband van middelbare scholen Osvo met zoeken naar een oplossing voor de ongeveer vijfhonderd kinderen die jaarlijks werden uitgeloot. Onderzoekers van de VU en de UvA kregen de opdracht om van drie wiskundige plaatsingsmodellen uit te vinden hoe die voor achtstegroepers zouden uitpakken (zie kader).
In Amsterdam kozen de scholen voor een model waarvoor de Amerikaanse economen Alvin Roth en Lloyd Shapley in 2012 een Nobelprijs wonnen. Het voordeel van dit model is dat een leerling misschien niet de allergrootste kans maakt om op zijn favoriete school te komen, maar wel een relatief grote kans op een school uit zijn top-3. Strategisch kiezen voor een school die niet het allerleukst is, maar waarschijnlijk nog wel plek heeft, hoeft niet. Ook hoeven kinderen die zijn uitgeloot niet te leuren om een plek bij een van de scholen die nog niet volzitten. Ieder kind krijgt op dezelfde dag te horen of hij is geplaatst.
In Haarlem, zo legt Gautier uit, is voor een ander model gekozen. 94 procent van de leerlingen werd geplaatst op de school die boven aan zijn lijstje stond, 215 vielen daar buiten de boot. Dankzij de 'matching' is uiteindelijk 98 procent van de achtstegroepers beland op een van de scholen in hun top-3. In Haarlem zijn ze voorzichtig positief over de uitslag, die nog geëvalueerd moet worden. Volgens Gautier is het nadeel dat deze ranglijstjes strategisch zijn samengesteld en dus niet weerspiegelen welke scholen echt favoriet zijn.
Afhankelijk
In Den Haag, Rotterdam en Utrecht volgen ze vooral Amsterdam met belangstelling. In Rotterdam bestaat nu geen enkele afstemming. De twijfel over de situatie in Den Haag zit hem erin dat de stad zo afhankelijk is van de omliggende gebieden, zegt Lamers. "Wij zijn eigenlijk een stedelijk gebied met Delft en het Westland. Wij kunnen als Den Haag niet zelfstandig kiezen voor een inschrijvingsmodel. Dan brengen we de andere regio's in de problemen. En met zijn drieën kiezen voor een model? Daarvoor zijn onze belangen te verschillend." Ook voor Utrecht is de instroom van leerlingen van buiten de stadsgrenzen een van de belangrijkste dilemma's bij het invoeren van een nieuwe manier van inschrijven voor scholen. Leerlingen uit Woerden of Bilthoven die in de eerste ronde uitgeloot worden op een Utrechtse school, mogen daarna niet meer meeloten voor een plek in de stad. Is dat eerlijk?
Een naburige regio als Amstelveen doet niet mee met de 'matching' van Amsterdam. Wat daar vooral tot scheve gezichten leidt, is dat de hoofdstedelijke scholen pas in juni bekend maken welke leerlingen waar toegelaten worden. In Amstelveen weten achtstegroepers dat al een maand. Leerlingen die daar afgewezen zijn, kunnen nu niet meer meeloten in Amsterdam. Pas als daar alle leerlingen geplaatst zijn, kunnen zij nog kijken waar plek is. Van Nieuwenhuizen: "Dit is echter geen gevolg van de matchingsprocedure, maar van de verplaatsing van de Citotoets naar eind april. Amsterdam wil leerlingen die een goede toets maken en daarom een hoger schooladvies krijgen, ook meenemen in de loting. Daarom plaatsen wij hen pas na de uitslag van de eindtoets. Wij hebben dit eerste jaar gekozen voor centrale matching zonder scholen uit de buitengewesten. Voor volgend jaar zal zeker uitgezocht worden of die mee kunnen doen met de Amsterdamse procedure."
De verwachtingen voor de uitslag van de Amsterdamse loting zijn hooggestemd. Schattingen van percentages van leerlingen die ingeloot worden op hun favoriete school of in hun top-3, willen zowel Van Nieuwenhuizen als Gautier niet geven. Maar beiden zijn ervan overtuigd dat het Amsterdamse systeem meer leerlingen in hun top-3 plaatst dan welk ander model dan ook.
Drie wiskundige modellen om vwo-leerlingen te plaatsen (UvA/VU-onderzoek uit 2013)
Boston (gekozen door Haarlem)
Kans op favoriete school: 86%; de kans op school uit je top-3: 97%; kans om buiten top-5 te vallen: 1,4%
Hoe werkt het?
Leerling schrijft zich bij een school in. Wordt hij daar uitgeloot, dan moet hij op zoek naar andere school waar nog plek is. Dat kan een school zijn die niet zo populair is, of ver weg ligt.
Nadeel: Kinderen gaan strategisch kiezen voor scholen waarvan ze denken dat daar wel plek is, en niet op basis van voorkeur. Omdat scholen elk jaar wisselen van populariteit, kloppen aannames over beschikbare plekken vaak niet. Die kunnen er toe leiden dat een school die eigenlijk niet zo goed is, toch te maken krijgt met een enorme toestroom omdat kinderen denken dat die school niet zo gewild is. Misschien was er best nog wel plek op de school waar het kind het allerliefst op had gezeten.
Deferred acceptance (gekozen door Amsterdam)
Kans op favoriete school: 82%; kans op een school uit je top-3: 99%; kans om buiten je top-5 te vallen: 0%
Hoe werkt het?
Leerlingen maken ranglijsten van hun favoriete scholen. Voor elke school op de lijst krijg je een nieuw lotingsnummer. Als je op de school van eerste keus wordt uitgeloot, schuif je door naar je tweede keus waar opnieuw geloot wordt. Het systeem stopt als alle leerlingen geplaatst zijn.
Leerlingen maken ranglijsten van hun favoriete scholen. Voor elke school op de lijst krijg je een nieuw lotingsnummer. Als je op de school van eerste keus wordt uitgeloot, schuif je door naar je tweede keus waar opnieuw geloot wordt. Het systeem stopt als alle leerlingen geplaatst zijn.
Voordeel: strategisch kiezen heeft hier geen zin.
Serial Random Dictatorship
Kans op favoriete school: 90%; kans op school uit je top-3: 98%; kans om buiten je top-5 te vallen: 0,3%
Leerlingen worden willekeurig ge- rangschikt en één voor één geplaatst op een zo hoog mogelijke school die dan nog plek heeft.
Voordeel: strategisch kiezen werkt niet.
Van welke datum?
Mirreke, dit is zo verschrikkelijk oud nieuws en al lang aan de hand. Van welke datum is dat stuk?
Het is trouwens schandalig dat journalisten zo kritiekloos van alles maar over schrijven.
Het is niet meer dan een promotiepraatje. Nobelprijswinnend algoritme m'n neus. Er is hooguit wat van geleend. In de Nederlandse context mist het elke vorm van 'eerlijkheid' en leidt het juist tot meer gedupeerden. Onder het motto 'allemaal even slecht is ook gelijk'.
Krant van vandaag
Stond vanmorgen op Blendle, uit Trouw van vandaag.
Het is inderdaad erg jammer dat het stuk maar een kant belicht. Zeker in het licht van het nieuws dat nieuwe scholen oprichten feitelijk onmogelijk is geworden, zou toch een lichtje moeten gaan branden: welk probleem wordt opgelost en is dit wel de oplossing voor het probleem of lost dit vooral het planningsprobleem op van scholen?
Nou ja
Nou ja miriam, je kon zo lezen dat het stuk van NU is, kijk maar naar het deel over de citotoets!
Nou sorry hoor
Ik ben bij zin 2 al gestopt met lezen.
Wat een lariekoek dat stuk.
Ik begrijp niet hoe mensen die op school gezeten hebben dir soort onzin kunnen formuleren. Of komt dat omdat deze journaliste van van voor de rekentoets is?
Weg met het lotingsleed, yeah right. Heeft ze werkelijk niet door dat voortaan alle leerlingen loten?
Trouw
Trouw is nu eenmaal niet bepaald scherp op het gebied van onderwijs, jongeren en opvoeding. Een kritisch geluid is zelden te horen en kritische brieven worden niet gepubliceerd. Gewoon negeren.
vreemd
Als je zegt dat het lotingsleed verleden tijd kan zijn hoef je niet te bedoelen dat er niet meer geloot hoeft te worden maar dat er bij loten geen groot leed hoeft te zijn 
Verder had je als je één woord verder dan de eerste twee zinnen had gelezen geweten dat het om het NU ging doordat ze Amalia er bij hebben gehaald. Beetje flauw om Mirreke naar de datum te vragen al had ze de link er bij moeten zetten.
Jemig
Was gewoon een vraag hoor. Naar de datum. Was geen kritiek.
Je lotingsleedconstructie begrijp ik niet. Loten is niet altijd leed. Neem nou de koningslitoterij.
Maar volgens mij is het deze journaliste ontgaan dat voortaan alle leerlingen op alle scholen loten.
Je bedoelt: In Amsterdam?
"Maar volgens mij is het deze journaliste ontgaan dat voortaan alle leerlingen op alle scholen loten."
De rest van het land heeft hier geen last van hoor.
De stelling
Voortaan slaat terug op de stelling van de journaliste. Dat met het dat algoritme een eind aan het lotingleed komt.
Volgens mij heeft ze gemist dat alle leerlingen dan loten. Niet alleen lln op een school die overtekend is.
