Is rumoer in de klas een zwak of juist een sterk punt van het Nederlandse onderwijs?
In het FD van zaterdag 28 mei 2016 stelt Mathijs Bouman deze oprechte vraag n.a.v. het Oeso-rapport van afgelopen week over het Nederlandse onderwijsstelsel aan de leerkrachten en onderwijsdirecteuren. Voor ouders is dit ook een interessante vraag. Ik weet het antwoord op de vraag niet, past het misschien bij onze open cultuur van opvoeden? Hierna de integrale tekst van de column van Mathijs Bouman.
Oeso aan Nederlandse leerkrachten: zullen we weer eens gewoon orde in de klas gaan houden?
het Raderwerk Mathijs Bouman
Nee, ik was geen lieverdje op de middelbare school. Ik niet en veel van mijn klasgenoten ook niet. Dus was het veel lessen onrustig, met geklets, keten en af en toe een woedeaanval van de docent. Niet bij alle lessen, er waren leraren die ons eenvoudig stil kregen. Sommige door ijzeren discipline op te leggen, andere door zo boeiend te vertellen dat je vergat te keten. En bij economie was ik uiteraard altijd hard aan het werk.
Ruim dertig jaar later lijkt er weinig te zijn veranderd op de Nederlandse scholen. Het is onrustig in de klas. Er is lawaai, wanorde, niemand luistert naar wat de leraar zegt en voordat de klas aan het werk gaat, is er al een flink gat in het lesuur geslagen. De welwillende, geïnteresseerde leerling lijdt daaronder. Want in een wanordelijk klaslokaal zal zelfs de meest gemotiveerde student minder oppikken van de les. Dat schrijven de economen van de Oeso in een rapport over het Nederlandse onderwijsstelsel, dat afgelopen woensdag verscheen.
‘Foundations for the future’, heet het rapport, want onderwijs vormt het fundament onder de economie van morgen. Over het algemeen zijn de onderzoekers complimenteus: Nederlandse leerlingen zijn slim en weten veel. Maar er is ook ruimte voor verbetering. Die ruimte zit volgens de Oeso helemaal aan het begin van de onderwijscarrière, bij twee- en driejarigen die meer uren zouden moeten maken op een kinderopvang met een beter gestructureerd leer- en speelprogramma en hoger opgeleide leidsters. En ook later zit er verbeterruimte, op de middelbare school, waar orde en rust het leerklimaat goed zouden doen.
Nederland heeft een slecht ‘disciplinair klimaat’ in de klas, schrijven de onderzoekers. De Volkskrant maakte daar afgelopen week op de voorpagina van: ‘Nergens in de wereld zijn de klassen zo onordelijk en rumoerig’. Maar dat is niet helemaal waar.
De Oeso baseert zich op onderzoek van een paar jaar geleden, waarin leerlingen werd gevraagd hoe onrustig ze het vonden tijdens de lessen in de eigen taal. Uit de antwoorden destilleerde de Oeso een ‘Index van disciplinair klimaat’. Het gemiddelde van die index werd op nul gezet en alle Oeso-lidstaten werden tegen dat gemiddelde afgezet. Nederland doet het slecht, maar, anders dan de Volkskrant schrijft, niet het slechtst van alle onderzochte landen. Dat is Griekenland, waar de lessen Grieks blijkbaar nog rumoeriger verlopen dan de lessen Nederlands bij ons.
Het kalmst verlopen de lessen in Japan, gevolgd door Zuid-Korea en Duitsland. Maar liefst 90% van de ondervraagde Japanse leerlingen zegt dat er zelden of nooit lawaai en wanorde heerst tijdens de lessen Japans. Gemiddeld voor alle Oeso-landen is dat 68%. Van de Nederlandse leerlingen zegt slechts 60% dat lawaai en wanorde zelden voorkomen. In Nederland wordt ook slechter naar de leraar geluisterd en duurt het lang voordat leerlingen rustig worden en aan het werk gaan.
Alleen op de stelling ‘leerlingen kunnen niet goed werken’, scoren we gemiddeld. Blijkbaar weten Nederlandse scholieren ondanks alle onrust zich uiteindelijk toch nog een beetje te concentreren.
Voor de Oeso is het desondanks duidelijk: meer orde en rust zullen het Nederlandse onderwijs beter maken. Dat lijkt een open deur. Maar ik twijfel toch. Want in welk ander land behalve Griekenland is de chaos in de klas nog groter dan in Nederland? Juist, in Finland! Het land waarvan de experts het onderwijssysteem loven en waar de leerlingen — net als in Nederland — uitstekende prestaties laten zien. Het Finse onderwijs wordt de wereld vaak als voorbeeld voorgehouden.
Zou de chaos in Finland en Nederland misschien het teken zijn van een open en uitdagende onderwijscultuur, zonder overdreven discipline, waar leerlingen zich vrij ontwikkelen?
Ik ben maar een econoom, dus weet het antwoord niet. Dus, leraren en schooldirecteuren graag een antwoord van u. Is het rumoer in de klas een zwak of juist een sterk punt van het Nederlandse onderwijs? Ik hoor het graag.
In Het Raderwerk verklaart macro-econoom Mathijs Bouman ontwikkelingen in de economie.
Opmerkingen en reacties naar [email protected]
standaardmaten
Het is een lastige vraag want er zitten vast veel voordelen aan het open klimaat en de chaos onderling, maar ook nadelen.
Sommige kinderen gedijen goed bij wat chaos en leven in de brouwerij en andere kinderen kunnen al die geluiden in de klas niet aan.
Kinderen verschillen in wat ze nodig hebben.
En zijn toch gebonden aan de groep in een beperkte ruimte.
Chaos of bedrijvigheid
Mijn kinderen met ADHD gedijen goed in een klas met bedrijvigheid. Als ze stil moeten zitten en niet mogen praten, friemelen en wiebelen, kost hen dat zoveel energie en werkgeheugen, dat ze niet goed in staat zijn om te leren.
Als het in de klas een onveilige chaos is, met veel gepest, een leerkracht die niet weet wat het doel is, en onduidelijkheid over wat er moet gebeuren, dan gaat het ook slecht met hen. Dan komen ze tot niks.
Het gaat er dus om, dat er een bedrijvigheid is, tolerantie voor wiebelen en friemelen, toestemming om te staan achter je bureau, geen strenge regels.
Maar wel duidelijkheid en voorspelbaarheid. En een veilig klimaat.
Ik heb alleen maar drukke kinderen, dus ik weet niet hoe het voor andere kinderen werkt. Ik weet wel dat alle kinderen die ik ken, gebaat zijn bij veiligheid, voorspelbaarheid, duidelijkheid en flexibiliteit.
Niet druk
Mijn kinderen zijn niet druk en zij balen van alle onrust in de klas, vooral schreeuwen, niet luisteren, weglopen, schelden tegen elkaar en tegen de leerkracht (fuck you, hou je bek etc.).
Maar blijkbaar doen de kinderen het wel goed. Verrassend.
Tsjor
waardeloos
Mijn dochter zit sinds dit jaar op het vso in een klas van 12 leerlingen. Die klas is volgens haar minstens twee keer zo druk als haar drukke klas van 32 in het regulier onderwijs.
Dat is voor haar ook een van de redenen om weg te willen van die school en terug te gaan naar regulier.
liever niet
ik werk zelf in een kantoortuin en weet hoe vervelend het is als het onrustig is. Als het niet te lang duurt, een half uurtje of zo, gaat het wel. Maar een halve dag of langer is echt vervelend. Je zult een slecht nieuws-telefoontje moeten plegen, of een verweerschrift moeten schijven. Voor in een klas lijkt het me daarom ook niks.
Nee
Rumoer in de klas is heel vervelend. Mijn kinderen hebben daar ook last van. Een van mijn kinderen is van zichzelf vrij druk dus ik ben me er van bewust dat hij ook lawaai veroorzaakt. Echter in een drukke omgeving met veel geruis om hem heen wordt hij zelf ook veel drukker. Het hoeft echt niet muisstil te zijn voor hem maar als veel gekletst wordt en heen en weer gelopen kan hij zich niet concentreren. Alle kan hem afleiden. Mijn andere zoon is heel rustig en stil en in een te drukke klas kan hij ook niet goed functioneren. Hij krijgt dan ook geen aandacht meer want hij trekt zich helemaal terug. Mijn dochter is heel gevoelig voor de sfeer in de klas en als het rustig is dan is zij ook rustig maar als de andere kinderen druk zijn dan gaat zij mee doen en dan komt er ook nergens meer wat van terecht. Ik vind het altijd echt een verademing als ze een goede, strenge en consequente leerkracht hebben die de rust goed kan bewaren in de klas. Voor mijn kinderen werkt dat echt veel beter.
Mijn kinderen
Mijn puberella heeft zo haar voorkeuren, volgens haar is een les waarin er geen les gegeven wordt waardeloos en doet ze dan liever iets voor zichzelf. Ze hecht wel aan een paar minuten rumoer en gedoe bij het begin van het lesuur, maar daarna wil ze liever aan het werk, anders moet je thuis meer doen.
Wat ze wel fijn vindt is dat een afwijkende mening (goh, zou ze in de puberteit zitten...) serieus genomen wordt en gewoon behandelt met voors en tegens. Het vragenstellen en de discussie met de leraar aan kunnen gaan (wel graag met argumenten) wil ze niet kwijt. Gelukkig heeft ze door dat dat soms beter aan het einde van de les kan als de stof al behandeld is.
Nee
Die van mij gedijen niet in een rumoerig klimaat. Oudste wordt er angstig door en gaat zich overmatig ergeren, en jongste ziet het als aanleiding om eens lekker mee te gaan rellen.
Misschien zou het anders zijn als ik het idee had dat de rumoer onder controle is, maar in de praktijk ken ik alleen maar leerkrachten die tegen het hysterische aan proberen de klas in bedwang te houden.
Nee
Mijn kinderen hebben juist baat bij rust en duidelijkheid in de klas. Ik heb 1 druktemaker en een rustige. De druktemaker heeft nog meer last van drukte om hem heen een dan de rustige. Hij kan zich dan niet concentreren en dat is frustrerend. Hij is zelf heel rustig in de klas als de leerkracht streng is. Als het rumoerig is, is hij ook rumoerig.
Hier op school zijn er echt wel goede leerkrachten die uitstekend een hele klas onder controle houden (ik vind dat een topprestatie), maar helaas heb ik het ook wel anders meegemaakt. Dat kan veel schade aanrichten in een klas.
Orde houden
Gek eigenlijk dat 'orde houden' geen vak op de PABO is. Leerkrachten vinden het zelf vervelend als ze het niet goed kunnen, bij ouders is het meestal klacht nummer één en veel leerlingen houden ook er ook niet van.
skik
stilte wil niet zeggen dat het goed gaat
Ik kan me heel goed voorstellen dat er kinderen zijn die last hebben van rumoer, maar ik ken een leerkracht in de bovenbouw van de basisschool die echt vindt dat het een goede dag is geweest als het stil was in de klas, daar meet hij voornamelijk aan af hoe succesvol de dag was, niet of de leerlingen goed gewerkt hebben, niet of ze iets hebben geleerd, maar puur en alleen of het stil was.
Deze leerkracht had een jaar of wat terug een leerling die totaal niet gemotiveerd was en heel dwars gedrag vertoonde als hij iets moest doen waar hij geen zin in had, de oplossing was om hem dan maar gewoon niet mee te laten doen, want dan was hij tenminste stil. Leerling ging met een enorme achterstand naar de volgende groep.
