Dyslexie en schoolkeuze
Onze jongste zoon bleek na een onderzoek vorig jaar op (zeer) hoog niveau te functioneren. Vanwege hardnekkige spellingsproblemen is voor de vakantie verder onderzoek gedaan en hij blijkt vrij ernstig dyslectisch te zijn.
Na de vakantie gaat hij naar groep 8. Hij heeft zich eerder al georiënteerd op het gymnasium en daar verheugd hij zich erg op. Nu bekend is dat hij dyslectisch is, vragen wij ons af of gymnasium wel een slimme keuze is. Wie heeft hier ervaring mee?
School?
Ook middelbare scholen hebben programma's en aanpassingen voor dyslectische leerlingen. Overleg tijdig met de basisschool en eventueel een externe behandelaar/begeleider (als je zoon die heeft) wat hun adviseren qua ondersteuning en bekijk de scholen daar op. Wat kunnen ze bieden en past dat bij de behoefte die je zoon heeft. Ik zou niet standaard uitgaan van een niveau lager. Hooguit afvragen of vwo ipv gymnasium niet handiger is. Het niveau is gelijk, beide bieden toegang tot universiteit, maar het scheelt Grieks en Latijn.
Talen
Gymnasia hebben zeker protocollen voor dyslexie. Het mag zelfs nooit zo zijn dat je vanwege dyslexie op een lager niveau komt (al gebeurt dat in de praktijk wel).
Wat betreft klassieke talen: die zitten veel logischer en gestructureerder in elkaar dan bijvoorbeeld Engels of Nederlands. Het komt voor dat mensen met dyslexie daar minder problemen mee hebben dan je zou verwachten. Naast informeren op de scholen zou ik dit ook voorleggen aan degen die je zoon onderzocht heeft.
Te doen
Mijn zoon zit op het gymnasium en gaat nu naar de 5e.
Hij is altijd al belabberd geweest in spelling maar zakte door het ijs in de 1e en 2e. Hij maakt fouten die hij niet zou moeten maken (bijzonder genoeg was het zijn docent wiskunde die hem als dyslect zag, zijn leraar Engels vond hem gewoon lui). Hij is pas getest in de 2e en bleek toen dyslectisch te zijn. Hij heeft nu genoeg aan extra tijd en het niet meerekenen van bepaalde spelfouten.
Zijn cijfers zijn lager dan je soms zou mogen verwachten maar hij gaat elk jaar keurig over. Hij heeft zowel Duits als Frans laten vallen en heeft nu een NG profiel plus natuurkunde, economie wn Latijn.
AnnaNiem
Vwo is hetzelfde als gymnasium.
Vwo bestaat uit atheneum en gymnasium. Het verschil zit hem in Grieks en Latijn.
Klopt Lavendel
Alleen heeft mijn zoon het op het categoraal gymnasium toch echt een stuk zwaarder dan mijn dochter op het vwo (op een scholengemeenschap).
Zoon gaat naar de 5e
Dochter naar de 4e
Mijn dochter had wat mijn zoon moest kunnen op het gymnasium niet gekund. Het zou teveel voor hij zijn geweest. Het is veel meer. Moeilijker en de leraren zijn een stuk veeleisender. Zoon heeft nooit iets eenvoudigs tussendoor. Nooit wat werkstukken om je cijfer mee op te halen.
En ja, ik weet dat het eindexamen en het diploma exact gelijk zijn. De weg ernaar toen wijkt echter wel af. En flink ook.
Mijn jongste gaat nu naar groep 8. Hij wil niet naar het gymnasium want daar moet hij veel te hard werken.
Maar Vlinder, twee dingen
1. Je blijft de term 'VWO' gebruiken, maar wat Lavendel terecht zegt, is dat je dochter van het VWO de afdeling atheneum doet, en je zoon doet ook VWO, maar dan de afdeling gymnasium. Natuurlijk, velen zeggen 'vwo' tegen atheneum, en zeggen expliciet 'gymnasium' tegen die andere versie.
Vergelijk met fruit. Stel dat je ene kind (bijna) altijd bananen eet en de ander altijd mandarijnen. Dan zeg je toch ook niet 'X eet altijd bananen, maar Y eet altijd fruit'.
Goed, je ben dus absoluut niet de enige, maar dat de lezers het maar snappen.
2. Het hoeft niet aan gymnasium in het algemeen te liggen, dat je zoon een zwaarder programma had dan je dochter. Mijn dochter deed gymnasium op een scholengemeenschap en dat was vrij zwaar. Ook de 4e daar, waar nog niet direct voor een profiel werd gekozen en ze echt ontzettend veel vakken had. Maar sowieso: hoge eisen. Ze bleef in de vierde zitten en we kozen er toen samen voor dat ze naar een andere scholengemeenschap ging. Ook gymnasium, dat wel. Véél lichter. Ze leerde écht minder. Bij beide scholen lag het er wel een beetje aan welke docent je voor een bepaald vak had, maar toch, gemiddeld genomen waren er op de nieuwe school veel meer kansen. Ze weet wel nog ontzettend veel van het geleerde van de eerste vier jaar op de eerste school.
Bosbes
Niemand in mijn stad zegt ooit atheneum. Het is hier vwo of gymnasium. Mijn dochter zegt zelf ook vwo. Haar leraren ook. Op haar rapport stond ook overgang naar 4vwo. Dat dat theoretisch wellicht onjuist is dat heb ik hier al tig keer gelezen maar het woord atheneum zit niet in mijn vocabulair.
Het is geen waarde oordeel.
Vreemde taal
Bedankt voor de reacties. Ik meen begrepen te hebben dat m.n. Engels moeilijk zou zijn bij dyslexie omdat een bepaalde klank op vele manieren geschreven kunnen worden. Ook Frans zou om die reden moeilijk aan te leren zijn. Is Frans mbv AIM leren, zoals meerdere scholen in de eerste twee klassen doen, dan een uitkomst?
Volgens de onderzoeker is dyslexie geen belemmering om voor gymnasium te kiezen als hij dat aankan en wil. Omdat je Grieks en Latijn niet ‘reproduceert‘ zoals moderne vreemde talen, zouden de klassieke talen misschien zelfs beter te doen zijn als de verplichte 2e vreemde taal naast Engels. Wat is jullie ervaring hiermee?
Hangt ervan af
Bij grote automatiseringsproblemen of zeer veel moeite met lezen zou ik geen gymnasium doen. Als de problemen vooral in spellen liggen kan het makkelijk.
In de bovenbouw
is het misschien makkelijker met Latijn of Grieks in plaats van een extra vreemde taal, maar in de onderbouw zijn het toch twee extra vakken. In de bovenbouw is volgens mij ook een ontheffing mogelijk. Ik zit daar niet zo goed in, want mijn slimme dyslect heeft het wel schoolniveaus gekost en die doet vmbo kt. Wat wil je kind? Wil hij graag naar het gymnasium?
Ontheffing
Artikel 26e, vierde lid, van het inrichtingsbesluit WVO, Het bevoegd gezag van een atheneum kan een leerling ontheffing verlenen van het volgen van onderwijs in de taal genoemd in artikel 26b, eerste lid, onder c, in de volgende gevallen:
a.de leerling heeft een stoornis die specifiek betrekking heeft op taal of een zintuiglijke stoornis die effect heeft op taal;
b.de leerling heeft een andere moedertaal dan de Nederlandse taal of de Friese taal;
c.de leerling volgt onderwijs in het profiel natuur en techniek of het profiel natuur en gezondheid en het onderwijs in de taal verhindert naar verwachting een succesvolle afronding van de opleiding.
Het vijfde lid: Bij toepassing van het vierde lid, wordt de taal vervangen door een van de vakken of programma-onderdelen, genoemd in artikel 26b, derde tot en met zesde lid, of in het zevende lid, onder c of d, met een normatieve studielast van tenminste 440 uren, ter keuze van de leerling, voor zover het bevoegd gezag deze als zodanig aanbiedt.
Artikel 26b, eerste lid, onder c, ziet op de tweede vreemde taal. In artikel 26b, derde tot en met zesde lid, staan de profielen.
Spellingsproblemen
Hardnekkige spellingsproblemen waren de directe aanleiding voor het vervolgonderzoek. Na bijna een jaar remedial teaching is nauwelijks vooruitgang geboekt op spelling. Bij het thuisonderwijs, tijdens de Corona lockdown, merkten wij dat hij de spellingsregels prima kent, maar dat het bij de toepassing daarvan steeds mis gaat. De Cito toetsen die direct na heropening van de scholen zijn afgenomen, gaven lagere uitkomsten dan van hem verwacht mag worden. Obv daarna paste zijn juf het voorlopig schooladvies aan van vwo naar havo/vwo, om hem te motiveren om ‘flink aan zijn spelling te werken om straks weer vwo advies te krijgen’. De intern begeleider adviseerde ook aanvullend onderzoek naar dyslexie, omdat al die maanden remedial teaching geen resultaat heeft gehad.
Goed te lezen dat voor atheneum dispensatie mogelijk is, veel dank voor deze tip dat wisten we niet. Als ik het goed begrijp, is dat voor de bovenbouw. De onderbouw zal inderdaad pittig zijn voor wat betreft de vreemde talen, zeker op het gymnasium. Zijn leesvaardigheid is overigens ondanks alles best goed. Hij leest ook veel en graag. We merkten wel al langer dat als hij hardop moet voorlezen, dat hij dan niet alles letterlijk voorleest maar soms gewoon ‘gokt’ wat er staat.
@Famke: Je schrijft dat dyslexie jouw slimme kind schoolniveaus heeft gekost. Kun je misschien iets meer vertellen waar jouw kind tegenaan liep op school?
Karakterdingetje
De oudste dyslect hier in tijdens VO opgestroomd van havo naar atheneum. De taalvakken kostte veel tijd maar karakter en motiverende docenten deden kind goed. Doet nu wetenschappelijke studie op gebied waar het hart ligt.
De jongste dyslect is ergens van gelijkwaardig denkniveau. Alleen is deze in laatste jaar PO zo door de mangel gehaald dat de drive om er voor te gaan geslonken was.
Ik lees dat de leerkracht het advies wilde bijstellen nu bekend is dat de zoon van Dixi dyslectisch is. Dat vind ik wel bedenkelijk en voorbarig.
Zo wordt de kans voor een opleiding op de bewuste gymnasium bij voorbaat al ondermijnd.
Je kunt in gesprek gaan met de vo-school omdat de docent mogelijk het advies gaat veranderen. Misschien dat de vo-school om een IQ- test.
Doe die iq-test dan niet in een stressvolle periode; stress beïnvloedt het resultaat. En hou de uitslag nog even voor jezelf. ( De PO niet in de kaart spelen als uitslag lager uitvalt dan verwacht.)
Geef je zoon een kans, zoals elke scholier...
Flanagan
Bedankt voor het delen van je ervaring. Mijn zoon is behoorlijk door de mangel gehaald over zijn slechte spelling, met de kennis van nu dat hij vrij ernstig dyslectisch is. Ruim een jaar geleden is hij uitgebreid getest en daaruit kwam dat hij op (zeer) hoog niveau functioneert. De gedachte van school was daarom dat z’n spellingsachterstand wel ingelopen zou worden in groep 7, hoewel er toen al een vermoeden van dyslexie is uitgesproken door de onderzoeker (die destijds al vervolg onderzoek naar dyslexie adviseerde). Achteraf hebben wij (de ouders) daar te gemakkelijk overheen gestapt door de geruststellende woorden dat hij met z’n hoge intelligentie die spelling met een remedial teacher zo zou hebben opgehaald. Wij hebben geen ervaring met dyslexie en hebben dat achteraf gezien dus flink onderschat.
Een IQ test is dus niet nodig, die ligt er al. Praten met de gewenste VO school Is eigenlijk geen optie. In Amsterdam gaan alle kinderen in de scholenbingo, je weet dus niet van te voren waar je kind terecht komt. Bovendien heeft de juf ook gezegd dat de Amsterdamse VO scholen tegen de basisscholen hebben gezegd dat ze lagere adviezen willen, vooral op havo en vwo zijn teveel leerlingen die naar de centraal gelegen scholen willen. We rekenen daarom niet op enige coulance richting mijn zoon.
In de praktijk
Ons oudste kwam binnen een vo, voor de tijd van de bingo. De jongste kon hierop meeliften, ook omdat ze ons kenden en we met de vo een band hadden opgebouwd. Maar zo ken ik ook ouders die met de zorgcoördinator van een andere vo contact hadden gemaakt. (Zo werd hun kind geen nummer meer.) Hun kind kwam in aanmerking voor de 4% speciale zorgleerlingen-kans’pot’. Dat waren toendertijd plaatsen buiten de standaardloting bij te veel aanmeldingen om.
Oftewel, praat en probeer zo een band op te bouwen. Probeer te achterhalen of die gymnasium ook een kanspot hanteert en bouw aan contact.
‘Nee‘ hebt je....
Maar hou ook in oogschouw dat als je zoon de stress niet aan kan, je hem moet beschermen tegen die stress.
Voor jou als ouder, wrs een tijd met heel veel voorlezen omdat leren best vermoeiend is voor diegenen die met dyslexie dealen.
Hier betrof het ook regio Amsterdam.
En je hoeft niet zo ‘braaf’ mee te gaan met wat de leerkracht zegt; trek je eigen plan.
Heus, dat doen zovelen...
Flanagan
Bedankt voor je bemoedigende woorden, wij hebben achteraf gezien echt te weinig gedaan met de vermoedens van dyslexie.
We hebben ook oudere kinderen, maar helaas geen recht op voorrang; dat was voor die scholen reeds eerder afgeschaft.
Je advies om toch in gesprek te gaan volgen we op, we zullen in gesprek gaan met het gymnasium waar hij zich op verheugt om in ieder geval meer informatie te krijgen over hoe zij met dyslexie omgaan en of zij positief staan tegenover dyslexie en gymnasium.
Volgende week start school en hebben we een gesprek met de IB’er en de nieuwe juf groep 8 over de aanpak van dyslexie.
Zou ik niet doen
Ik heb zelf dyslexie en (gelukkig) als kind gekozen voor een scholengemeenschap. Ik haalde het eerste jaar Latijn niet. Hierna met succes verder gegaan op het atheneum op dezelfde school.
Vriendinnen die naar het categoraal gymnasium gingen en Latijn/Grieks ging niet goed of ze moesten afstromen naar de havo kwamen vaak op scholen terecht waar ze absoluut niet heen wilden omdat de meeste (gewilde) scholen geen plek meer hadden.
Lotte
Dank je wel voor je reactie. Ik ben benieuwd hoe jij de middelbare school hebt ervaren en of je op het atheneum door dyslexie ook moeite had met de talen, kreeg je daar extra ondersteuning voor of vrijstelling?
Schoolkeuze is een proces, we zijn er in ieder geval wel uit dat dyslexie op zichzelf nog geen reden is om nu al een streep te zetten het door hem zo gewenste gymnasium.
Het risico op afstromen is op een categoraal gymnasium lager dan op een gymnasium dat onderdeel is van een scholengemeenschap, zo blijkt uit cijfers van de onderwijsinspectie. Als het gebeurt op een categoraal gymnasium moet je inderdaad van school wisselen, wat het extra vervelend maakt. Dat is voor de schoolkeuze nu zeker een overweging (zijinstroom is immers problematisch).
Lijkt me kort door de bocht
Staat er serieus op de website van de onderwijsinspectie dat het risico op afstromen kleiner is op een categoraal gymnasium? Staat er ook bij waardoor dat komt?
Het lijkt me op zich logisch dat op zo’n gymnasium vooral de sterkere vwo-leerlingen zitten en de leerlingen van wie ouders bijlessen kunnen betalen om ze maar op die school te houden.
Lijkt me niet direct een verdienste van die school
Overigens scoort het gymnasium van de scholengemeenschappen hier veel beter dan die van de categorale (lijkt me ook niet gek, op de scholengemeenschap is latijn/grieks voor de liefhebbers)
Julia
"Het lijkt me op zich logisch dat op zo’n gymnasium vooral de sterkere vwo-leerlingen zitten en de leerlingen van wie ouders bijlessen kunnen betalen om ze maar op die school te houden.'
Juist, de groepen zijn niet homogeen dus niet te vergelijken. Men kiest wellicht sneller voor een scholengemeenschap als men twijfelt of het gymnasium wel iets is voor dit kind. Kind wil wellicht helemaal niet verder met Latijn en/of Grieks en stapt over naar atheneum. Hoeft niks met het niveau te maken te hebben.
Julia (OT)
Zie technisch rapport gelijke kansen (gaat niet alleen over de meest kansrijke leerlingen) figuur 15: meer kans op een hoger diploma in een categorale klas dan in een gemengde klas. “Iemand met cito- score 540 heeft 25 procent kans om in vwo 3 terecht te komen als hij/zij start in een havo/vwo brugklas, maar meer dan 75 procent als hij/zij start in een vwo-brugklas.“
Voelt
Als het kind er echt graag naartoe wil zelf (en niet omdat de ouders dat willen en hij de druk voelt of omdat hij niet wil onderdoen voor zus) dan zou ik hem de kans geven. Het is zo belangrijk om je thuis te voelen op school.
