Masterscriptie over geloof in complottheorieën

leuke enquête

Leuke enquête. Weer eens wat anders.

Ja doei, dan weten ze helemaal alles van me.
Ik heb hem ingevuld. Leuke enquete.

Bouke

Het onderwerp fascineert mij ook mateloos. Ik zie dat je probeert een link te leggen met onbegrip en gevoel van machteloosheid. Volgens mij zit daar wel wat in. Lastig is wel dat - ondanks je zorgvuldig verwoorde inleiding - vooral sceptici deze enquete naar mijn idee gaan invullen. Dus het is de vraag of het veel oplevert.

Ad Hombre

Hoi Ad Hombre,

grappig dat je dit zegt, toevallig postte iemand een uur geleden op een ander forum precies de omgekeerde verwachting: dat alleen diegenen die geloven in complottheorieën de survey gaan invullen

Maar los daarvan, is het voor mijn onderzoek niet erg als alleen degenen die geïnteresseerd zijn in complottheorieën de tijd nemen om de survey te maken. Ik ben namelijk vooral geïnteresseerd in hoe mensen die wel geloven in complottheorieën, kunnen verschillen van elkaar. Vandaar die batterij aan andere vragen.

Uiteraard ook bedankt voor het invullen van de survey

Bouke

Nou ik je toch aan de lijn heb: Ik heb ooit wel eens gedacht dat mensen die in samenzweringen geloven (ook) lijden aan een gebrekkige 'Theory of Mind' (https://en.wikipedia.org/wiki/Theory_of_mind).

Daardoor zijn ze minder goed in staat te beoordelen of de motieven die ze aan anderen toeschrijven realistisch zijn of niet. Soms is zo'n samenzwering feitelijk nog wel mogelijk, maar is het voor een verstandig mens ondenkbaar dat de betrokken mensen er aan deel zouden willen nemen. Als je een minder goed ontwikkelde TOM hebt zou dat wel eens een stuk minder ondenkbaar kunnen lijken.

PS: Hoe weet je trouwens dat ik hem ingevuld heb? Dat heb ik helemaal niet geschreven!!!

Ad Hombre

Haha, ik zou kunnen zeggen dat ik stiekem lid ben van de AIVD, maar ik kon aannemen dat je de survey hebt ingevuld omdat je in je post inhoudelijke informatie over die survey schreef

Ik ben net als jij (weer een aanname) geïnteresseerd in de cognitieve wetenschap en heb daarom ook gekeken naar allerlei cognitieve processen die geloof in complottheorieën kan verklaren. Het probleem is alleen dat cognitieve verschillen tussen mensen niet kunnen verklaren waarom er sinds de jaren '60 ineens zoveel mensen zijn gaan geloven in complottheorieën. Evenmin kan het verschillen tussen landen of bevolkingsgroepen verklaren.

Wat ik wel heb geleerd is dat er twee cognitieve aspecten zijn die geloof in complottheorieën mogelijk maakt: de zogenaamde fundamental attribution error ( https://en.wikipedia.org/wiki/Fundamental_attribution_error ) en cognitive bias. Cognitive bias is dat wanneer persoon A en persoon B van mening verschillen, beide personen neutraal bewijs interpreteren als bewijs voor hun stelling. Het brein prefereert een oplossing waarbij het niet alle voorgaande informatie moet herzien; oftewel, het behoudt liever het oude wereldbeeld. In feite doen niet-gelovers hetzelfde als wel-gelovers. Voor de niet-gelovers zou het ook vervelend zijn als een bepaalde complottheorie toch wel blijkt te kloppen. Dan moeten ze ineens alles wat ze dachten te 'weten' over de wereld herzien.

Keurige enquête

Heb in de gauwigheid geen spelfouten gezien (jaja, daar letten we hier op), en idd een interessant onderwerp!
Vraag me af of believers hun theorieën zelf ook complottheorieën noemen, of daar een andere, meer neutrale term voor hanteren.

Anneque

Hoi Anneque,

dank je wel Dat is inderdaad een probleem: de term 'complottheorie' wordt over het algemeen als een stigma beschouwd en zal daarom niet zo snel gebruikt worden om een theorie die je zelf aanhangt te omschrijven. Er is echter geen ander woord voor te verzinnen die niet voor andere interpretaties vatbaar is.

Bouke

"In feite doen niet-gelovers hetzelfde als wel-gelovers. Voor de niet-gelovers zou het ook vervelend zijn als een bepaalde complottheorie toch wel blijkt te kloppen. Dan moeten ze ineens alles wat ze dachten te 'weten' over de wereld herzien."

Ja, ja, dus als er eentje klopt kloppen ze alemaal. Als er een geniale onorthodoxe wetenschapper achteraf gelijk had, zijn niet alle andere onorthodoxe wetenschappers genieen.

Die false flag operations (waar samenzweringsfans dol op zijn) zijn er in het verleden zeker geweest, dit is volgens mij een van de bekendste:

https://en.wikipedia.org/wiki/Gleiwitz_incident

Wat wij 'niet-gelovers' weten is dat dat de uitzonderingen zijn.

"waarom er sinds de jaren '60 ineens zoveel mensen zijn gaan geloven in complottheorieën" Hollywood en het Internet!

Culturele verschillen verklaren waarom er verschil is tussen landen en tijden.

Cognitieve verschillen verklaren waarom er verschil is tussen individuen.

Ja leuk

Jammer dat je er geen vakje 'eigen complottheorie' bij hebt. Dan zou ik de kindermishandelingsmaffia en de overheid noemen. Daar heb ik nog wel wat paranoïde ideeën over.

Ad Hombre

Een waargebeurde False Flag operation waar ik ook over gelezen heb (uit wetenschappelijke bron) is dat Amerikaanse generalen in de Koude Oorlog een plan hebben ingediend bij president Kennedy waarin een aantal False Flag operations werden voorgesteld. Amerika zou aanslagen plegen op haar eigen volk, maar Cuba de schuld ervan geven.
Van wat ik me ervan herinner, was één van de voorstellen om een soort tweede Pearl Harbor te creëren. Een ander scenario was om een Amerikaans vliegtuig neer te halen. President Kennedy heeft die plannen gelukkig afgekeurd. Weer een puntje voor democratie

Het komt dus wel voor inderdaad. Hopelijk vooral in het verleden.

AnneJ

Dank je voor het invullen Anne,

dat had inderdaad een goed idee geweest. Jammer, gemiste kans voor mij

AnneJ

Je zelfinzicht siert je

en het resultaat ?

eigenlijk ben ik heel erg benieuwd wat het heeft opgeleverd.

Het resultaat!

Dag beste forumleden,

de meesten van jullie zullen dit topic inmiddels zijn vergeten, maar ik heb mijn scriptie eindelijk afgerond! Ik heb op verschillende fora beloofd dat ik de resultaten op de fora zou plaatsen, dus bij deze

Mijn plan was eerst om een soort samenvatting te geven van de resultaten van het onderzoek, maar tijdens het schrijven merkte ik dat dit geen makkelijke opgave zou zijn. De scriptie is in feite al een soort samenvatting, in de zin dat ik veel dingen wat uitgebreider had willen uitleggen. Mijn begeleider dwong mij om het relatief kort te houden en dat is maar goed ook, anders zou het onleesbaar worden. Ik verwijs jullie dus naar mijn scriptie, die hier te downloaden valt:

https://www.scribd.com/doc/287558885/Masterscriptie-Complottheorieen

Voor de mensen die niet de hele scriptie willen lezen: ik zou gewoon de inleiding even lezen, het theoretisch hoofdstuk scannen (lezen wat je interessant lijkt) en dan het analysehoofdstuk doorlezen. Daar staan de resultaten in. Er worden in het analysehoofdstuk echter wel termen gebruikt die in het theoretisch kader worden uitgelegd, dus mocht je iets niet begrijpen, zul je toch eerst het theoretisch kader moeten checken

Ik ben benieuwd wat jullie ervan vinden en sta open voor alle vragen! U vraagt, wij draaien. Dat lijkt me een betere aanpak dan hier een mega essay te posten die poogt mijn scriptie samen te vatten

Nogmaals bedankt voor jullie hulp!

dank je

Wat leuk dat je terugkomt. Ik ga het zeker lezen. Heel interessant onderwerp. Ik ben benieuwd naar je scriptie.

Ha wat leuk

Dank voor je link.

Dank

Dat vind ik nou leuk, iemand die het resultaat komt terugmelden. Dank!

Inderdaad

Erg leuk om iets terug te horen, ik ga het met belangstelling lezen!

Ff nieuwsgierig: had je een goede beoordeling?

Dank jullie wel

Zeker, Anneque, een 8,5! Zeer blij mee

Bouke

Leuk, ik ga het zeker (verder) lezen.

Er staan wel wat fouten in vrees ik. Een keer die waar het dat had meoten wezen, en een keer 'onvervalsbaar' waar het 'onfalsificeerbaar' had moeten zijn, dat is echt iets heel anders. Had je geen kritische lezers?

(jammer ook dat ik de pdf niet simpel kan downloaden, maakt verder lezen lastiger)

Ad Hombre

Dank je voor de interesse, Ad.

Ik zie ook een aantal fouten in jouw post. Het is niet erg dat je grammaticale fouten in mijn scriptie aanwijst (sterker nog, ik waardeer dat, want daar leer ik van), maar om nou meteen te suggereren dat ik geen kritische lezers had...

De scriptie valt bovendien (in ieder geval op mijn browser) gemakkelijk te downloaden door op de grote blauwe 'download' knop te klikken, linksboven in het scherm.

Bouke

Een omgewisselde 'o' en 'e' in iets triviaals als een forumpostje vind ik toch wel iets heel anders dan 'vervalsbaar' en 'falsificeerbaar' door elkaar halen in een wetenschappelijke publicatie. Ik laat mijn forumpostjes ook niet eerst door anderen lezen als ik ze publiceer, ze zien me al aankomen.

Met een masterscriptie zou ik dat wel doen.

"De scriptie valt bovendien (in ieder geval op mijn browser) gemakkelijk te downloaden door op de grote blauwe 'download' knop te klikken, linksboven in het scherm."

Voor jou misschien gemakkelijk, maar ik zou me eerst moeten aanmelden bij scribd met facebook of email en dan mag ik blijkbaar 2 weken gratis lezen. En daar heb ik geen zin in.

Ad Hombre

Dag Ad,

mijn excuus wat betreft het niet kunnen downloaden van de scriptie. Ik gebruik Scribd nu voor het eerst en had niet door dat je moet inloggen om het te kunnen downloaden. Ik krijg overigens geen spam van ze of iets dergelijks, inloggen via facebook ging met één click. Maar ik wil het ook wel ergens anders uploaden als je dat liever hebt.