Straffen en belonen van kinderen
Beste dames, misschien ook heren en hopelijk gastouders:
Voor mijn opleiding tot gastouder dien ik als laatste keuzedeel een samenvatting te maken over een bepaald onderwerp en dit via social media te delen met anderen/gastouders die hier een mening over hebben of wellicht een toevoeging. Mijn onderwerp is: straffen en belonen. (Zie samenvatting onderaan de sterretjes)
Het kost niet meer dan 5 minuten van jullie tijd om het te lezen en hierop te reageren. Ik hoop op jullie medewerking.
Alvast bedankt!
***************************************
Het straffen en belonen van kinderen
De volgende vragen stel ik mij als moeder van drie kinderen regelmatig af: 'Kan een kind van 10 maanden al ongehoorzaam zijn?', 'Is een koekje een goede beloning na het opruimen?', 'Kan een kind leren zonder straf?', 'Wat mag en wat mag niet?'. Als aankomende gastouder is het erg belangrijk dat ik hier de juiste antwoorden op kan geven. Dit kan alleen als ik op zoek ga naar de juiste informatie, theorieën met betrekking tot het onderwerp en mijn eigen deskundigheid. In onderstaande samenvatting staat diverse informatie over het onderwerp:
Waar komt de theorie over straffen en belonen vandaan?
De filosoof Skinner stond bekend om de theorie rondom het operant conditioneren. Bij operant conditioneren gaat het om het selecteren van juiste reacties met bepaalde prikkels als gevolg. Dus: als je merkt dat een bepaalde handeling een goed resultaat oplevert, dan is de kans groot dat je het vaker gaat proberen. Eén van de prikkels is belonen. Belonen is het bevestigen, bekrachtigen en versterken van gedrag. Een voorbeeld: als een kind zijn bord leeg eet en een dikke duim, sticker of een snoepje van mama krijgt wordt de kans steeds groter dat dit de volgende keer weer zijn bord leeg eet.
Het straffen en belonen van een kind
Ouders en verzorgers geven straf of een beloning aan een kind met als doel controle te hebben over het gedrag van dit kind. Het nadeel van straf geven en belonen is dat het kind zich precies gaat gedragen zoals de ouder of verzorger dit wil. Een ander nadeel van straf geven is dat het kind leert dat hij bepaald gedrag niet moet vertonen als de ouders of verzorger in de buurt is.
Goede voorbeelden van straffen:
• Time-outs
• Uitvoeren van extra huiswerktaken
• Extra taak in het huishouden
Minder goede voorbeelden van straffen:
• Negatief gedrag met eigen negatief gedrag afleren
• Lijfelijke straffen
• Schreeuwen
• Lange emotionele gesprekken
Voorbeelden van een beloningssysteem:
• Elke dag voldoende groente en fruit eten.
• Eigen speelgoed opruimen.
• Aan tafel blijven zitten.
• Elke dag lezen.
• Het uitvoeren van kleine klusjes.
Verschillende soorten beloningen
1. Een primaire beloning: voedsel, snoepjes, drankjes.
2. Een sociale beloning: glimlach, duim, knuffel, felicitaties, aandacht van ouder of verzorger.
3. Een interessante beloning: de favoriete activiteit van een kind uitvoeren.
4. Een tussenbeloning: punten, geld, iets wat het kind kan sparen.
Aandachtspunten bij belonen:
• Betrek het kind bij het bedenken van een beloningssysteem
• Beloningssystemen werken meestal bij kinderen vanaf 3 jaar
• Bespreek welk gedrag van het kind wordt beloond
• Kom het beloofde altijd na
Tot slot nog een aantal onmisbare tips bij het geven van straffen of beloningen
1. Autoritair zijn werkt niet altijd!
2. Je eigen gedrag beïnvloedt het gedrag van het kind.
3. Geef geen straf in het bijzijn van andere kinderen.
4. Ga niet in discussie met het kind.
5. Maak samen met het kind afspraken.
6. Kies een nuttige straf voor het kind.
7. Benadruk het positieve.
Ik geloof niet in straffen
Natuurlijk kunnen er consequenties aan gedrag zitten (als je slordig net op je spullen, gaan ze kapot. Je krijgt niet meteen iets nieuws ter vervanging). Maar een extra taak in het huishouden omdat je kind iets verkeerd heeft gedaan, vind ik onzinnig. Heb ik ook nooit gedaan.
Doel van het stuk?
Wat is het doel van dit stuk? Je beantwoordt niet de vragen die je in je inleiding stelt. Het is meer een HTK-opsomming van je eigen ideeën.
Persoonlijk doe ik niet aan straffen, en dat gaat prima, maar ik besef dat je in groepsverband duidelijker ge- en verboden met bijbehorende sancties nodig hebt.
@Sydney
Bedankt voor je reactie! Wat zou jij zeker als straf en/of beloning aanraden aan ouders?
@Phyrne Fisher
Het doel van het stuk is voornamelijk informeren. Je geeft aan niet aan straffen te doen. Wat is volgens jou de ultieme tip om je kind alsnog te corrigeren bij 'verkeerd' gedrag?
Straffen en belonen spreekt niet vanzelf
https://www.ouders.nl/artikelen/opvoeden-zonder-straffen-of-belonen
Het spreekt niet vanzelf dat ouders opvoeden met straffen en belonen. Het kan ook anders maar dat vraagt vaak wat meer investeren en breinbreken. Weten hoe je jou kind kan betrekken bij goed en gewenst gedrag, voor zichzelf en voor anderen.
Meer werken naar de interne motivatie dan naar de externe beheersing dmv straf en beloning.
Mijn kinderen hebben een vorm van autisme. Straffen en belonen werkte hier niet of nauwelijks. Je kind dat het niet begrijpt wat je van hem verwacht gaat zich niet beter gedragen omdat het straf of een beloning krijgt. Het heeft dan uitleg nodig. Chanteren, of omopen, hielp hier soms wel.
Nou ja, nood breekt wet.
Belonen
'Een sociale beloning: glimlach, duim, knuffel, felicitaties, aandacht van ouder of verzorger.'
Dit spreekt me het meeste aan, op die laatste na. Aandacht vind ik een eerste levensbehoefte, dus daar zou ik zelf niet mee 'spelen'. Maar benoemen dat ik ergens blij mee ben, of iets fijn vindt, doe ik vaak.
Corrigeren
Bij jonge kinderen afleiden, weghalen, alternatieven bieden.
Bij oudere kinderen vertellen dat ik zus of zo geen goed plan vind en vragen hoe ze het dan gaan doen. Taakjes weigeren komt hier niet voor omdat we alles in overleg doen. Nee zeggen mag ook, maar het kan voorkomen dat ik dan morgen te moe ben om je naar sporten te brengen of iets anders te doen wat je graag wilt.
Consequenties
Ik geloof niet in straf en belonen. Ooit had ik een stickersysteem als dochter niet te vroeg ons zou roepen in de ochtend maar pas als lampje aan was. Zoiets ik weet het niet exact meer.
De eerste 3 stickers was ze blij. Erna zei ze: boeien. Ik hoef geen kadootje.
Dussss.
Ik ben ook meer van de concrete consequenties. Niet eten of aan tafel zitten? Dan heb je honger.
En Ik hou ook van spiegelen. Dus als kinderen mij niet helpen als ik iets vraag bijvoorbeeld ben ik inderdaad ook te moe ze te brengen naar sport. Of als ze geen antwoord geven en ze vragen mij iets geef ik ook geen asntwoord. Dit werkt nog steeds erg goed hier.
Dochter kon behoorlijk pittig zijn in haar basisschooltijd. Maar daar zat altijd iets onder. Angst, onmacht, onzekerheid. Straffen helpt dan echt niet.
Wat betreft belonen met snoep dat lijkt me een uitermate slecht idee.. .totaal verkeerde associatie idem als je snoepjes geeft bij pijn of verdriet.
Phryne
Maar dat is dan toch straffen als jij je kind niet wil wegbrengen als hij de dag ervoor de afwasmachine niet wilde uitruimen?
Of chanteren? Ik breng jou morgen pas weg als jij nu dit voor mij doet.
Potato
Het zal een kwestie van definities zijn. Ik vind het niet wegbrengen geen straf, van fietsen krijgen ze niets en fietsen is de norm. Het wegbrengen is een stapje extra van mij. Wat dat betreft hebben ze nog een streepje voor, want het vaatwasser uitruimen zou je als vanzelfsprekendheid kunnen zien.
Straf vind ik meer, als je dit niet doet mag je niet meer op je telefoon. Tang op varken zeg maar. Of als je brutaal bent moet je naar de gang.
strikt genomen...
Is dit fout:
Voorbeelden van een beloningssysteem:
• Elke dag voldoende groente en fruit eten.
• Eigen speelgoed opruimen.
• Aan tafel blijven zitten.
• Elke dag lezen.
• Het uitvoeren van kleine klusjes.
Verschillende soorten beloningen
je noemt namelijk allerlei soorten beloningen op, maar dat is iets anders dan een beloningssysteem. Voorbeelden van een beloningssysteem:
Als een kind gedrag laat zien wat je wenst dan geef je onmiddellijk beloning in de vorm van bijv. complimentje of iets dergelijks;
Onmiddelijke beloning past bij zeer jonge kinderen
Je spreekt met een kind af dat het met bepaald van te voren afgesproken gedrag, beloninkjes kan verdienen. "Als jij 5 min alleen kan spelen, zonder mama iets te vragen dan heb je …. verdient". Dit systeem vraagt al best veel van het kind: het moet gesproken taal goed begrijpen; het moet kunnen begrijpen wat de bedoeling is en het gevraagde gedrag mag niet boven nivo zijn. (een kind met ADHD kan bijv. geen concentratie opbrengen voor wat leeftijdsgenoten al wel kunnen).
Of: je spreekt met een kind goed af wat het gedrag is wat het moet laten zien. Kind kan dan puntjes, stickertjes of stempeltjes verdienen. Een bepaalde hoeveelheid daarvan leidt tot de uitgestelde beloning. Hiervoor moet het kind nog ouder zijn dan bij de eerste twee systemen.
DAT zijn systemen.
@juf ank
Dat klopt, bedankt voor de correctie. Ik zal dit in mijn samenvatting aanpassen.
@allen
Het is erg fijn om zoveel verschillende reacties terug te kunnen lezen van ouders, verzorgers, pedagogen en anderen. Ik merk steeds meer dat theorie uit boeken of onderzoeken bij lange na niet altijd 'de juiste manier' hoeft te zijn. Als ouder en pedagoog is het voornamelijk belangrijk om een balans te vinden in eigenheid in de opvoeding en kennis over het onderwerp.
Zelfs de deskundigen
Ik kreeg van de week weer eens een uitnodiging voor een opvoedcursus gericht op pubers, via de methode Triple P. Als ik die technieken op mijn kuikentjes zou loslaten zouden we hier een huis vol herrie krijgen. Dat werkt alleen bij gedweeë typjes, of ouders die heel graag de baas in huis willen zijn.
Operante conditionering
https://nl.wikipedia.org/wiki/Operante_conditionering
Het is wel heel handig om er wat van te begrijpen. Dan snap je ook de kritiek.
Je bent mensen aan het africhten. Het leidt af van de werkelijke consequenties en het heeft bijwerkingen. Je kunt er vooral goed gebruik van maken als het ook werkelijk vrijwillig is en passend.
Natuurlijk kun je er ook gebruik van maken. Je leert zien dat bepaald gedrag bepaalde gevolgen heeft en als die negatief zijn, die gevolgen, dan kun je door veranderingen aan te brengen zorgen voor andere consequenties.
Wat bijvoorbeeld ook handig is om te weten is dat een incidentele beloning veel stimulerender kan werken dan een vaak herhaalde beloning. Dat zie je bijvoorbeeld bij gokken.
Wat in de opvoeding belangrijk is dat kinderen zelf gaan inzien waarom bepaald gedrag gewenst of zelfs van levensbelang is.
Straffen is een zwaktebod. Hoewel je natuurlijk beslist niet wil dat verkeersovertredingen niet beboet worden. Op de leeftijd valt er niet veel meer op te voeden en dan moet dat maar de consequentie zijn om het terug te dringen. Echter minder hard rijden, meer drempels, minder auto's op de weg, vaker fietsen, dat zorgt pas echt dat er minder slachtoffers vallen. Want daar gaat het uiteindelijk om. Als een verkeersovertreding niets uit zou maken hoef je het ook niet te beboeten.
Hierin
Misschien vind je hierin nog wat info.
https://www.ouders.nl/forum/oproepen-voor-onderzoek-enz/straffen-en-belonen-hulpvraag-schoolopdracht
Even een tekstuele opmerking:
Je zegt "Voorbeelden van een beloningssysteem:" maar vervolgens noem je geen beloningssystemen, maar bepaald (gewenst) gedrag waarop je een beloningssysteem zou kunnen toepassen om dat gedrag te stimuleren.
A.B.
Misschien nog een leuk puntje voor je stuk: Langdurig en veelvuldig gebruik van beloningssysteem kan er toe leiden dat het niet krijgen van de beloning voelt als straf. daarom is het zeker goed om inderdaad de beloning na verloop van tijd wat te minderen en incidenteel te maken. Maar je moet wel transperant zijn in je afspraken.
@phyrne Fisher
Het is altijd een opluchting om te lezen dat deskundigen het inderdaad niet altijd bij het juiste eind hebben, daar zou je als ouder maar onzeker van worden. P
@fitgirl
Dat klopt inderdaad! Het is een foute beschrijving. Ik ga dit meteen aanpassen. Bedankt!
Juf ank
Mooie aanvulling. Bedankt!
Straffen en belonen
Ik doe niet aan straffen en belonen. Heb in het Montessori onderwijs en de Montessori kinderopvang gezien wat dit, in positieve zin, met kinderen doet. Bijvoorbeeld als het gaat om zelfbewustzijn en intrinsieke motivatie. Google maar eens op Montessori in combinatie met straffen en belonen, het is een te lang verhaal om hier te typen.
Hier ook nooit straf gegeven
Wel regelmatig gesproken over waarom sommige dingen niet mogen. En waarom dingen soms fout gaan (bijvoorbeeld iets doen wat niet mag of onwenselijk is) en wat ieders rol daarbij was.
En hoe iedere betrokkene daar een volgende keer anders mee om zou kunnen gaan (bij voorbeeld eerder aangeven dat een regel niet meer werkt of eerder uit een ruzie weglopen of sommige regels versoepelen, of duidelijker aangeven dat je iets écht heel vervelend vindt). En dan ook meteen bespteke hoe het dán mogelijk zou zijn gegaan.
Dus geen straf, maar bespreken: wat ging er fout, wie waren erbij betrokken en hoe kunnen we dit een volgende keer voorkomen of doen we dit een volgende keer anders.
Deze manier heeft hier goed uitgepakt.