nadenken over je ouders

Band

Dat zal waarschijnlijk liggen aan de band die je met je ouders hebt. Heb jij een goede band met je ouders, zul je meer willen weten over hun jeugd. Heb je geen goede band met ze, dan zul je je waarschijnlijk ook minder in hun intereseren. Het ligt ook aan je ouders zelf. Zijn zij heel open over zichzelf dan zul je verder vragen dan als zij heel gesloten zijn.

Op dit moment is mijn dochter heel geintereseerd in wat ik doe, waar ik werk, wat ik vind, maar ik realiseer me ook dat dat op een gegeven moment gaat verdwijnen, en dan hoop ik dat ik later zo'n band met haar heb dat het weer terugkomt. Ik probeer open en eerlijk te zijn, en haar te laten weten dat ze alles kan vragen of zeggen wat ze wil. Maarja je weet nooit hoe de toekomst loopt. Ik denk dat iedere ouder dat voor ogen heeft, maar het werkt niet altijd zo in de praktijk

heeft met je eigen leeftijd te maken

je plaats in de geschiedenis, "midlife", je moet eerst duidelijk beseffen dat het NU tijd is om nog dingen te weten te komen omdat het anders te laat is. Eerst zelf opgroeien en dan kleine kinderen en grote kinderen, dan pas is er in je denken ruimte voor reflectie en hoe alles zo gegaan is als het gaat (incl hoe je ouders zijn opgegroeid). En ook al wist ik dat mijn ouders oud waren toch zijn er genoeg dingen die ik nooit gevraagd heb en nu wel zou willen weten, helaas.

zei

moet zij zijn

feitenkennis?

Uit wat Marjo schrijft, lees ik vooral belangstelling naar 'feitenkennis'. Je vult een avond lang een boek in, stelt aanvullende vragen, alles zo compleet mogelijk, klaar.

'Mijn geschiedenis...ik weet het niet, mijn ouders en grootouders maakten de 2e WO mee. Iets dergelijks heb ik niet meegemaakt. Dat zal het interessante van mijn geschiedenis ook zeker beperken denk ik.' Als je het zo ziet, inderdaad. Geschiedenis en feitjes zijn boeiend en het is goed die te verzamelen voordat het te laat is.

Maar dat is niet zozeer wat ik bedoel. Het gaat me om de belangstelling naar je vader/moeder als mens. Los van de 'functie'. Snap je wat ik bedoel?

Kinderen nemen hun ouders 'for granted'. Ze zijn er (als het goed is!) voor je als het nodig is.
Maar wat weet je verder van hun dromen, hun teleurstellingen, hun frustraties, hun verwachtingen?

re klaproos

ja ik snap je maar die vragen moeten denk ik tijdens een gesprek naar voren komen, niet echt iets volgens mij waar je eens even een lijstje van gaat maken en vul maar in. Bovendien zijn er ook best wel eens dingen waarvan ik zou willen weten hoe zij dit of dat deden (bv wat aten ze bij het ontbijt, namen ze iets mee naar school, gingen ze bij vriendjes/ vriendinnen spelen). Hoe was hun leven als lagere schoolkind bv., kregen ze een cadeau bij het afsluiten van de middelbare school? ik weet het niet en kan het niemand vragen. Is het echt van belang, nee, toch jammer dat ik er geen antwoord meer op kan krijgen.

klaproos

Die ken ik ook. Hun dromen, teleurstellingen, verdriet, opvoeding, ziektes en hoe ze daarmee omgingen/-gaan. Gewoon omdat ik veel met mijn ouders praat en we over en weer belangstelling voor elkaar hebben.
Misschien is dit meer omdat ik als kind veel van hun ellende met hen mee heb beleefd, hun dromen ken die zo eenvoudig zijn, hoe zij genieten van het kleine en hoe ongelofelijk tevreden ze zijn met elke nieuwe dag.
En ook die dingen stonden in het boek of op mijn lijst aanvullende vragen. Het leuke van zo'n boek invullen is dat je tegelijkertijd een heel goed gesprek hebt, waarin je inhaakt op feiten en die met doorvragen omzet naar gevoelens.
Het was dus niet zo simpel als: invullen en klaar. We borduren er nog steeds op voort.
Zo heb ik bv voor mijn ouders eens een herinneringenpot gemaakt.
Elke herinnering aan hen/ons als gezin schreef ik op een klein briefje en stopte die in een mooie pot tot deze vol was en mijn herinneringen op. Daar doet ze nog steeds, na jaren, heel graag een greep in. En zo zijn onze levens met elkaar verbonden, een heel goed contact met belangstelling over en weer; de goede en minder goede dingen, feiten en gevoelens.

Niet van belang, denk ik

Zou je echt geïnteresseerd moeten zijn in de diepste gevoelens van je ouders? Ik denk dat wij wat dat betreft een bijzonder gezin waren, want ik heb nog nooit gesproken over diepe gevoelens (ik heb volgens mij ook geen diepe gevoelens). Er zijn wel dingen die ik gaandeweg te weten ben gekomen, en door bepaalde gebeurtenissen/uitspraken met elkaar te verbinden weet ik ook wel een beetje hoe ze zich daarover voelden, maar dat is wat mij betreft voldoende. Je hoeft de geschiedenis niet opnieuw te beleven, en achteraf zijn de feitelijke resultaten belangrijker dan de gevoelens van het moment.

vanmorgen

Reisde ik met mijn dochter door Amsterdam. Overal herinneringen. Mijn dochter kent al die verhalen over een tijd waar zij nog niet bestond. Soms vertelt zij mij de herinnering bij de plaats. Je kunt nooit alles van elkaar weten maar in het elkaar verhalen vertellen leer je elkaar kennen. Niet alleen de feiten maar ook de motieven. Ook de worstelingen en tegenstrijdigheden, teleurstellingen en overwinningen.
Toen mijn vader ernstig ziek was bedacht ik me wat ik nog van hem wilde weten. Niets, het was allemaal verteld, meegeleefd, teruggeblikt, ook in herinneringsboeken gevat, ter sprake gekomen bij familiebezoeken en reunies, in intieme momenten samen met mijn ouders.
En nog kan ik terecht bij familie die soms nog onverwacht met herinneringen komen die een doorkijkje geven in de jeugd van mijn ouders.

Herinneringenpot

Wat een bijzonder idee

Toen jullie dat allemaal opschreven, stuitte je er toen niet op dat je je gebeurtenissen verschillend herinnert ? Dat merk ik soms bij mijn kinderen. Trouwens, ook bij mijn wederhelft. Het geheugen is soms nogal gekleurd, merk je dan.

Katniss, niet van belang

Daar kun je verschillend over denken. Ik vind het een bijzondere gewaarwording dat je je als ouders daarmee wel bezighoudt ( nou ja, uiteraard niet constant) als het je kinderen betreft, andersom is dat kennelijk vaak anders.

herinneringenpot

Het leuke was dat je idd aanvullende gesprekken krijgt, herbeleving.
Voorbeeldje, dan schreef ik op dat we vroeger altijd na het zwemmen naar het schoonspringen gingen kijken, met soms een bordje patat en dat ik daar als kind zo van genoten heb
Dat de lucht van patat mij nog steeds aan zwembaden herinnert. Er komt dan bij ouders weer veel boven: oh en weet je nog dat en toen er zus en zo ... en we hebben ook!
Terwijl als je daar normaal over praat, dingen vaak weggestopt blijven. Wel aanwezig, maar gewoon in één van de vele geheugenlaatjes.

Als ouders van oudere kinderen, die hun leven nog volop aan het opbouwen zijn, is er vaak weinig interesse richting ouders, dan sta je aan de zijlijn ipv in het speelveld. Kinderen zijn tot best hoge leeftijd redelijk egoistische wezens in feite

vanaf mijn 17e

Ik denk dat ik zeker wel vanaf mijn 17e mijn ouders als 'personen' ben gaan zien hoor.
Ik kan me nog goed herinneren hoe ik met mijn moeder mee ging naar mijn oma in het verpleeghuis en dat ik het verdriet en de onmacht van mijn moeder zag. En dat ik toen voelde dat ik werkelijk wat voor haar kon betekenen.

Wij praten niet zo heel veel over vroeger. Als ik wat vraag geven ze wel altijd antwoord, maar vooral mijn vader, kan zich nu nog emotioneel gaan voelen over dingen die hem vroeger over komen zijn. Dus dat wordt niet altijd een gezellig gesprek dan...

Als er bepaalde dingen gebeuren in het nieuws, verwijzen mijn ouders wel regelmatig naar vroeger. De opkomst van de PVV bijvoorbeeld. 'net als voor de oorlog, precies het zelfde geraaskal van die vreselijke mensen, leren we het nu nooit?' Dat soort dingen. Ik praat regelmatig met mijn moeder over 'Andere tijden' (tv-programma), zij weet dan te vertellen hoe zij dat onderwerp beleefde, vroeger en dat vind ik interessant.

Mijn ouders zijn toch wel mensen, die heel erg in het nu willen leven. Niet te veel nostalgie, geen navelstaren en zeker geen idealiseren van het verleden. Vooral van dat laatste kunnen ze heel boos worden. Mijn vader heeft bijvoorbeeld als jonge jongen (8 jaar) erg hard moeten werken. Hij heeft dat heel erg naar gevonden. Hij kon daardoor vaak niet naar school en vond de verantwoordelijkheid die hij kreeg, een loden last. Als iemand durft te zeggen dat het vroeger allemaal zo geweldig was, weet hij een ander liedje.

Wat Marjo schrijft, dat je als ouder kind met een opbouwend leven, vaak niet zoveel interesse voor je ouders hebt, dat herken niet. Voor mijn gevoel is dat altijd, vanaf mijn 17e dus, zo'n beetje hetzelfde geweest. Mijn ouders zeer betrokken en geinteresseerd in mijn leven en ik in het hunne.

geldt

gelukkig ook niet voor mij en mijn ouders. Het is wel iets dat ik regelmatig in mijn omgeving opmerk en ook hier wel eens merk tijdens het lezen op het forum

Egoistisch

' kinderen zijn tot best hoge leeftijd redelijk egoïstische wezens in feite'

Hahaha. Ja, denk ik ook. Hoewel ik tussen mijn kinderen wel verschil merk, en dat zit 'm niet in leeftijd.

Terugkijkend - Zelf was ik ook zo egoistisch. Ik herinner me dat ik de eerste zomer nadat mijn moeder geheel onverwacht weduwe was geworden met mijn geliefde naar Australië ging. 23 was ik. Nu of nooit, vond ik toen, later kregen we misschien kinderen en kwam het er niet meer van. Mijn moeder was nota bene jarig in die weken. Zo'n besluit had ik nu nooit meer zo lichtvaardig genomen, haar zo alleen latend. Niet eens goede vriendinnen vlakbij, of een zus.

Mijn moeder heeft er niks over gezegd, althans, ik herinner het me niet meer. Nu zie ik mijn gedrag als nogal harteloos.

net echte mensen

Ik denk dat ik ergens gaandeweg de puberteit begon door te krijgen dat mijn ouders mensen waren. Best nog een schok Ouders worden natuurlijk sowieso erg feilbaar in de ogen van een puber, en mijn ouders, vooral mijn moeder, maakten er ook geen geheim van dat ze 'ook maar mensen' waren. Ze vertelden ook wel over wat ze bezighield en waar ze mee bezig waren, en maakten genoeg ruzie waar we bij waren om inzicht te geven in de gebruikelijke spanningen in een doorsnee huwelijk en bij mij vragen op te roepen over keuzes en opties en motieven. Die vragen ben ik op den duur ook echt gaan stellen, en daar kwamen gesprekken uit voort die ze steeds menselijker maakten. En leuker, trouwens.

aha-erlebnis

Mijn moeder is geen makkelijk mens, heeft de oorlog meegemaakt in Indonesië, maar gaf altijd aan daar niet zoveel meer van te weten (was van haar 5e tot 11e). Daar heb ik altijd wel aan getwijfeld, maar goed, haar recht. Toen ik 20 was, ging ik met moeder en een zus naar Indonesië voor een maand. Ook langs de plekken van haar jeugd. Het huis waar ze geboren is, het eerste kampadres, het tweede kamp... Bij het tweede kamp (was voor de oorlog en nu ook weer, een gevangenis), zag je de herinneringen terugstromen. Het mensje stond te trillen en wees naar plekken en zei dan: 'ja, daar moesten we... of daar konden we...'. Het was voor mij een eye-opener. Opeens begreep ik bepaalde trekjes van haar waar ik me altijd aan geergerd had en nooit begrepen had. Nu wel! Dat maakte haar veel menselijker en ik begréép haar ineens veel beter! Dat heeft heel veel verschil gemaakt in mijn benadering van haar, mijn begrip voor haar en vergeving voor haar!

Leuk!

Ha wat een leuk draadje. Ik ben er echt eens voor gaan zitten.

Zelf ben ik zeer geïnteresseerd in de levens van mijn ouders. Ik vind het boeiend hoe alles is gelopen, wat ze daarbij hebben ervaren, hoe zij achteraf op hun keuzes terugkijken, enz.

Een aantal jaren geleden heeft mijn moeder uit een erfenis allemaal brieven gekregen uit haar verleden. Naar aanleiding hiervan vertelde ze van alles en ik heb het ook allemaal opgeschreven. Vrij ongeordend, dat wel. Maar het ruwe materiaal is er.

Met mijn vader ben ik door 'zijn jeugd' gelopen. Juist het bezoeken van de gebouwen en plaatsen uit zijn geboortestad riepen bij hem allerlei herinneringen op. Dit was dus weer een andere insteek, die meer bij hem past en ik ook heel leuk vond. Vanuit de feiten uit het verleden maak je gemakkelijk de overstap naar de beleving die erachter steekt. Ook van deze wandelingen heb ik alles opgeschreven.

Mijn ervaringen met het levensverhaal van mijn ouders hebben me op het pad gezet van het 'levensboek' en sinds kort schrijf ik levensboeken voor en vooral met ouderen. Dit doe ik met een methode die de nadruk legt op wat diepere zingevingsvragen (dus anders dan de "oma vertel eens"-boeken). Ik merk dat ik het heel boeiend vindt om bij iemand die ik totaal niet ken het hele levensverhaal te horen.

Wat ik wel merk is dat ik bij 'vreemde' mensen toch wat dieper op bepaalde dingen in kan gaan dan bij mijn eigen ouders. Sommige dingen vertel je nu eenmaal niet aan je kinderen.

Moeilijke band

Zie ook in de relatie draadjes.

Ik heb simpele ouders uit arme, gelovige gezinnen. Studeren kon niet. Mijn moeder was bij haar geboorte zo ziek dat de dokter tegen mijn oma zei dat ze maar vast afscheid moest gaan nemen. Maar ze kwam er toch weer bovenop. Ik vermoed dat mijn oma hier veel last van heeft gehad en ik denk dat ze een postnatale depressie had. Mijn moeder moest op haar 14e werken om geld bij te verdienen en haar brusjes opvoeden. Bij de jongste zus van mij moeder was mijn oma maandenlang niet aanspreekbaar en hielden mijn moeder en tante het grote gezin draaiende.

Vader komt uit een arbeidersgezin. Oudste van 6. En was al voor het huwelijk van mijn opa en oma geboren; een schande. En ook nog eens midden in de oorlog. Mijn vader was niet erg gewenst. Het is een wonder dat hij niet stiekem is geboren en ter adoptie is weggedaan. Maar wie weet komt dat ook door de oorlog.

Wie weet heeft dit gevolgen gehad voor hun houding ten opzichte van hun kinderen.

Ik was volgens mijn moeder vrij lastig als kind (huilde veel, als baby maar ook als kleuter en later ook nog) en mijn zus was makkelijk. Ik was kritisch en mijn zus nam alles voor waar aan. Tel daarbij de dikke (dure) bril op die ik moest, en dan ben je alles behalve schattig.

En ik was een uitblinker (op school, maar ook sportief) en mijn zus niet. En dat kon mijn zus niet uitstaan.
Achteraf deed ik zo mijn best om bij mijn ouders op te vallen. Maar mijn zus vinden ze leuker, mooier, enz.
En met mijn zus klikte het ook niet (understatement).
Dus werd ik heel erg buiten gesloten. Tot op heden eigenlijk.

Nu heb ik zelf twee dochters.
Een heel slim, en betweterig (net ik) maar ook een genieter. De andere vindt genieten moeilijk, en is kritisch naar mensen (ook mama). De andere is ook minder goed in school, maar dat komt naar mijn idee niet omdat ze minder slim is. Ze vindt school stom.
En iedereen hemelt dan de hele tijd de oudste op. Vooral opas en omas. Daar baal ik gigantisch van. Ik wil ze zo graag gelijkwaardig opvoeden. Dat is bijna mijn obsedatie geworden. Waarom is dat leren zo belangrijk om de complimenten voor te geven? En nu zijn mijn ouders ineens wel trots op goede scores..
Dit heeft voor veel verwarde gevoelens geleid bij mij. Mijn jongste is gewoon een prachtig kind, met een iets minder fraai schoolrapport. Nou en?
Mijn oudste is ook prachtig, maar bij haar gaat het zo vanzelf. Dat levert erg veel bewonderingspunten op bij anderen.

Aan de ene kant snap ik mijn ouders wel. Ze zijn in een harde tijd en in een harde omgeving geboren. Liefde was er alleen voor God ( streng gelovig). Alle leuke dingen waren zondig.
Wat ik heel knap vind is dat ze het geloof openlijk met hun trouwen hebben afgezworen.

Wat ik jammer vind is dat ze mij nooit willen zien voor wie ik ben. Maar ik denk dat ze zelf ook nooit gezien zijn als kind, maar ook later, door hun eigen ouders. Na hun trouwen waren ze immers afvalligen.

Maar het zij zo. Ik heb er wel vrede mee.
Geluk komt immers helemaal uit jezelf, en kan niet afhankelijk zijn van anderen.
En deze les wil ik ook mijn kinderen meegeven. En ook heel veel liefde.

Ouders

Op zich ben ik altijd wel belangstellend geweest ten opzichte van de jeugd van mijn ouders. Mijn vader vertelde ook graag over vroeger. Mijn moeder was daar minder breedsprakig over. Door mijn vader weet ik wel dat mijn moeder alle kinderen uit het gezin onder haar hoede moest nemen bij kerkbezoek. Dat vond mijn vader zo'n lief beeld dat mijn moeder hem daardoor opgevallen is. Mijn moeder is in Rotterdam geboren, maar na het bombardement is het gezin naar Overijssel vertrokken. De eigen moeder is overleden toen mijn moeder 5 was en mijn oudste tante 7 of zoiets. Mijn opa is later met de huishoudster getrouwd, mijn oma dus. Mijn opa had een eigen bedrijf. Ze hadden het in dat opzicht volgens mij best goed.
Mijn vader kwam uit een eenvoudiger gezin. Opa was vuilnisman, de moeder van mijn vader heb ik nooit gekend omdat zij overleed toen mijn vader 19 was. En met terugwerkende kracht heb ik mij afgevraagd of dat een reden kan zijn van het gedrag van mijn vader. Ik weet het niet, ik zoek naar verklaringen waarom iemand wordt zoals hij wordt.

Mijn zussen en ik hebben inmiddels geen tot summier contact met mijn ouders en het gedrag/karakter van mijn vader is daar vooral bepalend in geweest. Er is nog een tijd geweest dat ik me oprecht afvroeg of wij met ons drieën echt zulke asociale kinderen voor onze ouders waren, dat het dan toch ook aan ons zou kunnen liggen dat het fout ging. Maar door gesprekken met familie ben ik tot het inzicht gekomen dat we hoe dan ook in de knoop waren gekomen met mijn vader, tenzij we hem in alles gelijk hadden gegeven.
Het huwelijk werd al met lede ogen aangezien door de familie van mijn moeder, omdat mijn vader 'apart' was. Familie die altijd klaar heeft gestaan voor mijn ouders en later met ons erbij, heeft een bak verwijten over zich heen gekregen en zo meer. Ze zijn er net als wij klaar mee. En dat vind ik dan toch ook weer zielig voor mijn moeder. Ik denk dat mijn moeder een veel leuker mens was geworden zonder mijn vader. Maar ja, háár keuze, háár leven. Nu zonder ons.

'nood'gedwongen?

Ik ben al sinds het eind van mijn tienerjaren bezig met wat met name mijn moeder 'bezielde', zowel in positieve als in negatieve zin. Ik wilde zo graag aansluiting bij haar vinden maar dat lukte niet en dus ging ik op zoek naar haar drijfveren. Uiteindelijk heb ik die aasluiting die ik wilde nooit gevonden maar heb ik wel beter begrepen wie zij was en dus ook waarom het niet lukte om haar te bereiken.

Ik denk serieus dat ik mijn moeder een stuk beter begreep dan zij mij. Wat niet wil zeggen dat zij niet héél veel energie in mij heeft gestoken. Dat is iets heel anders.

Groet,
Jo Hanna