Lexicaal gat

Ja veel emoties

Ik ken wel woorden die we in Nederland wel hebben en in het thuisland van man niet. Wij hebben véél woorden voor emoties. Vrolijk, aardig, vriendelijk, sympathiek,gezellig,behaagelijk, charmant,beminnelijk, geestig, grappig, aangenaam etc.etc. 100-en. En ze betekenen allemaal nét wat anders.
Idem dito met negatieve benamingen.
In de taal van man, zijn dat er maar een paar.
Stuk of 10. En daarvan is de helft nog niet eens 'gangbaar', wordt amper gebruikt. Het is vrolijk, aardig, charmant en gezellig en dat is het wel.
En dan zet je er héél voor, dus héél vrolijk of héél charmant. Of 'iets vrolijk' of 'iets gezellig' om de mate ervan aan te duiden.
En dan heb je nog 'enorm aardig' en 'enorm gezellig' maar dat is wel voorbehouden aan extreme situaties dus ook amper gebruikt. En kun je gebruiken als overtreffende trap. Of als het zo erg is dat de effecten negatief zijn (enorm charmant=slijmer b.v.).
Ik moet vaak zoeken en meerdere woorden gebruiken als ik zoiets wil zeggen. Mijn kinderen hebben er ook moeite mee. Wij willen vaak duidelijker het verschil maken terwijl dat niet kán in hun taal. Gevoelsmatig zeggen we het dan niet precies goed.
Man heeft andersom moeite met al die verschillen. Kan ze niet duiden. Wat is het verschil tussen amicaal en vriendschappelijk? Tja....Of tussen vriendelijk en aardig?
groeten albana

Sterkte

Ik heb een jaar lang vooral Engels gesproken en toen merkte ik dat ik geen goede vertaling had voor de Nederlandse uitdrukking `sterkte!´. En daar blijk je dan best vaak mis aan te grijpen.

Er zijn wel uitdrukkingen die je gebruikt waar wij sterkte zouden zeggen, maar die drukken niet helemaal hetzelfde uit.

Een goede vertaling van 'gunnen' (dat gun ik hem van harte) heb ik ook niet kunnen vinden.

En ik had het zelf nooit bemerkt, maar ik las ooit van een Brit die dergelijke woorden verzamelt en die erg gecharmeerd was van het voor hem lastig vertaalbare woord "uitwaaien".

Een Engelse uitdrukking waar het Nederlands dan weer geen handig woord voor heeft is 'pet hate'. En er zijn er vast massa's, maar daar kom ik nu even niet op.

Wij gebruiken hier in huis ook nog een paar Indonesische woorden om enkele lexicale gaatjes te vullen. Het bekende pedis voor heet (omdat het NL geen onderscheid maakt tussen 2 soorten heet) maar daarnaast nog 2 woorden waarvan ik niet precies weet hoe ze geschreven worden. Eén klinkt als mlumpum (ik vermoed dat je melempem schrijft) en betekent slap, taai, oudbakken (van koekjes of kroepoek) en een ander woord is (denk ik) tengik, wat ook zoiets betekent: niet meer helemaal goed, beetje ranzig geworden (van nootjes bijvoorbeeld).

Groeten,

Temet

Temet

Het woord melepenem (goed geschreven?) kun je in het nederlands vertalen met 'slof'. Of is dat een woord dat alleen in het noorden van het land wordt gebruikt? Koekjes kunnen slof zijn, crackertjes en ook kroepoek of chips.

Zucht. krin niet gelezen.

Slof dus.

Gezellig

Ik hoor altijd dat het woord gezellig in andere talen niet dezelfde dekking heeft als bij ons.

Slof?

Ik zou daar oubollig voor kiezen. Slof ken ik van het schoeisel of van sigaretten. Ik zie net dat slof dialect is.

Ander woord

Hier ook een oosterling. Ik ken slof ook en het betekent zoiets als oudbakken. Oudbakken is denk ik harder, en slof is zachter.

Slof?

Nee slof ken ik ook niet. Koekjes die oud zijn, zijn gewoon oud, of 'zacht geworden" Ik kom uit het midden van het land.

Mlumpum

Mijn man noemt dat 'bol' (Enkhuizen).

Sloffe koekjes

Die ken ik ook wel.
En "verweesde" sokken of handschoenen oid, dus waar er nog maar één van een oorspronkelijk paar is?

En een goed woord voor "fernweh"

In het Duits het tegenovergestelde van heimwee, Fernweh dus. Ik ken er geen goed Nederlands woord voor dat lading dekt. "Reislustig" bijvoorbeeld klopt gewoon niet.

Aardig aangevuld, dat lexicon

Fernweh is een hele mooie inderdaad. Maar het duits kent ook veel van dat soort taalkundig prachtige uitdrukkingen die wij net niet hebben.
Wij hebben zo ons eigen lexicaal gatenvulsel opgebouwd in ons gezin, over de jaren. Begon met alle typisch brabantse uitdrukkingen die man toevoegde aan mijn ABN vocabulaire, en die ook wel een levensgevoel uitdrukte, soms, dat ik niet/minder kende. Daarna diverse jaren frans en duits gesproken ivm verschillende woon/werk plekken en daar typisch uitdrukkingen overgenomen die iets aangeven wat niet in het NL precies zo bestaat, en die gebruiken we nog steeds vervlochten door ons inmiddels weer alledaagse nederlands.
En dan nu de puberuitdrukkingen erdoor heen.
Wij hebben eigenlijk best een raar, onbegrijpelijk gezinstaaltje, geloof ik...

Nog meer maleis

Natuurlijk "senang" voor "op je gemak".Dat is geloof ik al bijna een Nederlands woord geworden.
Bij ons wordt ook de term "besan" gebezigd, voor de "familie"relatie tussen de ouders van twee echtgenoten.Dus bijvoorbeeld "zijn" moeder en "haar" moeder.

Makkie

Alles wat aangetrouwd is of ver(de)er familie. Bijvoorbeeld het onderscheid tussen schoonzus cq schoonbroer van jezelf of via je partner. Een tante via de bloedlijn of een aangetrouwde tante. Opa en oma van vaders of moeders zijde. Of de tegenpool van een achternicht. Hoe noem je de neef of nicht van je vader of moeder? Ik ben hun achternicht, maar omgekeerd weet ik daar dus geen woord voor.
Laatst nog een heel gesprek over gehad met iemand van Turkse origine, daar is dat dus allemaal heel precies ingedeeld.

Verstuurd met de Ouders Online iPad app

Slof, oubollig

Kaaskopje, slof en oubollig vind ik dan weer heel verschillend. Koekjes en kroepoek zijn idd slof, maar oubollig is meer ouderwets met een negatieve bijklank. Beetje stil blijven staan in de tijd.

Ginny

Jij bent de achternicht vam de neef/nicht van je ouders en zij zijn ook jouw achterneven en -nichten volgens mij. En de om en tantes van je ouders daar ben jij ook de achternicht van, maar zij zijn dan volgens mij jouw oudooms en -tantes.
Schoonbroer gebruik ik nu weer nooit, dat is een zwager

Schoonouders

Wat zijn de schoonouders van je kind van jou?

Rosa van der Zanden

Puck

Volgens mij dus niet. Volgens mij is de relatie achterneef/nicht dus eenzijdig, maar wellicht heb ik het mis. Het is in ieder geval zo dat wij veel minder specifieke familie-aanduidingen hebben dan in sommige andere talen. Denk bijvoorbeeld ook maar aan de aanduiding neef en nicht in het Engels en in het Nederlands.

Verstuurd met de Ouders Online iPad app

Ginny

Achterneef/nicht is net zo tweezijdig als neef/nicht mbt de kinderen van jouw tante.

Ik blijf het jammer vinden dat wij geen aparte aanduiding hebben voor de kinderen van mijn broer of zus. Ik heb heel weinig met de neven/nichten van mijn ooms/tantes maar veel meer met de kinderen van mijn broer/zus/schoonzus/zwager.

Overigens dacht mijn zwager (broer van mijn man) dat zijn vrouw en ik geen schoonzusjes waren. Ik zou wel zijn schoonzus zijn en hij mijn zwager maar ik zou niets zijn van zijn vrouw

Ja ook bij man (familie)

Daar is een heel duidelijk onderscheid tussen familie van je vader en je moeder. En zelfs nog familie van familie...(dus b.v. van de vaderkant van je oma en de moeder van je oma's kant...)
En ook oudtantes, achterneven/nichten/achter-achter en dan van beide kanten (zucht). Ik wordt daar amper wijs uit. Weet nu wel wat van welke kant is zo ongeveer..
En wat dacht je van dubbele familie? (2 broers trouwen met 2 zussen), daar hebben ze dan óok nog andere benamingen voor en voor die kinderen. Dan wordt het broer/neef-met-zelfde-bloed ofzoiets (vrij vertaald).
Soms kom je mensen tegen en die noemen man dan 'iets' die ik nog nooit gezien heb, dus niet ken en uit hoe ze man noemen kan ik al concluderen van welke kant en hoe ver weg ongeveer....Goed hé?
Andersom snappen ze niet dat wij voor alles dezelfde benaming hebben. Zeer onhandig
Trouwens ook voor buren. Naaste buren, na-naaste buren, buurt-buren, dorp-buren zoiets. En voor de buren van je vader, moeder etc.
En als je met een wildvreemde praat is er altijd wel een relatie...je opa is getrouwd met een achter-achter-achter nicht of je oud-oud-oom is na-naast-dorpsbuur. Of zoiets. Verwarrend gedoe.
groeten albana

Knuftenbakje

Valt het knurftenbakje uit het draadje "elke dag een kastje" uit Huis, Tuin en Keuken ook onder een lexicaal gat? of gaat het nu juist om dingen uit het buitenland die niet in het nederlands te vertalen zijn?

Knurftenbakje?

Dat woord is me heel bekend. Ik ken weinigen die het gebruiken (ik wel). Ik wil heel graag weten wie er dat woord gebruiken en waarvan ze dat hebben. Van wie.
Groeten, een nieuwsgierige Egel die voor sommigen nu haar identiteit weggeeft.

Egel ot

Ik gebruik het ook, evenals mijn ouders (1943, den haag/scheveningen). Liefkozend tegen een kind dat iets onhandigs doet of grappig bedoeld als oelewapper wanneer iemand iets verkeerd doet, maar dat niet ernstig is.

alleen knurft dan, niet bakje erachter.

Jaja, net anders

Bedankt, Jaja.
Het is wel net anders. Jullie gebruiken het dus voor 'dommerdje' of zo. Oelewapper ken ik trouwens ook.
Maar een knurft heb ik van mijn vroeggestorven vriendje geleerd: van die 'dingetjes'. Die je misschien nog eens nodig zal hebben. Of niet. Een schroefje, een knoop, een plastic hoekbeschermertje van een stalen stellingkast, een sleuteltje waarvan je niet zeker weet of je het slot nog hebt, een oude stuiver, een houten knopje dat misschien van een speelgoedje afkomt.
Daartoe neem je een knurftenbakje. Daar doe je al die knurften in.
Ik weet niet of mijn vriend het zelf verzon. Iemand?

Onvertaalbaar

Nog een volgens mij onvertaalbaar woord: stoer. In het Engels kun je wel "daring" zeggen, maar dat zou je nooit van kleding zeggen en heeft ook een te zware betekenis, vind ik. Iemand die er stoer bij loopt, hoeft geen waaghals te zijn. Misschien dat het in het Duits of Frans wel bestaat? of toch ook in het Engels?

Butch

http://www.urbandictionary.com/define.php?term=butch

( de derde betekenis dan, laat die andere maar zitten )

Nog niet gelukt om te vertalen

Ross Greene, heeft het als hij het over kinderen met gedragsproblemen heeft, over 'challenging childeren. Hoe kun je dat dan vertalen. Niet met uitdagend, want dat is gedrag van het kind, richting ouders. Het is meer als 'kinderen die een uitdaging voor de ouders vormen om op te voeden'. Maar ik weet geen Nederlands alternatief.
En een knurft, dat is hier iemand, die je zeer stom en dom vindt. De buurman die dronken zijn auto in je voortuin rijdt bijvoorbeeld, dat is een knurft. Het is echt geen vriendelijk bedoeld scheldwoord.

Pedagogisch pittig

Is dat iets voor challenging, Karmijn?

Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.