Wanneer is gedrag zorgelijk?

Klinkt als een lastige situatie. Even voor de duidelijkheid; hij blowde altijd al stevig zeg je, imo is dat ook drugs gebruiken maar zoals je het schrijft gebruikt hij waarschijnlijk nu ook hard drugs? Is dat wat je bedoelt?

Krijg je signalen van je dochter, weet zij ervan? Het kan voor haar heel belastend zijn, je vraagt je terecht af of ze niet te loyaal is. Heb je eerder met instanties contact gehad over zijn drugsgebruik? Het eerste wat in mij opkomt is de huisarts of de informatielijn van Trimbos ofzo, ik heb geen ervaring. Deel je zorgen met een professional!

Ik zou het er gewoon met je dochter over hebben. "Dochter, allereerst: ik zou nooit iets doen om de band die je met je vader hebt te verbreken. Tegelijk maak ik me zorgen over zijn drugsgebruik. Heb jij daar last van als je daar bent en zo ja, wat zou ik voor je kunnen doen om dat te verbeteren?"
Mijn ex, vader van mijn dochter, is alcoholist. Gelukkig wonen wij dicht bij elkaar. Dochter had al op haar achtste een mobieltje. Als zij zich onveilig voelde, kon ze mij bellen en dan haalde ik haar op. Dat is een keer of 3 gebeurd. Toen ze onder de 12 was, ging ik daarna in gesprek met mijn ex. Dat waren geen fijne gesprekken, maar ik was dan heel duidelijk: óf je past je gedrag aan, óf je komt je dochter voortaan maar bij mij thuis onder mijn toezicht opzoeken. Ben je het daar niet mee eens, dan ga je naar de rechter en dan kijken we wel hoe die ernaar kijkt. Toen dochter ouder werd, vanaf een jaar of 13, kwam ze na een bezoek aan vader gewoon zelf naar huis. Ze wilde niet meer blijven slapen en dat heeft ze ook zelf aan haar vader uitgelegd. Hij werd altijd óf te lollig, óf agressief als hij dronken was en dat vond ze enorm onprettig.
Dochter en ik hebben er altijd open over gepraat, zonder dat ze bang hoefde te zijn dat ze haar vader niet meer mocht/kon zien. Omgang was altijd het uitgangspunt, maar wel veilig. Later heb ik het helemaal losgelaten en regelde dochter het zelf. Het werd toen wel een stuk minder. Inmiddels is ze volwassen en zien ze elkaar misschien 3x per jaar. 

Weet je dochter dat vader ‘problemen’ heeft? Heeft ze daar eerder iets van gemerkt / gezien? Als dat het geval is, zou ik er rechtstreeks naar vragen: “Ik hoor van tante Marie dat papa het soms lastig heeft. Merk jij dat ook?” En als ze dat bevestigt, zou ik haar helpen ermee om te gaan en ik zou aangeven dat ze me altijd kan bellen als er iets gebeurt waar ze een luisterend oor bij nodig heeft. Je kan ook kijken of er iemand is in vaders familie die ze om hulp kan vragen. Of een mentor op school? Een ouder van een vriendin? Misschien brengt haar dat minder in een loyaliteitsconflict? Voor jou is het ook een lastige positie als ex.

Ik denk dat het, zeker in eerste instantie, belangrijk is dat ze voelt dat open zijn over eventuele moeilijkheden met haar vader niet bedreigend is. Ze moet het als steunend mogen en kunnen ervaren. Je kunt dat niet helemaal beloven natuurlijk want als de problemen wel de spuigaten zouden gaan uitlopen, moet je iets, maar daar zou ik gewoon niet op vooruitlopen en het gesprek voeren waarin het gaat om iets waar ze met wat hulp of ruggespraak wel uit gaat komen. 

Je dochter is nu 13 en zal steeds meer gaan zien en opmerken. Ik denk dat open mogen zijn over de werkelijkheid en kunnen praten en sparren over hoe je daar constructief mee kunt omgaan wezenlijk is, wezenlijker dan meteen in de oplossingsmodus schieten. Uitweiden over zijn problemen is niet relevant. Daar gaat hij over. Je kunt wel praten over wat zij meemaakt. Kinderen zien heus de grotere ups en downs van hun ouders wel. Ik vind het belangrijk om daar eerlijk over te zijn, ook om duidelijk te maken dat ze er niet verantwoordelijk voor zijn. In gesprek kun je praten over: wat kun je doen voor je vader (of voor mij, als dat aan de orde is) om hem (mij) niet onnodig te belasten (kleine dingen!), wat kun je doen om jezelf er zoveel mogelijk vrij van te houden en wat kun je voor jezelf doen om goed voor jezelf te zorgen en jezelf blij en sterk te voelen. 

Ik denk dat de vraag: wanneer wordt het hinderlijk, minder relevant is dan de vraag: hoe is het met je en wat maak je mee? Voor een ex is dit wel een gecompliceerde situatie om naar te vragen in relatie tot de andere ouder. Daarom heb ik er altijd een punt van gemaakt om ook mijn eigen tekortkomingen met mijn kinderen te bespreken, ze ook aan te geven dat ze een stap terug mogen doen als ze daar behoefte aan hebben, ze ook juist voor steun naar vader te verwijzen waar ik ze die juist niet kon bieden en zo niet de suggestie te wekken: hij is alleen maar problematisch. Dat is hij beslist niet. Hij is ‘gewoon’ een kneus die af en toe worstelt in het leven, net als ik, net als andere mensen. Volgens mij heeft dat bij ons best goed uitgepakt: onze kinderen weten dat we allebei zo onze kwaliteiten en beperkingen hebben. Ze weten waarvoor ze bij ons terecht kunnen en dat we elkaar daarin aanvullen. Ik doe daar in ieder geval niet geheimzinnig over. Ik vind het niet problematisch als ze openlijk met vader praten over iets waar ze moeite hebben met of bij mij. Ik vind dat normaal. Ze weten dat ze het ‘met ons te doen hebben als ouders, er zijn nou eenmaal geen andere’. Maar ze weten ook dat ze naar eigen behoefte naar voren en naar achteren mogen stappen. Dat doen ze ook en dat accepteren zowel vader als ik, voor zover ik dat kan zien. Ik denk wel dat met name ik ze dat ‘geleerd heb’ door kwetsbaarheid niet uit de weg te gaan. Daardoor wordt afstand nemen geen afwijzing. Om dat werkbaar te maken, moet je het concept ‘schuld’ dus uit het gesprek zien te houden. We zijn allemaal mensen en we rekenen niemand af op zijn slechtste eigenschappen. Zoals ik het lees, zit jij er ook zo in. Je praat positief over allerlei kwaliteiten van vader. Dat kan gewoon zo blijven. Naast de dingen die misschien minder positief zijn. Dat is realistisch. En dan maar hopen dat het binnen de perken blijft, dat iedereen met wat turbulentie maar zonder echte ongelukken door dochters puberteit komt. Daarna is het weer heel anders en zie je wel weer verder.

Ik vind het heel zorgelijk. Hij maakt jullie dochter verantwoordelijk voor hem (“ik leef alleen voor jou”) en jij doet precies hetzelfde (“hoe is het nu met papa, gaat het wel goed met hem, maak je je zorgen”) terwijl een 13-jarige zichzelf moet kunnen ontwikkelen, een eigen identiteit ontwikkelen, lekker losmaken van pa en ma zonder de zorg te dragen voor ouders! Al die jaren heeft hij geleund en jij gesteund, en nu verwachten jullie ook van haar dat zij zich in dat patroon voegt. Arm kind. 

ElleBelle schreef op 23-08-2023 om 13:39:

[..]

Ik vraag ernaar bij haar zodat zij haar zorgen kan delen... wat voor vragen zou jij dan voorstellen?

Ik merk dat ik me een beetje aangevallen voel door je, maar dat ligt misschien bij mij.... ik wil haar graag weerbaar maken voor de omgang met allerlei soorten mensen, waaronder haar vader...

De vraag of ze zich zorgen maakt over haar vader nodigt wat teveel uit om haar vader te gaan observeren, over hem na te denken, hoe gaat het met hém, zorgen te gaan delen, samen over vaders problemen te praten. Terwijl: het gaat om háár, om wat zíj meemaakt en ervaart. Het moet voor haar juist duidelijk zijn dat ze zijn problemen bij hem kan laten, dat zij niet de aangewezen persoon is om zich zorgen te maken. Dat moet hij doen. Zij hoeft 'alleen maar' te dealen met de interactie met hem en daarin voor zichzelf te zorgen, haar eigen ruimte in te nemen in contact met haar vader. Dat hoeft niet hard en egoïstisch te zijn. Ze kan met mildheid naar vader kijken en toch niet in zijn problemen verwikkeld raken. Het kan soms betekenen dat je afstand neemt. Het kan ook betekenen dat je je voegt of aanpast, maar idealiter doe je dat dan uit zelfzorg en en voor je eigen doelen, niet omdat je de verantwoordelijkheid overneemt van je vader voor diens welzijn en voor de kwaliteit van de relatie. Praten over hoe het met váder gaat, legt heel gemakkelijk de nadruk veel teveel op hem. 

Ik bleef net als AnnaPollewop haken bij de uitspraak: de enige reden dat hij nog leeft is dochter. Het is niet de taak van kinderen om het leven van ouders betekenis te geven. Vader moet zelf zin geven aan zijn leven. Als hij dat niet doet, kan dochter zich niet gezond van hem af bewegen zonder bang te zijn dat hij er een eind aan maakt. En dat zou dan komen omdat zij, als allerlaatste persoon en ding op aarde, niet meer genoeg betekenis geeft aan zijn leven. Dat is toch niet te doen! Ze zal het waarschijnlijk niet bewust wéten maar deze dynamiek zet haar wel degelijk onder druk. Want ze leeft niet om haar vader in leven te houden. Ze leeft voor zichzelf. 

Niet in paniek raken!! Je krijgt hier tips en advies om het nog beter te doen, maar dat wil niet zeggen dat je het nu niet al prima doet!

Ik weet niet hoe jouw relatie met je ex is, maar uitspraken als dat hij er alleen nog maar is vanwege haar, die kunnen écht niet. Kun je hem daarop aanspreken?

Dat zulke uitspraken niet kunnen is wel heel duidelijk voor iedereen als het om een liefdesrelatie zou gaan waarbij de een tegen de ander zegt: als je me ooit verlaat maak ik er een eind aan. In feite legt je ex dezelfde verantwoordelijkheid nu neer bij zijn kind (!) van 13. Zeer, zeer schadelijk voor haar! Zij is niet verantwoordelijk voor zijn geluk, dat is hij zelf. Kinderen die onder zulke druk opgroeien hebben niet zelden later moeite im een gezonde volwassen relatie te onderhouden. Ik zou bijna zeggen, laat haar nu alvast therapie volgen.

Ik zou als moeder mezelf proberen te scholen op dit onderwerp. Er zijn vast boeken over te vinden. En wellicht dat (praat)groepen voor naasten van mensen met een verslaving nuttig zijn, zowel voor jou als je dochter.

Ik hoop dat je hier nuttige adviezen krijgt, het lijkt mij een hele lastige situatie.

ElleBelle schreef op 23-08-2023 om 14:22:

[..]

Oké, dit kan ik volgen en biedt inderdaad een ander inzicht. Pff lastig allemaal zeg. Ik probeer het echt goed te doen voor iedereen maar soms raak ik best een beetje in de war ervan...

Aha, daar komt de aap uit de mouw . Want ook jíj hoeft andere mensen niet gelukkig te maken! Je ex niet en ook je dochter niet. Adem in, adem uit. Je doet niks verkeerd. Je probeert het eerder té goed te doen door het 'voor iedereen goed te doen'. 

Ik weet niet precies wat de problematiek van ex is maar ik zou zeggen: onderzoek eens of jijzelf je herkent als een 'naaste van iemand met een verslaving' of als 'naaste van iemand met psychische problematiek' en je dochter zou dan een KOV- of een KOPP-kind zijn. Google die termen eens en kijk eens of dat licht werpt op de dynamiek, die van jou dat je het voor iedereen in orde wil maken en voor je kind omdat ze dreigt klem te komen zitten tussen haar eigen welzijn en haar vaders problematiek. Als dat zo zijn, kun je daar hulp bij inschakelen. Allereerst voor jezelf, zou ik dan denken, want dan kun je je dochter beter helpen.

http://www.al-anon.nl/

https://naastencentraal.nl/