Scorelijst voor ouderschap

Tja

Fijn dat er geen verband gevonden is bij een kind met een contactstoornis. Dat lijkt me overigens apart. De contactstoornis van mijn kinderen is een erfelijke zaak. Mogelijk dat ouders goed geleerd hebben hun contactstoornis te verbloemen, dat wordt een tweede natuur namelijk.

Ben onder de indruk

Ik ben eerlijk gezegd onder de indruk van de drie categorieën: regisseren, respecteren en interpreteren. Naast de basale zorg lijken mij dit nu relevante categorieën. Ik ben dus wel benieuwd naar het instrument en de wijze waarop het gehanteerd zal worden.

Tsjor

Mmm

AnneJ, onder 'regisseren' valt: stimuleren, inperken, in staat stellen, informeren en zorgen dat.... Ik kan daar wel mee leven.

Ik heb alleen even de Nederlandse samenvatting gelezen op http://dare.ubvu.vu.nl/handle/1871/18782
Voor zover ik het begrijp valt het toch wat tegen, in die zin dat de vragenlijst geen significant onderscheid kan maken tussen de verschillende functies, alleen een algemeen beeld kan geven.
Ander punt (wordt zelf al aangehaald) is dat er vooral onderzoek is gedaan binnen het kader van jeugdzorg (Bascule, pleegzorg), dus als er al problemen zijn.
Dan functioneert de vragenlijst het beste als ouders eerst een andere vragenlijst invullen (caregiving interview), om vervolgens op dat materiaal de vragenlijst los te laten. Het nadeel daarvan is dat de uitkomst voor ouders in elk geval twee stappen ver is. Ik zou wel benieuwd zijn of ouders zichzelf herkennen in de uitkomsten van zo'n onderzoek.
Het huidige onderzoek laat zien dat er eigenlijk alleen bij (psychiatrische) emotionele problemen van de kinderen sprake is van een lagere kwaliteit van ouderfunctioneren, niet bij gedragsstoornissen en ook niet bij contactstoornissen (behalve dan op het niveau van interpreteren, maar dat hangt met de contactstoornis zelf samen).
Met andere woorden: de vragenlijst geeft slechts een algemeen beeld, het geeft geen inzicht in de vraag waar eventuele punten zouden liggen die ouders zouden kunnen aanpakken. Het laat hulpverleners alleen een oordeel uitspreken over dat algemene beeld, geeft geen aanwijzingen in welke richting mogelijke bijsturing kan plaatsvinden. Bij een beperkte groep kinderen-met-problemen is sprake van ouders met een wat verlaagde kwaliteit, maar waarom (oorzaak/gevolg) en hoe de samenhang is, daarover wordt weer niets duidelijk.

Het is dus een instrument in handen van hulpverleners en het geeft een algemeen beeld van ouderfunctioneren, zonder dat het onderscheidend werkt, en voor zover er resultaten zijn is het maar voor een beperkte groep relevant. Op zich vind ik de drie termen nog steeds aardig als het gaat om het omschrijven van functies van ouders. Maar de vragenlijst als instrument van hulpverleners levert eigenlijk weinig op. Helaas.

Ik heb de vragenlijst zelf overigens nog niet gevonden.

Tsjor

Kwaliteit jeugdzorgwerker

De vragenlijst staat in het promotieonderzoek http://dare.ubvu.vu.nl/bitstream/1871/18782/1/dissertation.pdf
De ouders worden op een indirecte manier beoordeeld, namelijk met de inschattingen van medewerkers van de Bascule op de vragenlijst over ouders. Daar ligt dan ook de sterkte/zwakte.
Heb je een deskundige sensitieve hulpverlener dan heb je mogelijk een behoorlijk realistische inschatting. Dat is helaas niet altijd aan de orde. Ervaring hier.
De beoordeling is verder uiteraard subjectief en hangt af van het mensbeeld en wereldbeeld, cultuuropvatting, persoonlijke- en professionele opvatting van de medewerker. Dat kan verschillen van jou als ouder.

Winst

Met dank AnneJ. De taxatielijst is verder niet zo heel erg schokkend. Of beter nog: als je het vergelijkt met de wijze waarop op dit moment 'beoordelingen' van ouders tot stand komen kan het zelfs een vooruitgang zijn, omdat het in elk geval een poging is bepaalde vaardigheden te benoemen met een minimum aan vooraf bepaalde waardering. Wel valt op dat sommige elementen plotseling negatief benoemd zijn, terwijl de meeste elementen positief benoemd zijn.
Een dergelijke exercitie zou beter uit de verf komen als ze losgemaakt kan worden uit een verstikkende, onderhuidse vooronderstelling, die ervan uitgaat dat ouderfunctioneren bepalend is voor kindfunctioneren. Het is geen expliciet gemaakte vooronderstelling, maar soms sluipen er zinnetjes in waaruit die optiek spreekt. Plus dat het gevaar groot is dat het taxatie-instrument dadelijk wel als zodanig gehanteerd wordt door de hulpverleners.
Als de exercitie voortgezet wordt (ik verwacht het wel, ik denk dat er wel een landelijk onderzoek komt) dan zou er eerst een onnederlands neutrale inbedding moeten worden gecreëerd vanuit een basis van respect voor de implicaties van ouderschap, met inzicht in alle factoren die dat ouderschap beïnvloeden (inclusief het kind als beïnvloedende factor) en een positieve verwoording van wat je zou mogen verwachten (minimum). De potentie zie ik wel in deze ingeslagen weg. Maar de huidige inbedding maakt dat het taxatie-instrument een nieuw probleem wordt voor ouders.

Als ik het vergelijk met uitspraken zoals ik die tot nu toe tegenkom in rapporten van jeugdzorg over ouders is er winst te behalen. Mits het instrument zich goed ontwikkelt.

Ik zal een voorbeeld geven. In de dissertatie staat een voorbeeld van ouders die bij de Bascule komen met hun tien-jarig kind. Jammer dat ik het niet kan copiëren. Probleem is het opdringerige gedrag van 10-jarig kind ten opzichte van leeftijdsgenootjes. Kind heeft al geschiedenis: vader met drankprobleem, medisch opvoedkundig bureau, scheiding, nieuw gezien, diagnose ADHD, ritalin werkt wisselend, diagnose leerproblemen. Ouders zijn het spoor bijster, hebben DSM IV doorgenomen en geprobeerd toe te passen en komen bij de Bascule.
Wat dan volgt is een opsomming van de vraag: wanneer is het van belang naar ouderbetrokkenheid te kijken. Dan volgen er stel-dat situaties waarin de ouders problematisch zouden zijn. Maar het taxatie-instrument biedt de kans om een veel neutralere analyse te maken: op het gebied van 'interpreteren' hebben ouders in de loop van tien jaar verschillende interpretatiekaders aangereikt gekregen (vanuit de hulpverlening) op verschillende momenten en met 'behandelingen'(zowel medisch als sociaal-psychologisch) die wisselend succesvol zijn. Ouders zijn daardoor de draad kwijtgeraakt, zijn zelf gaan zoeken in het dikke boek, zijn dan nog meer de draad kwijtgeraakt, en kunnen eenvoudigweg het gedrag van hun kind niet meer adekwaat interpreteren. Als die analyse zou kloppen zou je niet zozeer naar eventuele problemen bij ouders moeten gaan zoeken, als wel met ouders de geschiedenis van de interpretatiekaders samen met hen doornemen, de waarde en de beperkingen ervan evalueren en van daaruit opnieuw een interpretatiekader ontwikkelen, waarbij het kader voor ouders anders kan zijn (niet uit DSM IV) dan het kader voor hulpverleners. En het de kunst is om een effectieve communicatievorm te vinden tussen beiden.

Tsjor

Consistent

De uitkomst is nogal consistent, ook al is het een beperkte onderzoeksgroep. Namelijk verminderd ouderfunctioneren bij emotionele problemen, geen verminderd ouderfunctioneren bij contactstoornissen kind. Dat wijst wat mij betreft op een consistent beeld van ouders bij de jeugdhulpverleners.
Dat kan net zo goed de 'inschattingen' uit de jeugdzorgrapporten zijn. Die zijn ook nogal 'consistent'.

Vragenlijsten

Psychologie werkt met vragenlijsten en inschattingen. Logisch, je zoekt een patroon. Toch moet je daarbij oppassen.
Ik heug me zelf uit mijn psychiatrieverleden de vraag of ik een bepaald beeld bij een patient herkende of niet. Ik heb mijn vingers er niet aan gebrand. Ik ben geen diagnosticus en als zorgverlener kijk ik op een ander niveau. Patient bleek later een hersentumor te hebben die op dat moment nog niet zichtbaar te maken was want te klein.

Informatief

Op zich is de dissertatie informatief als het gaat om en overzicht over de bronnen waar tot nu toe 'ouderkwalificaties' vandaan gehaald werden. Dat is lezenswaardig en herkenbaar, ook wat eraan mankeert (nate-vinger-werk, deelfacetten etc.). De vraag is wel of de taxatielijst nu een instrument biedt wat daar verbetering in kan brengen.

Even terug naar de conclusie die je aanhaalt AnneJ. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat bij kinderen met gedragsproblemen het ouderfunctioneren adekwaat is. Daar zijn hulpverleners nog niet altijd van overtuigd.
Alleen bij kinderen met emotionele problemen is er een sprake van een verminderde adekwaatheid. De uitkomst zegt echter niets over oorzaak-gevolg. Als ik een somber kind heb is het lastiger om dat kind te interpreteren, respecteren en regisseren. Of is dat kind somber omdat ik het kind niet begrijp, geen aandacht voor het kind heb of onvoldoende sturing/leiding geef?
Idem: ouders met een psychiatrische problematiek scoren slechter op ouderfunctioneren. Dat is zo ongeveer een open deur. Als je die open deur nu hard kunt maken door een 'gedegen' onderzoek uit te voeren, wat ga je dan met die conclusies doen? Het onderzoek laat in het algemeen zien dat er helaas geen onderscheiden resultaten te vinden zijn die iets zeggen over de vraag of het probleem nu bij 'interpretatie', 'respect' of 'regie' ligt. Dus er komt een algemeen beeld uit, wat eigenlijk vooraf al voorspelbaar is. Het zou waardevol zijn geweest als het instrument verfijndere resultaten gaf, zodat je onderscheid kon maken tussen de ene schizofrene ouder die tot op zekere hoogte wel adekwaat functioneert, omdat hij/zij heel goed in de gaten heeft wat het kind nodig heeft en daar ook goed op kan reageren; en de andere schizofrene ouder die zozeer in beslag wordt genomen door haar ziekte, dat hij/zij aan geen enkele basale zorg voor het kind kan voldoen. Of nog verfijnder: als het instrument zou laten zien waar dan de problemen liggen en waar dan ondersteuning nodig is.

Ik zal een ander voorbeeld geven, omdat ik denk dat de categorieën op zich wel aardig zijn om een beeld te ontwikkelen van wat er aan de hand is, maar dan zou je moeten kijken naar wat iemand zelf vertelt: moeder met tienerdochter, tienerdochter wil niet meer naar school. Moeder krijgt overal mee te maken: zorg vanuit school, jeugd-ggz, jeugdhulpverlening, raad voor de kinderbescherming, rechter etc. Allemaal gesprekken, allemaal adviezen, maar niets helpt. Na verloop van geruime tijd komt de raad met een rapport en daarin staan dan dingen als: moeder heeft het niet meer in de hand, geen initiatief, etc. Ja, na zoveel tijd wel, maar dat is niet zoals moeder begon en zoals moeder van zichzelf is. Dat zijn van die beschrijvingen waar je niets aan hebt.
Stel je nu eens voor dat er preciezer gekeken kan worden naar wat er aan de hand is.
Interpretatie: moeder begrijpt haar kind niet meer, ggz heeft het over pdd-nos, moeder signaleert dingen die eerder lijken op angststoornissen of zelfs waanbeelden, puberteit is natuurlijk een mogelijke verklaring, kortom: op het gebied van interpretatie weet moeder het niet meer. Dat zegt ze misschien ook wel letterlijk: 'ik weet het niet meer'.
Respecteren: kind laat niets los, praat niet over wat hij/zij denkt, dan wordt dat lastig.
Regisseren: een klein kind kun je nog een oppakken en op de gang zetten, een groter kind is moeilijk van het bed te lichten.
Op basis van een dergelijke analyse is best een actieplan te maken.
Het taxatieformulier leidt niet tot dergelijke analyses, maar tot een algemeen oordeel over. Hoe dat komt? MIsschien omdat er niet gewerkt wordt met het verhaal zelf, maar met een voorgeschreven vorm waarin het verhaal verteld wordt. Misschien omdat de elementen waarop gescreend wordt weliswaar beschrijvend zijn, maar in de verwerking ervan leiden tot een oordeel over, in plats van een analyse van. Ik weet het niet, zo goed ben ik ook niet in onderzoeksopzetten.
Wat bij mij blijft hangen is dat er in potentie een aardig raster aangeboden wordt op basis waarvan je zou kunnen werken met ouders, en dat zelfs heel erg in het algemeen, dus niet alleen voor problematische situaties. Maar dat het raster ergens omgebogen wordt tot een zoveelste meetlat aan de hand waarvan ouders de maat gemeten wordt en al dan niet afgekeurd. En dan is het zeer globaal, maar wel met het aureool van objectief en wetenschappelijk.

Tsjor

Tikje terzijde

Volgens mij stond er laatst een stukje in de krant over deze meneer. Hij betoogde dat de opvoedingscursussen die standaard worden aangeboden met het idee "baat het niet, het schaadt ook niet" wel degelijk schade kunnen toebrengen, omdat ouders die het eigenlijk uit zichzelf goed doen daardoor onnodig aan zichzelf gaan twijfelen. Vond ik wel een interessant standpunt.

Groeten,

Temet

Interpretatie

Goeie Temet. Net zo goed als het voorbeeld van Tsjor waar ouders achter elkaar perspectieven aangereikt krijgen die uiteindelijk niet (meer) passen.
Ik probeer die dissertatie over mijn gezin te trekken maar dat past ook al niet.
Bij beide kinderen had ik een handelingsverlegenheid. En niet omdat het mij aan algemene opvoedingsvaardigheden ontbreekt maar omdat ik niet begreep hoe die kinderen in elkaar staken.
Bovendien werd ik ook wel wat onzeker dat kinderen op school zogenaamd 'model' leken te functioneren, behalve dan dat ze gepest werden, en thuis uit hun dak gingen of gestresst maar bleven overgeven of dood wilden, kortom.
Zoon kreeg contactstoornisdiagnose, ouder doet het dan goed
Dochter kreeg angststoornis GAZ, ouder doet het dan niet goed.
Bovendien is niet verder gezocht waar de angststoornis van mijn dochter vandaan komt. Vorm van autisme volgens mijn observaties. Mijn dochter reageert dat ook heel goed op de manier waarop ik zoon en haarzelf ben gaan begeleiden, na psycho-educatie en training over autisme.
Volgens mij is het gewoon allemaal interpretatie dus. Je komt binnen door het filter van de hulpverlening.
En je wordt gemeten aan een vooronderstelling. Bij emotionele problemen wordt gewoon eerder aan de schuld van de ouder gedacht.
Maar soms bij autisme ook hoor!

Zonder de ouders

Eigenlijk vind ik de jeugdhulpverlening gewoon contactgestoord. Ouders zijn blijkbaar zo'n onzekere factor dat ze vooral van zichzelf uitgaan.
En naar manieren zoeken om greep te krijgen op ouders. Ouders beoordelen met een schijn van objectiviteit.
Evidence-based op zaken plakken om zich achter te kunnen verschuilen.
Als hulpverlening op 'zenden' staat kun je beter maken dat je wegkomt.

Diverse ouders

Ouders zijn verschillend.
Ik heb mijn eigen wereldbeeld, perspectief en persoonlijkheid. Daar vandaan voed ik mijn kinderen op. Ik zoek dus iemand die mij kan begrijpen en van daaruit samen met mij naar de kinderen kijkt en mij spiegelt en voorstellen doet, die ik zelf kan beoordelen op realiteit en waarde voor mijn gezin.
Dat kan dus normaliter blijkbaar niet in de hulpverlening van tegenwoordig.
Kennisen hebben een inmiddels 30jarige zoon met Asperger. Elk jaar gingen ze daarmee naar een begeleider bij een grote instelling in Amsterdam West. Gewoon om te bespreken hoe het ging, hoe het gegaan was en of er nieuwe dingen waren en of daar wat mee kon. Met iemand in de hulpverlening die gewoon kennis en ervaring had en al heel wat gezinnen had begeleid.
Zoiets had ik ook gehoopt. Pech gehad.

Steven pont in het parool

Regisseren, respecteren en interpreteren is het 'rust, reinheid en regelmaat' voor de 21ste eeuw.

Temet

Eigenlijk is het een logische conclusie uit het onderzoek: over het algemeen zijn er geen bijzonderheden op te merken over het ouderfunctioneren, omdat het meestal goed is, ook al zijn er problemen met kinderen. Maar goed dat de andere kant van 'cursussen' wordt belicht.

Tsjor

Kader

Ik weet niet in welk kader Steven Pont dit gezegd zou hebben, er is wel een verschil: rust, reinheid en regelmaat zijn normatieve begrippen. Regisseren etc. zijn functionele begrippen. Hoe je het doet en wat je doet kan dan nog heel erg verschillend zijn. Tenzij die functioenle begrippen toch op een of andere manier normatief worden ingezet, op dat probleem doelde ik eerder al.

Tsjor

Toch maar niet mem

Mijn kinderen zijn te eerlijk en kunnen geen verschil maken. Bovendien wordt in dit soort gesprekken elke argeloze opmerking gescoord. Zelfs als volwassene kun je dan niet meer voorkomen dat zaken anders geinterpreteerd worden. Niet spreken is veruit het veiligste. En dat heb ik mijn kinderen dan ook ingeprent. Willen mensen zaken weten stuur ze dan maar naar je moeder waarna ik ze afpoeier. En bovendien de leerkrachten inderdaad ingelicht dat ik het niet wil hebben, ook niet per ongeluk met de andere kinderen meelopen.

En nog iets

Een ander nadeel aan het geven van sociaalwenselijke antwoorden is dat die de illusie versterken dat het in zoveel gezinnen allemaal geweldig gaat. Want ja, men geeft zelf aan dat de kinderen dagelijks een uur buitenspelen, op een sport en een creatief clubje zitten, zich lief gedragen, niet worden gepest en zonder morren hun door het Voedingscentrum voorgeschreven groentetjes oppeuzelen. Dus als u problemen heeft, mevrouw, meneer, en uw kinderen zich niet gedragen, ligt het vast aan u...

Groeten,

Temet

Onderwijs

Ik mag niet hopen dat zo'n taxatielijst met bijbehorend doel (ouderfunctioneren inschatten) in het onderwijs terecht komt. Maar je weet nooit. In dit onderzoek ging het om ouders die hun kind hadden aangemeld bij de Bascule, dus dan zijn het ouders die zelf al problemen ervaren met hun kind.

Tsjor