Volwassen zoon met mogelijk ADD/ADHD, hoe helpen
Ik kan echt wat goede adviezen gebruiken:
Even een beetje achtergrond: zoon, 18 jaar is een leuke, slimme jongen, Op de basisschool werd al eens geopperd dat hij moeite had met focussen en stelden voor om hem te laten testen op add/adhd. In die tijd waren er in zijn directe omgeving veel kinderen aan de ritalin en wij zagen dat toen niet zitten. Ook vonden we het toen geen goed idee om hem een label op te laten plakken, zeker omdat hij heel gemakkelijk mee kon, hij was immers slim zat.
Achteraf is dat misschien een foute beslissing geweest. Zoon haalde op de cito toets het maximaal aantal punten en ging naar het vwo. Hier rolde hij gemakkelijk doorheen tot vwo 4. Toen ging het opeens niet meer vanzelf. Moest de 4e over doen en haalde uiteindelijk wel de eindstreep, maar daarvoor hebben we hem wel twee jaar lang moeten "opjagen" omdat hij gewoon niet in beweging kwam.
Zoon zit nu op de universiteit en zoals te verwachten is daar nog veel meer zelfsturing nodig. De kans op een negatief bindend studieadvies na het einde van het eerste jaar lijkt groot.
Zelf is bij mij de knop om. Ik ben klaar met boos zijn, het helpt niet en het enige wat ik wil is mijn zoon helpen. Ik weet alleen niet hoe. Ik heb hem geadviseerd om eens een afspraak te maken bij de huisarts om eens te praten over de chaos in zijn hoofd. Helaas is hij ook nog eens zeer verlegen en introvert en ziet dit dus niet zitten.
Ik weet nu dus even niet hoe nu verder. Hoe kan ik hem overtuigen om hulp te zoeken, en wat kan ik nog meer doen?
Bolmieke schreef op 17-11-2023 om 11:01:
Waarom niet voorlopig even stoppen met studeren, hij is nog zo jong. Hij kan gaan leren omgaan met zn adhd en volgens mij kost dat een hoop energie, daarnaast via een uitzendbureau werken?
Er is helemaal nog geen diagnose, het kan ook een nog niet geleerd hebben om te studeren probleem zijn. Tot nog toe ging het vlot.
Ik herken mijn oudste zoon enorm in je verhaal.
Diagnostiek op zijn 7e, toen was het net niet duidelijk genoeg voor diagnose add of ass, wel kenmerken van beide.
Gymnasium gehaald zonder doublures, wel met veel structuur en stimulans van ons ouders.
In eerste jaar universiteit ging het grondig mis. Haalde nauwelijks tentamens maar werd vooral ook heel passief en eenzaam en mijns inziens ook somber (maar dat noemt hij zelf niet zo).
Hij is in maart gestopt.
Hij wilde geen hernieuwde diagnostiek, geen studentenpsycholoog en ook geen andere studie. Hebben ons veel zorgen gemaakt.
Inmiddels werkt hij full time, en kan daar intern allemaal opleidingen gaan doen, op mbo niveau. Hij is actief en gelukkig en zegt dat praktisch werk veel beter bij hem past. Wil niet meer terug naar hbo of universiteit. Overweegt die interne opleiding op mbo niveau maar overweegt ook nog een jaar langer gewoon dit (ongeschoolde) werk doen. Of een tijdje reizen (durfde hij eerder nooit).
Hij weet ook dat als hij wel hbo of uni weer wil, dat adhd diagnostiek dan wel nuttig zou zijn.
Maar nu is dat niet zijn pad en hij wil dat nu niet.
wij hebben wel even moeten wennen aan deze route maar zijn nu heel trots. Hij gaat er wel komen, met of zonder diagnose, er is groei, hij wordt zelfstandiger ook. Hij zal toch zelf zijn weg moeten zoeken met zijn wat ingewikkelde profiel.
als onze zoon de studie op zich wel leuk had gevonden (was niet zo) en te motiveren was geweest voor studenten psycholoog dan had ik dat zeker geprobeerd. En dan had ik ook geholpen de afspraak maken want dat soort dingen kan hij niet zelf (de kapper lukt sinds kort wel, weer een stapje 😀).
Jonagold schreef op 17-11-2023 om 12:59:
Hier een zoon van 23 met ASS en ADD. Jouw beschrijving van je zoon zou naadloos op de mijne passen. En die help ik nog steeds met bellen voor een afspraak bij de kapper
.
Het vragen van hulp is voor mensen met ASS en ADD extra lastig. Ik zou daar dus niet op gaan zitten wachten. De studentenpsycholoog of -decaan, of zijn mentor, zou een goed startpunt zijn. Die hebben ook vaker jongens zoals jouw zoon gezien. Die zouden hem kunnen adviseren hoe verder te gaan. En dikke kans dat die hem wel richting huisarts en/of hulpverlening krijgen.
Overigens, jongelui met ADD en/of ASS puberen over het algemeen later en langer. Die hersenen zijn dus echt niet voor hun 25e uitgerijpt. Goed om daar rekening mee te houden. Ook met dat hij zich alsnog kan gaan afzetten tegen jullie als ouders.
Hier is zoon in coronatijd na 2 jaar uitgevallen op het HBO. Hij woonde toen samen met zijn vriendin op een studentenkamer. Samen moeten studeren in een ruimte van 25 m2 met allebei een laptop, dat bleek geen succes. Hij heeft daarna een ruim jaar gewerkt, het is intussen uit met de vriendin en hij woont weer bij ons. Hij is in september gestart met een nieuwe opleiding. En zoals het er nu uitziet gaat hij het nu wel redden. Maar hij is nu ook zover dat hij zélf actie onderneemt om toetstijdverlenging aan te vragen, hij heeft het afgelopen jaar bij praatgroepen voor volwassen met ADD en met ASS gezeten, heeft van daaruit zelf contact opgenomen met een psycholoog en is op eigen verzoek weer gestart met medicatie. Zoals ik al zei, dat uitrijpen duurt wat langer. Ik geloof dat mijn zoon er eindelijk wel zo'n beetje is.
Mijn ervaring is ook dat de ontwikkelingen maar op 1 vlak tegelijk kunnen. Zoon is in het jaar dat hij werkte enorm in persoonlijkheid gegroeid. Zolang hij studeerde lag daar de nadruk op. Maar dat hoeft natuurlijk niet voor iedereen te gelden.
Wat ik je sowieso aan zou raden is meer naast je zoon te gaan staan. Duwen en dwingen werkt niet (meer), maar samen nadenken over hoe dingen aangepakt kunnen worden en wat daarvoor nodig is wel. Wat hier bijvoorbeeld als leerstrategie goed werkt is kanban (google daar maar eens op, wordt veel bij agile projectontwikkeling gebruikt). Je splitst een klus op in kleine deelklussen, die schrijf je op post-its en die plak je links op bijvoorbeeld een deur. Je maakt daar een logische prioritering in. Klusjes waar je mee aan de slag gaat verhuis je iets naar het midden van (bijvoorbeeld) de deur. Ben je klaar, dan gaat het briefje naar rechts. Zo heb je altijd inzicht en overzicht. Zoon gaat sinds deze studie zijn opdrachten op deze manier te lijf. Het is voor het eerst dat hij het zo doet, en ook voor het eerst dat hij deadlines haalt. Maar deze methode hanteren we thuis al minstens 15 jaar (vader en ik hebben ook ADD), en ondanks steeds herhalen dat dit goed werkt heeft hij dus nu pas zichzelf dat systeem eigen gemaakt. Geduld is een schone zaak
Bedankt voor je uitgebreide antwoord. Je zegt interessante dingen. Met name de combinatie ASS ADD kende ik niet. Wat ik ook interessant vind is dat later puberen. Ik herken veel problemen van hem ook uit mijn eigen jeugd. maar ben er kennelijk ietwat overheen gegroeid, alhoewel ik nog steeds tamelijk chaotisch kan zijn, doe ik wel de dingen die ik moet doen.
Over kanban, hebben we vroeger ook gebruikt. (kom zelf uit de software wereld, dus ik ken het) Toen werkte het soms een tijdje redelijk maar dan vlakte dat snel weer af. Nu is hij natuurlijk ouder en kan wellicht geen kwaad het nog eens te proberen. Nogmaals bedankt
Trijsje schreef op 17-11-2023 om 14:06:
Ik herken mijn oudste zoon enorm in je verhaal.
Diagnostiek op zijn 7e, toen was het net niet duidelijk genoeg voor diagnose add of ass, wel kenmerken van beide.
Gymnasium gehaald zonder doublures, wel met veel structuur en stimulans van ons ouders.
In eerste jaar universiteit ging het grondig mis. Haalde nauwelijks tentamens maar werd vooral ook heel passief en eenzaam en mijns inziens ook somber (maar dat noemt hij zelf niet zo).
Hij is in maart gestopt.
Hij wilde geen hernieuwde diagnostiek, geen studentenpsycholoog en ook geen andere studie. Hebben ons veel zorgen gemaakt.
Inmiddels werkt hij full time, en kan daar intern allemaal opleidingen gaan doen, op mbo niveau. Hij is actief en gelukkig en zegt dat praktisch werk veel beter bij hem past. Wil niet meer terug naar hbo of universiteit. Overweegt die interne opleiding op mbo niveau maar overweegt ook nog een jaar langer gewoon dit (ongeschoolde) werk doen. Of een tijdje reizen (durfde hij eerder nooit).
Hij weet ook dat als hij wel hbo of uni weer wil, dat adhd diagnostiek dan wel nuttig zou zijn.
Maar nu is dat niet zijn pad en hij wil dat nu niet.
wij hebben wel even moeten wennen aan deze route maar zijn nu heel trots. Hij gaat er wel komen, met of zonder diagnose, er is groei, hij wordt zelfstandiger ook. Hij zal toch zelf zijn weg moeten zoeken met zijn wat ingewikkelde profiel.
als onze zoon de studie op zich wel leuk had gevonden (was niet zo) en te motiveren was geweest voor studenten psycholoog dan had ik dat zeker geprobeerd. En dan had ik ook geholpen de afspraak maken want dat soort dingen kan hij niet zelf (de kapper lukt sinds kort wel, weer een stapje 😀).
Dankejwel Trijsje, goed te horen dat jouw zoon zijn eigen route heeft gevonden. Ik had niet gedacht dat er nog zo veel 18 jarigen zijn die moeite hebben met het bellen van de kapper, die van mij houdt daar ook absoluut niet van en hij was dolsgelukkig toen onze Jumbo zelfscan kassa's kreeg 
Roos55 schreef op 17-11-2023 om 12:16:
[..]
Slaapt hij slecht?
Is hij angstig of depressief? Want ook dat zie je vaak samen met adhd
Nee, dat valt gelukkig wel mee. In zijn vertrouwde omgeving is hij grappige en vrolijke knaap. Met vreemden ligt dat wel anders.
Heb je je al eens ingelezen in adhd? Ik zit nu zelf als 30+er in het diagnose traject en had dit graag eerder willen weten. Praktische tip die ik gelezen heb is mirroring:
Dus als zoon moet studeren, er ook bij aan tafel gaan zitten en wat werk of financiële zaken oid doen. Het schijnt te helpen met focussen.
Ook zonder diagnose kun je tips opzoeken en kijken of je die samen kunt toepassen. De belangst begrijp ik trouwens ook heel goed. Ik heb er een weg in gevonden maar moet toch iedere keer een drempel over.
Nog een vraag, mijn zoon heeft een ongezonde relatie met zijn smartphone. Hij loop de hele dag met dat ding in zijn handen en een hoofdtelefoon op. Hebben hier ook al vaker soort van ruzie over gehad. Kan dit gedrag ook te maken hebben met ADD/ADHD? Soort van hyperfocus?
remco__ schreef op 17-11-2023 om 14:28:
Nog een vraag, mijn zoon heeft een ongezonde relatie met zijn smartphone. Hij loop de hele dag met dat ding in zijn handen en een hoofdtelefoon op. Hebben hier ook al vaker soort van ruzie over gehad. Kan dit gedrag ook te maken hebben met ADD/ADHD? Soort van hyperfocus?
Dat zou kunnen. Maar het is wel zo dat het enorm afleidende dingen zijn. Het geeft continu prikkels bij appjes, notificaties, meldingen etc. en dan wil je toch weer even kijken. Daardoor raakt je brein vervuild met heel veel kleine stukjes informatie en het haalt je uit je focus op datgene wat je moet doen. Mensen kunnen niet multitasken. Ze doen dan heel veel dingen afwisselend, maar zijn in hun hoofd wel met al die dingen bezig i.p.v. met één ding. En dat is heel vermoeiend voor je brein, zeker bij neurodivergentie.
remco__ schreef op 17-11-2023 om 14:10:
[..]
Ik had niet gedacht dat er nog zo veel 18 jarigen zijn die moeite hebben met het bellen van de kapper, die van mij houdt daar ook absoluut niet van en hij was dolsgelukkig toen onze Jumbo zelfscan kassa's kreeg
Ik ben meer jouw leeftijd dan die van je zoon, maar dit herken ik ook hoor. En ik ben niet de enige. Veel mensen ontwijken dat soort contact graag als het mogelijk is. En verlammen soms als dat niet mogelijk is.
en de wereld komt ons steeds meer tegemoet. Belangst is voor jongeren heel normaal, dus omgevingen waar veel jongeren komen, zijn daar steeds vaker op ingesteld. Dat verlaagt alweer een drempel.
remco__ schreef op 17-11-2023 om 14:28:
Nog een vraag, mijn zoon heeft een ongezonde relatie met zijn smartphone. Hij loop de hele dag met dat ding in zijn handen en een hoofdtelefoon op. Hebben hier ook al vaker soort van ruzie over gehad. Kan dit gedrag ook te maken hebben met ADD/ADHD? Soort van hyperfocus?
Ga nou niet zelf zitten diagnostiseren. Voor hetzelfde geld is hij gewoon introvert en hoogbegaafd. Anderen noemen dat weer een luie, asociale donder. Laat diagnoses aan professionals over die hem kunnen spreken. Niet aan wildvreemden op het internet. Er schrijven hier vrij veel mensen die bekend zijn met diagnoses (al is het maar omdat ze zelf op een gegeven moment hier hulp vroegen of hun hart wilden luchten) en voor je het weet herken je de halve DSM in je zoon. Dat gaat ook niet helpen.
MamaE schreef op 17-11-2023 om 15:11:
[..]
Dat zou kunnen. Maar het is wel zo dat het enorm afleidende dingen zijn. Het geeft continu prikkels bij appjes, notificaties, meldingen etc. en dan wil je toch weer even kijken. Daardoor raakt je brein vervuild met heel veel kleine stukjes informatie en het haalt je uit je focus op datgene wat je moet doen. Mensen kunnen niet multitasken. Ze doen dan heel veel dingen afwisselend, maar zijn in hun hoofd wel met al die dingen bezig i.p.v. met één ding. En dat is heel vermoeiend voor je brein, zeker bij neurodivergentie.
Dat hoeft dus niet zo te zijn, want met ADHD zijn velen ook continu op zoek naar prikkels om te zorgen dat hun focus op dat wat moet blijft. Dat kan een tactiele prikkeling zijn, maar ook visueel of auditief of een combinatie.
Zelf zit ik bv tijdens een werkvergadering standaard met een tangle in mijn handen of ik ben echt wat anders aan het doen omdat de vergadering ansich te langzaam gaat voor mijn denksnelheid en ik anders gewoon helemaal afdwaal in mijn eigen gedachten en dan ergens bij pinguïns met of zonder knieën op Antarctica ben terwijl mijn collega's een klantenprobleem aan het oplossen zijn dat wij niet eens veroorzaakt hebben of uberhaubt aan bijgedragen.
Doemijdieglazenbol schreef op 17-11-2023 om 15:17:
[..]
Ga nou niet zelf zitten diagnostiseren. Voor hetzelfde geld is hij gewoon introvert en hoogbegaafd. Anderen noemen dat weer een luie, asociale donder. Laat diagnoses aan professionals over die hem kunnen spreken. Niet aan wildvreemden op het internet. Er schrijven hier vrij veel mensen die bekend zijn met diagnoses (al is het maar omdat ze zelf op een gegeven moment hier hulp vroegen of hun hart wilden luchten) en voor je het weet herken je de halve DSM in je zoon. Dat gaat ook niet helpen.
Mijn vraag was ook niet om hem te helpen diagnostiseren, ik wil hem alleen maar helpen, ongeacht hoe. Ik heb jaren gedacht dat hij gewoon lui was, maar ik ben daar van terug aan het komen. Ik voer nu meer gesprekken met hem waar hij behoorlijk door geraakt kan worden. Hij beschrijft zijn gedachten als een grote chaos waar hij niet uit komt. Daarom moet er iets gebeuren.
Ysenda schreef op 17-11-2023 om 15:28:
[..]
Dat hoeft dus niet zo te zijn, want met ADHD zijn velen ook continu op zoek naar prikkels om te zorgen dat hun focus op dat wat moet blijft. Dat kan een tactiele prikkeling zijn, maar ook visueel of auditief of een combinatie.
Zelf zit ik bv tijdens een werkvergadering standaard met een tangle in mijn handen of ik ben echt wat anders aan het doen omdat de vergadering ansich te langzaam gaat voor mijn denksnelheid en ik anders gewoon helemaal afdwaal in mijn eigen gedachten en dan ergens bij pinguïns met of zonder knieën op Antarctica ben terwijl mijn collega's een klantenprobleem aan het oplossen zijn dat wij niet eens veroorzaakt hebben of uberhaubt aan bijgedragen.
Hier wordt door man- en zoonlief naar hartenlust gedroedeld. Bij man werkt het zelfs zo dat als hij de droedel ziet, hij weet waar het toen over ging in de vergadering.
Ikzelf werk het meest geconcentreerd met muziek aan, stilte is voor mij juist erg afleidend.
Het werkt voor iedereen anders, het is wel fijn om te weten wat voor jouzelf het beste werkt, zodat je het als instrument in kunt zetten.
Ysenda schreef op 17-11-2023 om 15:28:
[..]
Dat hoeft dus niet zo te zijn, want met ADHD zijn velen ook continu op zoek naar prikkels om te zorgen dat hun focus op dat wat moet blijft. Dat kan een tactiele prikkeling zijn, maar ook visueel of auditief of een combinatie.
Zelf zit ik bv tijdens een werkvergadering standaard met een tangle in mijn handen of ik ben echt wat anders aan het doen omdat de vergadering ansich te langzaam gaat voor mijn denksnelheid en ik anders gewoon helemaal afdwaal in mijn eigen gedachten en dan ergens bij pinguïns met of zonder knieën op Antarctica ben terwijl mijn collega's een klantenprobleem aan het oplossen zijn dat wij niet eens veroorzaakt hebben of uberhaubt aan bijgedragen.
Dat kan, maar er zit in mijn beleving wel een verschil tussen een tangle of een telefoon. Die tactiele prikkels zijn dan achtergrondprikkels die je helpen om met je gedachten te blijven bij datgene wat je aan het doen bent/moet doen. Als je dan de hele tijd appjes gaat lezen, of notificaties van sociale media of tiktokfilmpjes bekijkt, dan leidt dat enorm af en dan ben je met je gedachten ook niet bij datgene wat je moet doen maar bij dat appje/filmpje en dat je nog ergens op moet reageren of iets moet regelen etc.
remco__ schreef op 17-11-2023 om 15:35:
[..]
Mijn vraag was ook niet om hem te helpen diagnostiseren, ik wil hem alleen maar helpen, ongeacht hoe. Ik heb jaren gedacht dat hij gewoon lui was, maar ik ben daar van terug aan het komen. Ik voer nu meer gesprekken met hem waar hij behoorlijk door geraakt kan worden. Hij beschrijft zijn gedachten als een grote chaos waar hij niet uit komt. Daarom moet er iets gebeuren.
Ik heb bewondering voor dat je er nu anders naar leert kijken. Dat is ook voor je zoon heel fijn. Heb je hem wel eens excuses aangeboden voor dat je er vroeger anders naar keek? Vind hij misschien best fijn om te horen en kan de drempel naar hulp vragen mogelijk ook verlagen.
Een van de voordelen van student zijn is dat die hulp dus best dichtbij is. Er staat op de site dat die kan helpen bij problemen rondom studeren. Dat is nu toch een mooie start? Zij gaan vast vragen stellen aan je zoon en dan kun je overleggen of diagnostiek nodig is of dat het praktischer leren omgaan met de hindernissen die hij ervaart ook voldoende is.
dat hij ze als storend ervaart is voldoende om er iets aan te doen. Bij pijn aan je voet ga je ook naar de dokter, als je een huis wil kopen roep je professioneel advies in. En dat kan hier ook. Dat is de eerste stap. Heb je het daar al met je zoon over gehad? En bij protest doorvragen waar de weerstand vandaan komt. En later in zijn leven wordt het steeds moeilijker (en duurder) om dit soort hulp in te schakelen. Zonde als hij de kans nu niet grijpt.