Verbazing over info babyvoeding

Tonny

Mijn jongste woog bij de geboorte 2850 gram en ik moest ook na elke borstvoeding bijvoeden met een flesje. De reden was dat hij niet teveel mocht afvallen. Ook de lactatiekundige steunde dit advies van de kinderarts, ze zei dat baby's boven de zes à zeven pond gewoon veel krachtiger gaan drinken en dan hoef je niet meer bij te voeden.

Zo was het ook, na ruim een week had hij na de voeding geen behoefte meer aan het flesje. En ik heb nooit het probleem gehad dat er te weinig melk was of zo.

Liora

Dit was geen pasgeboren vrij licht kindje

Maar een baby van een maand of tweeeneenhalf. Dat lijkt me toch anders.
Ben benieuwd naar verdere ervaringen. Ik kan nu wel beginnen over mijn twee te lichte dochters van ooit, maar dat is 21 jaar en langer geleden.

Poezie

Ja, die bestaan nog steeds, en zonder die dingen had mijn zoon niet zo lang borstvoeding gekregen. Om duistere redenen wilde hij wel uit de fles drinken maar niet aan de borst(behalve direct na de bevalling, dus hij kon het wel), en met zo´n tepelhoedje ging het wel. Er waren wat zorgelijke geluiden over mogelijk te weinig binnen krijgen, maar dat probleem deed zich niet voor. Uiteindelijk heb ik ze een week of wat - weet echt niet meer hoe lang - in gebruik gehad en toen had meneer eindelijk het trucje door.

Groeten,

Temet

Fijn temet

Fijn dat ze bij jullie wel nut hebben gehad. Bij mijn jongste heb ik bij het kraambureau aangegeven dat ik graag een kraamverzorgster zou willen die heel veel verstand van borstvoeding geven had. Het was een wat oudere vrouw die mij heeft geleerd om ook andersom aan te leggen. Dat voorkomt tepelkloven. Ik kan me voorstellen dat er voor andersoortige problemen ook meerdere mogelijkheden zijn. Maar die tepelhoedjes..... (Ik krijg nog pijn in mijn buik als ik denk aan mijn van de honger huilende baby...)

Gr. Poezie.

Vind ik ook

Ja ik verbaas me er ook steeds over hoe slecht de informatie soms is.
Met de eerste aardig wat probleempjes overwonnen, maar niet dankzij het cb. Gelukkig had ik een verloskundige met heel veel ervaring en pro borstvoeding.
Nu bij de tweede kreeg ik rond de 4 maanden te horen dat ze niet zo goed groeide. Daardoor onzeker. Maar gelukkig was de super verloskundige er weer, die vertelde dat baby'tjes rond die leeftijd vaak ff een dip hebben.
En inderdaad daarna ging het weer perfect. Nu al 8 maanden aan het voeden en echt nog niet van plan te stoppen!
Erg jammer dar er zo weinig info is. Het cb is altijd erg enthousiast als ik vertel dat ik nog borstvoeding geef, maar ze weten er eigenlijk maar weinig vanaf.

Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.

Ook goed

Hier ook lang borstvoeding gegeven zonder het CB. De vroedvrouw liet het ook aan mij over. Ik had al met kraamvrouwen gewerkt en er alles over gelezen en tips gehad van collega's, vrienden en familie.
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1299964
In de 2e helft van de uitzending zie je Lida van Ruijven (65) die werkt ruim 30 jaar als borstvoedingsexpert.
Wat ik ervan begrijp heeft ze dat ook vooral als vrijwilliger gedaan. Misschien is het wel niet zo goed te vangen in een officiele functie op het CB en is het handiger om te werken met ervaren en deskundige moeders zoals in de borstvoedingsverenigingen.

Gewoon

Hier heb ik dus zowel bij mijn zwangerschappen als het geven van borstvoeding geen problemen gehad. Alleen wat spierpijn in het begin omdat het allemaal moet wennen. En ja, de overgang naar flesjes was bij dochter even lastig. En zo'n verhaal over flesjes bijgeven en aan kolven constateren dat er te weinig voeding is, zou ook wel mijn wenkbrauwen fronsen. Maar ja, bij aanleggen naar wens heb ik dus ook geen enkel probleem gehad op dat soort fronten.

Ja, en daarom

Ben ik zou blij met dit forum.

Ik heb hier meer aan gehad dan aan al die zgn deskundigen bij elkaar. Het is niet voor niets dat jongste de enige is die 3 jaar bv gehad heeft. Voorheen kwam ik hier nog niet...

December 2011 nog steeds dramatisch slechte voorlichting

Goh,wat een herkenning! Ik ben in december 2011 bevallen van een zoon (2440 gram)en hij werd vlak na de bevalling (toen ik hem net wilde aanleggen voor t eerst) weggehaald wegens te laag bloedsuikergehalte en onderkoeling. Vervolgens heeft hij in het uur daarna een cupje suikerwater, flesje KV en een fopspeen(!) gehad, zonder dat ik erbij was. Sindsdien wilde ons zoontje niet aan de borst drinken. In het zkh waren vaste voedingstijden. Zo mocht ik niet komen voeden als ik (op een schermpje) zag dat hij wakker was, en moest hij een voeding wegwerken, terwijl hij sliep. Waardoor hij amper dronk. Er ging vanalles mis op dat gebied. Eenmaal thuis trof ik een kraamverzorgende (net uit de boeken) die inmiddels veel minder wist van bv dan ikzelf. En aangezien ons zoontje de borst nog steeds weigerde had ik een lactatiekundige ingeschakelt. Zij checkte voor het eerst (na 6 dagen zkh!) of hij wel kon drinken aan de borst, maar dit kon hij prima. Hij wilde alleen niet. Was gewend aan het plastic van flesjes. En in de tussentijd kreeg hij de gekolfde melk via de fles, ondanks ook aanhoudelijk proberen aan te leggen. Vanalles geprobeerd en na anderhalve maand dronk hij eindelijk aan de borst. Maar omdat hij dit nog helemaal moest leren, kwam hij om de 2 uur. Wat voor mij niet vol te houden was, 24 uur, wekenlang. Eenmaal nog enkele flesjes tussendoor gegeven zodat ik even kon rusten, begon het gevecht weer opnieuw. Uiteindelijk heb ik me erbij neer moeten leggen dat het zo niet ging werken. En heb ik 7 maanden volledig gekolfd zodat hij toch moedermelk zou krijgen. Uiteraard liep de melkproductie daardoor terug en moest ik kunstmelk bijgeven. Conclusie: er is in het zkh zo gestuntelt in het allerbelangrijkste begin, dat daardoor de borstvoeding nooit is gelukt. Zo dacht ook de lactatiekundige erover. Door haar hulp heb ik in elk geval 2 weekjes kunnen genieten van de borstvoeding, maar ooohw wat vind het het jammer!

Echt waar?

Jeetje wat erg dat dit nog steeds gebeurt on NLse ziekenhuizen. Is er niets zoals 'Verbale goedkeuring'? Als ouders ben je toch verantwoordelijk voor je kind en heb je toch zeggenschap wat jouw pasgeboren baby binnen krijgt?

Lekker bij mama op haar blote borst liggen onder warme dekens had waarschijnlijk lichaamstemperatuur op een veel prettigere wijze kunnen verhogen. En dan onbeperkt de borst kunnen drinken. Super voedsel dat 'colostrum'. Natuurlijk weet ik niet de details, maar dat dat allemaal is gebeurt zonder dat jij ervan op de hoogte was vind ik erg bedroevend.

Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.

Ja erg he?

Ja het was echt verschrikkelijk frustrerend. Doordat ons mannetje zo slecht dronk (doordat hij steeds sliep als ik moest komen voeden, en niet mocht komen als hij wakker was), wilde de verpleging een sonde bij hem inbrengen. Toen zijn wij heel erg boos geworden, en werd er iets soepeler met de vaste voedingstijden omgegaan. Ik mocht (als hij wakker was) voortaan een half uurtje eerder komen. Eigenlijk te gek voor woorden, want thuis voedt je toch ook op vraag?
Het ergste was nog, dat het ziekenhuis een beleid hanteerd waarbij je, als je normaal bent bevallen, je baby niet bij je mag hebben op je kamer, als dit medisch gezien wel zou kunnen. Toen ons zoontje na 2 dagen uit de couveuse mocht, en zijn bloedsuikerspiegel was normaal (hij dronk alleen nog moeizaam), mocht hij alsnog niet bij mij op de kamer. Ik lag enkel op de kraamafdeling omdat ik borstvoeding (gekolft) gaf. De reden hiervoor was omdat ik geen keizersnede had gehad, en ik dus mobiel genoeg was om mijn zoontje op te zoeken op een andere afdeling. Juist omdat de borstvoeding zo slecht verliep had ik dat heel prettig gevonden zodat ik wat vaker kon proberen aan te leggen op geschikte momenten. Dat vond ik echt heel erg.
Ik had ook een tumor in mijn borst die was gaan groeien door de zwangerschapshormomen. Na onderzoek bleek deze goedaardig te zijn. Eenmaal bevallen in het ziekenhuis kwam de melkproductie op gang, en kreeg ik op de plek van de tumor echt een hele harde bult ter grootte van een ei. Dit deed erg zeer. Ik heb 6 dagen in het zkh gelegen, en 6 dagen gevraagd of er iemand aub even naar kon kijken, of die tumor ineens zo gegroeid was, of wat de oorzaak van de pijn was. Maar ik werd steeds afgescheept met de zin " dat zal de stuwing zijn". Maar stuwing heb je in 2 borsten, en niet juist op die plek waar die tumor zat. Op de 6e dag werd er eindelijk een chirurg bijgehaald die me enigzins gerust kon stellen. (ik was bang dat die tumor ineens explosief was gaan groeien). Er kon geen inwendig borstonderzoek worden gedaan, maar volgens de arts kon de tumor niet in 3 maanden tijd zo hard gegroeid zijn van iets goedaardigs naar kwaadaardig (had in september een borstpunctie gehad).
Thuis werd ik door die lactatiekundige onderzocht, en stelde vast dat er allemaal melk achter die tumor bleef zitten, dus er stond enorme druk op. Ze heeft dit helemaal weggemasseerd, en mij ook geleerd hoe ik dit zelf elke dag kon doen. Ik was zo blij en opgelucht!! Maar in het zkh ben ik daar dus ook helemaal niet mee geholpen.

Er was een voedingstijd (17:00) waarop ook altijd het avondeten werd opgediend. Ik moest dus elke keer kiezen of mijn eten laten staan en mijn zoontje gaan voeden, of heeeeel snel mijn eten naar binnen werken, en dan gaan voeden. Echt heel slecht dat daar niet aan gedacht werd.

Straks moet ik weer in dit ziekenhuis bevallen, maar gaan we toch eerst even wat zaken bespreken zodat we hopelijk niet weer zoiets onnodigs hoeven mee te maken. Het was echt een drama!

Heel verschillend

Unartca ik kan bijna niet geloven dat jouw verhaal in Nederland afspeelde en in deze tijd! Wat vreselijk zeg.

Bij oudste zoon ging ook van alles mis. Na de bevalling om 11 uur zagen we pas uren en uren later iemand weer die naar de baby keek. De baby had toen een te lage bloedsuikerspiegel en was onderkoeld. Gelijk een warm bedje en kv, wel via een bekertje want ik wilde geen flessen. Hij was bijna 8 pond bij de geboorte dus geen kleintje.

Daarna kreeg hij ook een infectie en moest hij aan de antibiotica en zag hij te geel en moest hij onder de lamp. Ondertussen liep de bv ook niet fantastisch en kreeg hij bekertjes kv na en later zelfs kv via de sonde.

Gelukkig ging hij ondanks dat beter en beter bv drinken en toen we een week later uit het ziekenhuis mochten dronk hij volledig bv. Heb hem tot 13 maanden gevoed maar wel altijd op de klok kijkend om te zien hoeveel minuten hij had gedronken, zoals in het ziekenhuis moest.

Toen zoon 2, waar ik al veel alerter was op huidscontact om hem warm te houden en snel aan te leggen. Die is om 1 uur 's nachts geboren en lag de hele tijd bloot op mijn buik en zoog al aan de borst binnen een half uur. Helemaal geen probleem mee gehad. Of dat nou kwam omdat ik zelf zo kordaat was deze keer of niet, maar het was heel verfrissend om zo te beginnen. Dezelfde dag mochten we al naar huis

Herkenbaar!

Ja het is ongelooflijk he? Ik vond het een van de vreselijkste momenten uit mijn leven.

Ik herken wel een beetje terug uit je verhaal.
Ik had een geboorteplan geschreven met daarin het verzoek om bij voorkeur het eerste anderhalf uur de baby bij mij op de buik te mogen hebben (als medisch mogelijk was uiteraard). Toen hij werd geboren werd hij dus op mijn buik gelegd, en de verloskundige vertrok zodat we een moment met zijn drietjes hadden. Je zit dan nog vol van de adrenaline, en hoe goed je je ook voorbereid, zo'n eerste moment na de bevalling is gewoon onbeschrijflijk. We hebben ervan genoten, maar wisten ook niet of het de bedoeling was dat we ons zoontje zonder begeleiding mochten aanleggen, of dat we moesten wachten op de verloskundige. Na 25 minuten vonden we het wel prima, en besloten we hem zelf aan te leggen samen. Ons mannetje tuitte letterlijk zijn lipjes om aan te happen (1 cm voor mijn tepel!), en toen werd hij weggepakt en in een mobiele couveuse naar de kinderafdeling gebracht. De kersverse papa mocht mee met ons zoontje, en ik bleef achter om verzorgd te worden. Toen ik eenmaal beneden kwam kreeg ik te horen dat hij onderkoeld was, en ook een te laag bloedsuikergehalte had. Mijn man had zelfs al onenigheid gehad met de verpleging, die zonder enig overleg met ons, een fopspeen aan ons zoontje had gegeven, na het suikerwater uit een cupje, en een flesje kv. Nu was ons zoontje wel te licht, waardoor onderkoeling en te lage bloedsuikerspiegel vaker voorkomen, maar dit staat los van een heleboel andere dingen die zijn misgegaan.

Inderdaad, bij de tweede neem je die ervaring mee. Wij gaan er dan ook ons uiterste best voor doen dat we niet in een soortgelijke situatie belanden. Fijn om te horen dat dat bij jullie tweede zoontje in jullie voordeel heeft gewerkt!

Zelf

Ik raad je aan om met de opgedane ervaringen zelf praktische oplossingen te zoeken. Het warme eten even laten afdekken en daarna aan de bel hangen met het verzoek je eten op te warmen in de magnetron. Als je moet kiezen tussen voeden en eten. Maar misschien ben je dan ook wel zo ervaren dat je het tegelijk kunt, dat kan. Zelf in de gaten houden dat je kind zo snel mogelijk terug krijgt na de geboorte om het zelf aan te leggen. Wiegeren je kind af te staan en het gewoon naast je bed houden. En zo snel mogelijk naar huis zodra dit medisch mogelijk is. Je hebt namelijk een moeilijke dialoog met zo'n afdeling. Wat de een als zorg op maat beloofd houdt de ander zich toch niet aan. Dat kunnen ze niet met elkaar communiceren dan wel garanderen. Het maakt soms weleens uit, op sommige afdelingen zal dit wel lukken. Ik zou er niet teveel illusies over maken.

Tja..

Wij zijn zelf heel praktisch, en hadden dus ook gevraagd of m'n avondeten kan worden opgewarmd, maar dit mocht niet in het ziekenhuis vanwege bacterievorming. En wat later brengen was ook geen optie. Ik moest dus letterlijk kiezen. Mijn man kwam dus weleens met een maaltijd van thuis aan .
In dit ziekenhuis is de kraamafdeling een verdieping lager dan de couveuse/kinderafdeling. Je kunt dus niet eten en voeden tegelijk. En ik moest wachten totdat iemand van de verpleging zover was om mij erheen te brengen. Dit duurde vaak ook nog een dikke 10 minuten. Ik ben er dus weleens heen gestrompelt (was compleet uitgeput door slaapgebrek), als ik zag dat ons mannetje wakker was en ik mocht gaan voeden. Ik kon het niet opbrengen om dan nog 10 minuten te wachten. Eenmaal beneden kreeg ik dan wel op mijn kop, maar ja....

Achteraf (maar ja dat is altijd makkelijk praten hadden we op zondag zelf moeten vertrekken uit het ziekenhuis. Ik was vrijdags bevallen, en zaterdags was zijn temperatuur prima, en ook zijn bloedsuikerspiegel. Vanwege de voeding moesten we nog blijven. Maar wij hadden sterk het gevoel dat dit thuis veel beter zou gaan verlopen dan in het drukke ziekenhuis. Een van de verpleegsters was hier ook van overtuigd, maar de kinderarts beslist. Elke keer bij het aanleggen weer een nieuw gezicht, elke keer weer uitleggen wat we al hadden geprobeerd en wat nog niet, soms werd ik gewoon vergeten achter het gordijn, terwijl ik op een flesje kv zat te wachten omdat het aanleggen na 3 kwartier nog steeds niet was gelukt.
Maar ja, je hebt niet de ervaring en het inzicht als kersverse ouders om in te schatten of het wel verantwoord is ja of nee om op eigen gelegenheid te vertrekken. Die zondagnacht was hij zowat gestikt nadat hij had gespuugd, omdat hij perse op zijn rug moest liggen (is het beleid). De volgende dag wilde hij helemaal niet meer drinken, en daardoor moesten we alsnog 3 dagen blijven. Thuis had ik rust, hoefden we niet meer tegen het beleid te vechten, had ik hulp van een lactatiekundige en konden we allemaal bijkomen.
Als er op medisch gebied geen noodzaak meer is om te blijven dan vertrekken wij de volgende keer zelf uit het ziekenhuis, met of zonder ontslagbrief.

Ik heb later ook een evaluatieformulier in mogen vullen. Ik heb er uiteindelijk een brief bij gedaan van 6 kantjes over wat er in onze ogen allemaal anders hoort te gaan. Heb er nooit wat van gehoord. De verpleging beaamde dat er heel veel beter kon, maar zij zijn niet diegene die dat mogen beslissen. Zij waren soms net zo gefrustreerd als ik.

Bloedsuiker spiegel?

Hoe testen ze die bloedsuiker spiegel bij een pasgeboren baby? Bloedprik?

In Australië, waar ik woon is t totaal niet gebruikelijk dat dat wordt getest, niet standaard iig. Je kan dat als ouders gewoon weigeren toch? Je hebt t recht om 'nee' te zeggen, of 'misschien later'.

Moeder en baby weten instinctief echt wat nodig is, maar als kersverse moeder moet je je wel veilig voelen (net als tijdens bevalling eigenlijk).

Huidcontact en dan warme deken over jullie beide is een veel betere manier om lichaamstemperatuur te verhogen. En als je zo ligt, vind de baby vanzelf de borst en als baby zelf kan aanleggen (met evt beetje begeleiding van mam) is die eerste keer meestal meteen goed. Dan heb je daarna veel minder kans op moeite met aanleggen.

'Baby-led breastfeeding'' heet dat hier. Kijk maar op YouTube voor voorbeelden.

Hier wordt NL vaal als voorbeeld gezien, door de vele thuisbevallingen en hoe een bevalling als iets natuurlijk wordt gezien en niet als een 'ziekte, die medische begeleiding nodig heeft'. Jammer dat de nazorg misschien niet zo fantastisch is.
Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.

Bloedsuiker

Wordt in NL niet standaard getest, volgens mij. Niet bij een probleemloze thuisbevalling tenminste. Hoe het gaat n het zh weet ik t niet.

Bloedsuiker testen

Het bloedsuiker wordt getest door prikjes in de hiel,druppeltje bloed.

Omdat wij te ver weg wonen van enig ziekenhuis ben ik om die reden verplicht om in het ziekenhuis te bevallen door de verloskundigenpraktijk. Zij vinden het onverantwoord om thuis te bevallen, mocht er iets aan de hand zijn, dan duurt het zo'n 3 kwartier voordat we in het ziekenhuis zijn.

Maar goed ook in ons geval, ons zoontje was te licht, ondanks een zwangerschap van 38 weken en 4 dagen. Volgens de arts was daar ook de lage lichaamstemperatuur aan te wijten, en dit hangt weer nauw samen met de bloedsuikerspiegel. Die wordt in dat geval namelijk aangesproken wanneer een baby bij onderkoeling snel suikers nodig heeft uit het bloed. Vandaar dus ook dat het getest is. Dit werd vervolgens elke 2 uur opnieuw geprikt, net zolang tot deze op een goede waarde zit. Dan wordt enkel nog dagelijks gecontroleerd of dat ook stabiel blijft.

Een volgende keer zullen wij veel alerter zijn dat we er vlak na de bevalling warm bij liggen. Ons zoontje had me direct na de bevallen 2x onder geplast, dus de dekens waren ook nog eens nat. Een mama die tijdens de bevalling had gezweet, en dan ineens heel hard afkoeld was dan ook nog eens niet handig. Ik had al gauw aangegeven dat we het koud kregen, en toen papa geen verloskundige aantrof op de gang, heeft ie alle kastjes opengetrokken en alle handdoeken die hij maar kon vinden over ons heen gelegd .

Voor de volgende keer:

Reserve kleren en kleertjes en kruikjes mee. Jou hebben ze niet meer.

En meteen aanleggen. Niks wachten en vragen...

Hier had jongste ook moeite om op temperatuur te blijven. Maar omdat wij thuis waren heeft de kraamhulp besloten om het nog even aan te zien en te werken met extra kruikjes enzo. Jongste is met 37 weken geboren en met een dag of 2-3 was het goed. Risico van het ziekenhuis is volgens mij echt dat er teveel gemedicaliseerd wordt.

Jongste heeft in die paar dagen trouwens alleen maar op mij gelegen. Een betere kruik is er niet (aldus kraamhulp).

Dat gaat te ver elx

"Moeder en baby weten instinctief echt wat nodig is"

Ik denk dat als het ziekenhuis hiervan uit zou gaan, er veel meer kinderen na de bevalling zouden overlijden. Mijn jongste moest na de bevalling aan een beademingsmachine, omdat ze niet ademde, en ik wilde haar niet eens vasthouden door een shock. Zonder ziekenhuispersoneel was ze dood geweest.

Tonny

Ik heb mij expres niet in dit draadje gemengd omdat ik geen zin meer heb in ellenlange discussie's waarbij het uiteindelijk toch gaat over welles en nietes.
Ik wil je wel vertellen waarom ik denk dat de begeleiding van borstvoeding nog steeds zo beroerd is op sommige plekken en door sommige zorgverleners. Aan borstvoeding valt immers niets te verdienen. ( niet door ziekenhuizen in ieder geval). Borstvoeding is een soort van sluitpost. Je kunt immers altijd nog kunstvoeding geven. Men zegt (de mensen die zich er niet in verdiept hebben) dat het tegenwoordig net zo goed is als borstvoeding dus,,,,,,,,,,,,
Er word nog steeds heel veel onzin verteld over borstvoeding en borstvoedingsgerelateerde onderwerpen. Boeken vol kan ik erover schrijven. En het sneue ervan is dat die onzin vaak door mensen wordt verteld waarvan je zou denken dat ze het wel zouden (moeten) weten. Soms kan ik daar zo boos (en verdrietig) om worden. Maar dat krijg je regelmatig via FB van mij mee.
Liefs,
G

Dc & intuïtie

Natuurlijk zijn er altijd uitzonderingen, maar over t algemeen denk ik dat wij vrouwen en algemene westerse wereld ons zelfvertrouwen in moeder worden, zijn kwijt geraakt. We weten of kunnen niet meer onze intuïtie (als dat t goede woord is?) volgen.

Als je als jong kind regelmatig kinderen aan de borst ziet, of zelf kinderen geboren zien worden. Heb je gezien hoe t 'moet'. Dat zijn we aan t kwijt raken en vertrouwen we op de 'experts', die ervoor geleerd hebben (verloskundigen, ziekenhuispersoneel, artsen, etc). Maar hun beweegredenen om iets te adviseren kunnen vaak anders zijn, dan die van jou.

Daarom denk ik dat als je terugkan naar je gevoel, wat je hart je inbrengt, met veelzijdige objectieve informatie opgedaan tijdens je zwangerschap of zelfs daarvoor, zonder angst, maar met vertrouwen in je eigen kunnen, veel kinderen en moeders een betere start kunnen krijgen.

Natuurlijk, dank voor de huidige medische kennis, waarmee levens worden gered. Maar soms slaat t misschien teveel door naar de 'medische kant', terwijl dat niet hoeft.

Verstuurd met de Ouders Online iPhone app.

Dus niet instinctief

We zijn het dus eens. Als je moet kijken naar iets om iets te leren, is het dus niet instinctief gedrag, maar aangeleerd gedrag. Zo kan een aap geen borstvoeding geven, als die dat niet eerder heeft gezien, en een mens blijkbaar ook niet.

Ik denk dat velen in west-europese landen vroeger en landen in afrika een beetje teveel idealiseren. Vergeet niet dat vroeger baby's en moeders met grote regelmaat stierven rond de geboorte, en als de borstvoeding niet lukte je of rijk was en een voedster kon betalen, of je baby dood ging.

Dan heb ik toch liever een medischere aanpak. En ik ben blij dat ik ook niet zoveel ervaring heb met baby's. Ik zou er ook niet aan moeten denken om elke paar jaar een nieuwe baby te hebben, net als alle andere vrouwen in mijn omgeving, omdat geboorteplanning niet bestaat. Nee, geef mij maar die specialisten!