21 november 2003 door Henk Boeke
Deze maand vierden twee organisaties een verjaarsfeestje: de Stichting Consument en Veiligheid (20 jaar) en de Nationale Speelraad (35 jaar). De ene club deugt en de andere niet. Lees hier waarom.
Vroeger konden kinderen boompje klimmen. Soms donderden ze eruit, met een gat in hun kop of een arm uit de kom, maar dan hadden ze tenminste wél geleerd dat je uit moet kijken voor zwakke takken. Tegenwoordig komen kinderen nauwelijks hoger dan het zadel van een goedgekeurde wipkip, en komt de Keuringsdienst van Waren eraan te pas als er geen rubber tegels onder de schommel liggen. Met als gevolg dat onze kinderen geen flauw idee meer hebben van het concept 'gevaar'.
U begrijpt: we hebben het niet zo op de veiligheidsmaffia. Wat is dat, de veiligheidsmaffia? Behalve de Keuringsdienst van Waren (die erop toeziet dat elke padvindershut een brandalarm à 15.000 euro heeft) is dat bijvoorbeeld de Stichting Consument en Veiligheid.
De Stichting Consument en Veiligheid berichtte ons deze week dat ze dit jaar 20 jaar bestaan, en dat ze dat vieren met een nieuwe website (www.veiligheid.nl) en een poster die bedoeld is om "een snel overzicht te geven van de verschillende ongevals-scenario's", aldus het begeleidend schrijven.
Tja, die poster. Wat voor "ongevals-scenario's" kunnen we daarop waarnemen? Een Sinterklaas die van het dak afvalt, een basket-baller die in een basket gedunkt is, een baby die op een dakkapel gekropen is... ja, dat zijn natuurlijk wel dingen waar je verschrikkelijk voor op moet passen. Het zal je maar overkomen zeg, zo'n ongevals-scenario.
[Afbeelding - poster niet meer beschikbaar]
Oh, wacht even, die poster is grappig bedoeld! Dit is humor! Had dat dan eerder gezegd! Stonden we daar toch maar mooi op het verkeerde been. Of niet? Een eindje verderop in de begeleidende brief legt de Stichting Consument en Veiligheid uit hoe het zit: "In de werkelijkheid zijn dit soort ongelukken natuurlijk allerminst humoristisch". Nee, allicht niet. Dit is bloedige ernst. Stel je voor, een Sinterklaas die van het dak afdondert, dat is toch allerminst humoristisch. In de werkelijkheid dan. Ehhhh, kunt u het nog volgen? Wij niet.
Wat voor werkelijkheid heeft de Stichting Consument en Veiligheid voor ogen, waarin Sinterklazen van het dak kunnen vallen, basketballers in een basket gedunkt kunnen worden, en baby's op een dakkapel kunnen kruipen? Voor ons is deze poster het ultieme bewijs dat de Stichting Consument en Veiligheid zijn tijd (en ons geld) verdoet met louter onzin.
Gelukkig zijn er ook nog mensen die wél iets zinnigs over veiligheid te melden hebben. De Nationale Speelraad bijvoorbeeld, die deze maand eveneens een jubileum viert. Eerlijk gezegd hadden we nog nooit van dit orgaan gehoord, maar wat ons betreft mogen ze blijven.
Ter gelegenheid van zijn 35-jarig bestaan heeft de Nationale Speelraad een boekje gepubliceerd (Uitdaging en veiligheid - Dilemma's bij het spelen) waarin aandacht wordt besteed aan het thema "spelen rond het dilemma van uitdaging en veiligheid".
In eerste instantie denk je dan: Oh mijn god, het zoveelste vage orgaan dat de zoveelste abstracte tekst geproduceerd heeft die nergens over gaat. Maar niets is minder waar. Dit is het boekje waar we al jaren op hebben gewacht, en dat menen we echt. Het stemt tot nadenken, het prikkelt, het verontrust (tot totale paniek aan toe)... het is in één woord fantastisch.
In de vorm van 24 dilemma's worden de grenzen van de veiligheid verkend. Zonder oplossing, zonder antwoord, maar louter als vraag. Bijvoorbeeld:
"Een speelgoed dartpijl zonder pijl, een hamer zonder gewicht, een kindernaaimachine zonder naald, een poppenfornuis zonder warmte. Speelgoed moet tegenwoordig zo veilig zijn dat de speelmogelijkheden beperkt worden. In hoeverre is de bescherming van de gezondheid een bedreiging voor het spelplezier en de ontwikkeling van kinderen?"
Of:
"Kinderen moeten kunnen spelen met natuurlijke materialen als boomschors, schapenwol en natuurklei. De wetgeving maakt het onmogelijk om deze materialen, onbewerkt, als speelgoed in de handel te brengen. Gelden de veiligheidsvoorschriften voor speelgoed zoals omschreven voor fabrikanten ook voor ouders en spelbegeleiders"?
Of:
"Speelgoed moet voldoen aan de CE-richtlijnen voor veilig speelgoed. Bovendien kent Nederland een Speelgoedbesluit. Deze richtlijnen zijn vooral gericht op de bescherming van de handel. Moet je als ouder de waarschuwingen op de verpakking als 'niet geschikt voor kinderen onder de 3 jaar' serieus nemen? Ook als die waarschuwing op een rammelaar staat?"
De verleiding is groot om alle 24 dilemma's hier te herhalen. Het ene dilemma is al mooier dan het andere. En wat het lezen van dit boekje vooral zo leuk maakt, is dat het begrip 'veiligheid' veel breder wordt opgevat dan die eeuwige riedel van brandgevaar, hygiëne en gezondheid. Ook de gezondheid van de maatschappij, zeg maar, komt aan de orde. Bijvoorbeeld:
"Het is warm. Kinderen spelen buiten. De kleren gaan uit. Hoe oud moet je zijn om zwemkleding aan te moeten? Is bloot per definitie onoorbaar en gevaarlijk met het oog op de uitwassen van onze maatschappij?"
Een club die op dit moment dit soort vragen durft op te werpen, verdient louter lof. Bij deze. Vergeet de CE-neukers van de Stichting Consument en Veiligheid en bestel meteen dat boekje (dat ook nog eens prachtig is vormgegeven).
Uitdaging en veiligheid - Dilemma's bij het spelen is uitgegeven door de Nationale Speelraad en kost maar 2 euro (excl. verzendkosten). Bestelwijze:
Zie verder: www.speelraad.nl.
