10 november 2006 door Esther de Charon

34. De politieke achilleshiel

Ben je na je 40e nog geschikt als moeder? Gaan de mensen dan vragen: "Bent u met uw kleinkind aan het wandelen?" Welke vooroordelen kom je tegen en hoe werkt het in de praktijk? In deze column vertelt Esther de Charon hoe het voelt om een oudere moeder te zijn, wat er gebeurt, en hoe je ermee omgaat.

Mark Rutte is de zoon van een oudere moeder. Mark is 39 en zijn moeder is 82. Iedere week gaat hij bij haar eten. Sinds een jaar wast zijn moeder Marks vieze kleren niet meer. Want, zo vertelde hij afgelopen zaterdag in de Volkskrant, daar is ze zo zoetjesaan echt te oud voor.

Kijk, dat is nou een lieve zoon. Zou je denken. Maar Mark heeft ook een klein probleempje. Hij heeft namelijk geen vriendinnetje. Ook geen vriendje. En dat maakt hem, in de ogen van mogelijke kiezers, toch een beetje verdacht. Tegen de Volkskrant zei hij wel altijd iemand in beeld te hebben, maar van een concreet huwelijksvoorstel is het nog niet gekomen.

Opschrijfboekje vol leuke meisjes

Dat vind ik dan weer een beetje een eng beeld. Zou Mark met een opschrijfboekje vol leuke meisjes naar mama gaan? En dat ze dan samen bij de wekelijkse maaltijd de lijst bekijken?

"Oké mam", zegt Mark kordaat. "Wat vind je van Fleur? Ze is wel mooi. Blonde haren en fijn slank. Ja, ja, ik weet het; ze praat een beetje raar. Nou eh, ik weet het ook niet meer. Wat vind jij ervan?" Mark kijkt zijn moeder vertwijfeld aan. "Tsja, ik weet het niet hoor, jongen", antwoordt zijn moeder bezorgd. "Is die Rita niet meer iets voor jou?" "Ma-ham...", zegt Mark geïrriteerd, "die heeft al een man en bovendien valt ze niet op mij".

Moederskindje

Als oudere moeder slaat de schrik mij om het hart. Zou Mark Rutte het typische resultaat zijn van de zoon van een oudere moeder? Zou mijn eigen mannetje ook dat grijzige krijgen? Een lichaam dat te strak in het vel zit. Zou hij een openstaand streepjesoverhemd het toonbeeld van vlot vinden? Doe ik zijn was nog als hij al jaren uit huis is? Gooi ik zuchtend zijn kapotte onderbroeken weg en koop ik nieuwe bij de Hema? Oftewel: wordt mijn mannetje een moederskindje?

Eerlijk gezegd vind ik dat wel een gezellig vooruitzicht. Niet van die onderbroeken natuurlijk, want daar begin ik niet aan. Maar iedere week samen eten? Ben ik helemaal voor. Het is in ieder geval beter dan een jaarlijks verjaarsbezoekje met een bos anjers die naar benzine ruiken.

En over dat-ie grijzig wordt, hoef me ik sinds vandaag geen zorgen meer te maken. Alsof hij mijn angst vóelde, weigerde het mannetje vanmorgen een grijze broek aan te trekken. Hij wilde de oranje broek, met ruiten en veel ritsen. Het grijze truitje werd vol afgrijzen door de kamer gegooid. Rood wilde hij. De boodschap is duidelijk. Deze zoon van oude moeder vertoont geen spoor van grijzigheid.

Politici met kinderen

Maar hoe zit het dan met politici die zelf op latere leeftijd vader of moeder zijn geworden? Zouden die een beetje interessante afwijking hebben? Balkenende bijvoorbeeld, de vader van Amelie. Toen hem werd gevraagd of zijn dochter zich niet schaamde voor haar ongewone vader, snapte hij de vraag niet. "Wat een rare vraag", zei hij. Fout antwoord, Jan Peter! Alle kinderen ouder dan 4 jaar schamen zich voor hun ouders. Dat moet je toch zelf ook gemerkt hebben.

Ach, die arme kinderen van politici. Eigenlijk moet er een wet komen die voorschrijft dat ouders zich terugtrekken uit de politiek, als hun kinderen naar school gaan. Want zeg nou zelf, dat is best zielig. Je ziet het al gebeuren: een blond hittepetitje duwt haar klasgenoot in de hoek, met de woorden: "Mijn moeder vindt jouw vader een onwijze klootzak. Dat zei ze gisterenavond toen ze naar het journaal keek."

Standje 'daadkracht'

Voor mijn geestesoog trekken ze voorbij, de politici en hun familie. Zou de familie Bos gillend van het lachen van de bank afglijden als Wouter z'n gezicht weer op standje 'daadkracht' zet? "Kijk dan, kijk dan, kijk dan", wijst zijn broer hikkend naar het tv-scherm. "Daar gaat-ie weer!" En zou de tweeling van Femke Halsema verbijsterd heen en weer kijken van het tv-scherm naar hun moeder, die gewoon op de bank zit? Hoe kan dat nou? En waarom drinkt mama kalm een kopje koffie terwijl ze op het scherm zo ontzettend kwaad in dat apparaat praat? "Is mama boos?"

Jan Marijnissen heeft het goed aangepakt. Zijn hele familie zit in de gemeenteraad van Oss. Dochter Lilian werd op haar 4e al ingezet als promo-kleuter in de spotjes voor papa's partij. En nu is ze raadslid in Oss. Hoe zou dat thuis gaan? Zouden ze wel eens lamlendig met z'n allen naar slechte tv-programma's kijken? Of is alles politiek bij de Marijnissentjes?

Zie je het voor je? Klokslag 6 uur. Zittend op ongemakkelijke kaarsrechte stoelen. Slechts de hoognodige verlichting aan. Een dampend bord hutspot voor zich. Doodse stilte. Totdat moeder Marijnissen streng vraagt: "Lilian, waarom heb je mijn raadsvoorstel niet aangenomen?"

Blije Rita?

En hoe zou Rita Verdonk haar kinderen hebben opgevoed? Zou ze hen toespreken met die zelfde onderkoelde woede die ze onze huiskamers ingooit? De pupillen verdwijnen onder de oogleden, de bovenlip wordt nog verder naar binnen gezogen. "Oké jongens. Ik waarschuw één keer. Zo doen we dat hier niet. Mijn wet is hier de wet en als jullie je daar niet aan houden, dan kun je voorgoed bij de buren gaan wonen." Zoiets?

Of bestaat er ook een blije Rita? Iemand die vertederd lacht als haar kroost de gordijnen aan de muren vastplakt, en die daar géén enge maatregelen aan verbindt...

Familie als privé-graadmeter

Oftewel: zijn familieleden de achilleshiel van politici? Reflecteert hun 'thuis' hoe ze het eigenlijk echt bedoelen met dit land, maar wat ze in de ambtelijke brij verloren zijn? Is familie de privé-graadmeter voor hun ware bedoelingen? Hoe werkt zoiets?

Hoe zou het eigenlijk zijn als ik zelf politieke ambities had... Zouden de crèche-leidsters net zo leuk met het mannetje zijn? Of zouden ze extra achterdochtig worden als hij huilend afscheid neemt? "Zie je wel... In het debat van gister deed ze ook al zo achterlijk! Daar heeft het mannetje nu last van."

Hoe zou het zijn als ik thuis kwam en recht in twee boze, bruine, verwijtende ogen zou kijken, en hij kwaad zou zeggen: "Volgens Jeroen is het jóuw schuld dat zijn vader nu geen werk meer heeft! Jij bent stom, je bent nooit thuis en altijd aan het werk, en ik haat de politiek!"

Aan alle moeders, vaders, broers en zussen, partners, maar vooral de kinderen van politici: veel sterkte de komende weken.

Lees ook: