30 juni 2006 door Esther de Charon
Ben je na je 40e nog geschikt als moeder? Gaan de mensen dan vragen: "Bent u met uw kleinkind aan het wandelen?" Welke vooroordelen kom je tegen en hoe werkt het in de praktijk? In deze column vertelt Esther de Charon hoe het voelt om een oudere moeder te zijn, wat er gebeurt, en hoe je ermee omgaat.
"Kinderen krijgen, dat is het enige wat ik écht goed heb gedaan", verklaarde mijn dierbare vriendin B. En volgens mij meent ze het stiekem echt. Deze vriendin, tevens directeur van een gerenommeerd instituut en geroemd vanwege haar brains and beauty, bedacht destijds een website met als titel "www.slechtemoeder.nl". Mijn carrière als moeder was nog niet begonnen en ik vond het een erg geestig idee. Slechte moeder? Zij? Hoe kwam ze erop.
We maakten plannen voor een echte site. Maar die zijn gestrand in Geen Tijd. Want behalve hard werken willen we vooral goede moeders zijn. Daarom hebben we nu een imaginaire website. Een website die zo virtueel is dat-ie alleen maar in onze hoofden zit. Een titel die samenvat wat we nu weer verkeerd hebben gedaan.
Het is heel makkelijk. Je belt op en zegt: ik heb weer iets voor de website. En dan volgt een verhaal over een truitje dat je iets te pittig wilde uittrekken. Het ging iets minder makkelijk dan verwacht en er was haast en dus gaf je een extra ruk. Met als gevolg een snikkend, naar adem happend kind. Armpje zat dubbel in de mouw.
Een typisch slechtemoeder.nl-verhaal van een moeder met diep zelfverwijt, die denkt dat ze de arm van haar hartenkind uit de kom heeft getrokken.
De roep om "slechtevader.nl" lijkt een stuk minder sterk. Vaders lijken gezegend met een minder sterk geheugen als het om hun fouten gaat. Moeders zijn olifanten. Alles gaat in die databank van zelfverwijt.
"Ach kind", zegt de grootmoeder. "Toen je vader nog een baby was, heb ik hem eens een halve dag lang vergeten te verschonen." En nóg kleuren haar wangen rood. Een beetje vader weet deze schande om te zetten naar een stoer Indianenverhaal dat zijn collega's laat huilen van het lachen.
Het is ook wat. Eerst leef je jaren in betrekkelijk egocentrische omstandigheden, waarin je vooral moet zorgen niet in nachtpon naar je werk te gaan, en minstens één keer per maand iets van de schijf van vijf te eten. Maar dan word je zwanger en opeens – Pats Boem – heb je een kind waarvoor je moet zorgen.
Ook alle cursussen, planken vol boeken en tonnen vol goede raad kunnen je niet voorbereiden op de taak die voor je staat. En je wilt het zo graag goed doen. Sta je daar met een lichaam vol hormonen en borsten waar je niet overheen kunt kijken. En dan moet je vijf garnaaltjes door een mouw heen trekken zonder ze te breken.
In de eerste maanden van het leven van het prinsje was mijn grootste angst dat ik 'm zou laten vallen. Als dat eens zou gebeuren! Vervolgens nam ik de bocht bij de badkamer te krap en knalde ik met dat perfecte ronde bolletje tegen de deurpost. Ja, dat was een fout! En fouten mogen niet, want het moet perfect.
Daarom is slechtemoeder.nl nogal een opluchting. Want hoe groter we de Fout zelf vinden, des te grappiger het verhaal. Uiteraard binnen de grenzen van goed ouderschap. Meppen en dagelijkse gilpartijen doen niet mee.
Maar soms is de Fout wel wat erg zwaar. Zoals vorige week. Ik was weer eens buitengewoon tevreden met mijn leven en ging koffie drinken met het prinsje. Onderweg zei een Turkse jongen: "Kijk, wat een leuke oma" tegen zijn vrienden en keek mij flirtend aan. Dat was zo bizar dat ik er verder maar geen conclusies aan verbond. Overigens staat de score 'voor oma worden aangezien' nu op drie.
Maar goed, we gingen koffie drinken. Ik dronk ijskoffie en het prinsje dronk een glaasje water. We zaten buiten en er was geen tafel. Dus ik jongleerde met rietjes, glazen en kopjes die het prinsje liever door de lucht zag vliegen dan stevig verankerd in mama's hand. Daar werd ik niet gek van. Integendeel. In volledige rust verkerend wist ik zeker dat we een blij en hecht plaatje vormden.
Ik was behoorlijk onder de indruk van mijzelf en tegelijkertijd in diepe liefde met het prinsje. Kennelijk vormde die high een bijna fatale combinatie. Bij het weggaan liep ik 'even naar de prullenbak' en keek ik toch zeker een halve seconde niet naar mijn mini-hardloper. Het enige wat ik wel zag, was dat het meisje naast ons – die non-stop door de telefoon had getetterd – zich naar voren wierp en mijn zoon terugtrok van de stoeprand. Net voordat er een grote oranje vrachtauto over het fietspad scheurde.
Nú begrijp ik waarom ouders als een dolleman tegen hun kinderen schreeuwen als ze eenmaal veilig zijn. Nee, ik deed het niet. Maar ik wilde wel.
Rustig blijven, adem in en adem uit, wij gaan nu heel kalm dit terras verlaten en ik doe net alsof ik al die priemende ogen niet voel en het sissende commentaar niet hoor. De reddende engel kwetterde vrolijk verder, volledig onbewust van haar heldendaad: "Hè wat zei je? Ik was even een kind aan het redden."
Het prinsje waggelde gezellig mee en liet zich gewillig in zijn wagen zetten. En ondertussen dreinde het in mijn hoofd: "Jij! Jij! Jij bent een slechte moeder. Dit vertel je aan niemand. Jij hebt bijna je eigen kind vermoord. Wat als dat meisje er niet was geweest? Jij moet uit de ouderlijke macht worden gezet."
Zodra ik geliefde zag, gooide ik jankend mijn Grote Falen over hem heen. "Maar dat kon jij toch niet weten? Daar rijdt bijna nooit een auto", schokschouderde geliefde. "Hij blijft heus wel aan de rand van de stoep staan, hij durft er niet eens af." En: "Hoezo gefaald - het is toch niet gebeurd?" En: "Welnee, je bent geen slechte moeder. Je bent een hele goede moeder."
Volgens mij wordt slechtevader.nl geen succes. Maar let maar eens op deze zomer. Er lijken altijd Slechte-Moeder-verhalen in overvloed te zijn.
