1 april 2016 door Marijke de Vries
Van 2 t/m 9 april was het autismeweek. Marijke de Vries bespreekt 'Uitlegmoeder', een nuttig boek voor ouders van autistische tieners.
Uitlegmoeder
'Een tiener met autisme in huis'
door: Janneke van Bockel
uitg.: Lannoo
omvang: 208 pagina's
ISBN: 9789401433297
prijs: € 17,99
Online bestellen
Nóg een boek over autisme?! Jazeker. Omdat er eigenlijk niet zo veel boeken zijn die het ouderperspectief belichten. En zeker niet veel boeken over autistische kinderen op de grens van basisschool naar voortgezet onderwijs. Een fase waarin kinderen die veel nabijheid van hun ouders vergen, moeten gaan leren om zich los te maken. Een fase die dus extra veel van hen én van hun ouders vraagt.
Auteur Janneke Van Bockel, zelf moeder van een puberdochter met autisme, beschrijft de soms moeilijke zoektocht die je als auti-ouder doormaakt. Op zoek naar de juiste school, op zoek naar de juiste thuisbegeleider, en op zoek naar de juiste medische begeleiding (bijvoorbeeld als je kind, zoals Van Bockels dochter, ook nog last heeft van ernstige winterdepressies).
Als moeder van twee autistische puberzoons vond ik veel herkenning in die zoektocht van deze ervaringsdeskundige. Want veel boeken die zijn geschreven door hulpverleners, zijn succesverhalen waarin de juiste hulpverlener op een kritiek moment door adequaat ingrijpen een gezin redt. Mijn ervaringen zijn anders. En ik ben niet de enige, las ik in dit boek.
Het is een gigantische klus om de juiste mensen om je heen te verzamelen. En áls het al lukt, wat dan? Een hulpverlener die thuis komt om je kind te leren (samen)spelen, en jou als ouder te ontlasten, heeft veel tijd nodig om ingewerkt te raken. Vervolgens vertrekken de beste hulpverleners weer, vanwege studie, ander werk of verhuizing naar de andere kant van het land. Niet handig voor een autist, die moeite heeft met veranderingen. Wennen aan weer een nieuwe hulpverlener kost weken, zo niet maanden.
Ook doen zich allerlei vragen voor, met die hulpverleners. Bijvoorbeeld: grijp je in, als die twee een goede band hebben opgebouwd door in het dorp warme chocolademelk te gaan drinken in een cafeetje, maar de begeleiding niet veel verder komt dan dat? Of: leun je eindelijk even achterover als je met je gezin in een rustige periode bent beland, of ga je juist dan op zoek naar adequate hulp, omdat die nu eenmaal makkelijker geïntroduceerd wordt als alles goed gaat, dan wanneer het water je aan de lippen staat?
Dat zijn namelijk de enige zekerheden die je als ouder van een kind met autisme hebt: als je in een moeilijke periode zit, zal het uiteindelijk weer beter gaan. En als het goed gaat, komt er onvermijdelijk een tijd dat er weer allerlei onvoorziene problemen opduiken.
Hartverscheurend zijn de verhalen over de ervaringen op de middelbare school, waar misverstanden zich opstapelen en complete teams bij elkaar geroepen moeten worden om die weer recht te breien. Van Bockel, zelf ouderschapscoach, probeert zo professioneel mogelijk te blijven, maar weet ook dat die professionaliteit bedreigend kan overkomen op de andere professionals. Bovendien wil ze in dat soort gesprekken ook zo graag gewoon moeder zijn.
Maar goed, als moeder van een kind met autisme ben je veroordeeld tot de rol van uitlegmoeder. Met uitleg aan je kind, om de wereld te duiden. En uitleg aan de wereld, om je kind te begrijpen.
Is dit een somber probleemboek? Absoluut niet! Met onderkoelde humor beschrijft van Bockel de soms hilarische situaties waarin je met een volstrekt eerlijk kind terecht kunt komen.
Dan moet je bijvoorbeeld uitleggen aan een docent waarmee het niet zo botert, dat de vraag: "Ik heb gehoord dat u slecht lesgeeft. Klopt dat?" niet gezagsondermijnend bedoeld is, maar voortkomt uit oprechte bezorgdheid.
Of: hoe je de kool en de geit moet sparen, als je kind stante pede het huis uit wil, omdat ze niet meer kan samenleven met die man die zulk vies eten kookt. (Haar vader dus.)
En dat je je gezicht in de plooi moet houden als je dochter vertelt dat ze zich niets kan voorstellen bij vrijen, en vraagt of ze niet een keer kan meekijken als haar ouders Het doen.
Van Bockel schreef een aantal verhaaltjes die weliswaar in chronologische volgorde de belevenissen met haar dochter beschrijven, met die ook prima los van elkaar te lezen zijn.
Geen moeilijke taal, en geen theoretische verhandelingen (hoewel achter in het boek wel de nodige uitleg over autisme wordt gegeven), maar gewoon een handzaam boekje voor iedereen die weet dat op 10 april gewoon weer de volgende autismeweek begint.
