Het kan iedere ouder gebeuren: je kind is bij iemand aan het spelen of uit logeren en ineens krijg je een telefoontje dat hij of zij in tranen is en het liefst naar huis wil. Dit noemen we heimwee. Sommige kinderen hebben hier nauwelijks last van, terwijl andere kinderen logeren en verblijven in een nieuwe omgeving het liefst zo veel mogelijk vermijden. Hoe herken je heimwee bij je kind? En nog belangrijker: hoe kun je jouw kind helpen zich beter te voelen in een nieuwe omgeving zonder dat hij of zij zich eenzaam voelt? In dit artikel bieden we uitgebreide informatie over heimwee bij kinderen en delen we tips die je direct kunt toepassen wanneer het nodig is.
Heimwee wordt vaak omschreven als het intense gevoel van verlangen naar thuis of een vertrouwde omgeving. Kinderen kunnen er last van krijgen, vooral als ze voor het eerst in hun leven ver van huis zijn. Maar heimwee komt ook bij volwassenen regelmatig voor. Heimwee is eigenlijk een heel nuttig iets. Het versterkt ons gevoel van verbondenheid met een plek (thuis) of omgeving met dierbaren. Het komt dus eigenlijk voort uit liefde, maar het kan soms wel in het moment voor vervelende gevoelens zorgen. Vooral als je kind last heeft van heftige heimwee.
De meeste kinderen die heimwee hebben, krijgen hier last van wanneer ze vermoeid zijn, alleen zijn of wanneer er iets onaangenaams gebeurt. Heimwee is dus niet per se continu aanwezig. Het kan ook zo zijn dat heimwee vanzelf over gaat. Dit verschilt per kind en per situatie.
Als een kind heimwee krijgt, verlangt het vaak naar zijn moeder of vader. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je kind gaat spelen, uit logeren is of op kamp gaat. Dit noem je scheidingsangst. Het kind verlangt niet per se naar huis, maar heeft juist een sterk verlangen naar zijn ouders of verzorgers. Als een kind last heeft van heimwee verlangt het sterk naar thuis. Als hij of zij uit de vertrouwde omgeving is, kan je kind last krijgen van negatieve gevoelens, ongeacht of de ouders er wel of niet bij zijn. Wanneer je kind last heeft van scheidingsangst, treden deze negatieve gevoelens meestal alleen op als je kind niet in de buurt is van mama of papa. Wanneer jullie samen op stap of op vakantie gaan, heeft je kind doorgaans geen last van heimwee.
Heimwee is een heel vervelend gevoel dat zomaar de kop kan opsteken bij een kind. Toch zijn er vaak uiteenlopende redenen aan te duiden voor deze gevoelens. De oorzaak kan per kind verschillen.
Het kan zijn dat je kind zich niet helemaal op zijn of haar gemak voelt buiten de vertrouwde omgeving. Je zoon of dochter kan bepaalde gewoontes, rituelen of spullen missen in de nieuwe omgeving en alles wat onbekend is spannend vinden.
In een ander gezin of in een nieuwe omgeving gelden natuurlijk ook andere regels. Voor een kind kan dit heel verwarrend zijn en zorgen voor een gevoel van onzekerheid. Ook kan het zijn dat je kind zich niet helemaal begrepen voelt door de mensen om zich heen. Dit kan het gevoel van eenzaamheid en heimwee flink aanwakkeren.
Ook kan heimwee ontstaan door een verandering in de thuissituatie. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een verhuizing of als ouders gaan scheiden. Dit soort ingrijpende gebeurtenissen kunnen ervoor zorgen dat je kind zich minder veilig en geborgen voelt in zijn of haar eigen huis, waardoor het verlangen naar hoe het eerst thuis was, juist toeneemt.
Ieder kind is anders en uit zijn emoties op een andere manier. Sommige kinderen uiten hun frustratie door middel van boosheid en verdriet, terwijl andere kinderen meer in zichzelf keren. Toch zijn er een aantal manieren waarop je heimwee bij een kind kunt herkennen.
De meest opvallende manier waarop een kind heimwee toont, is door een duidelijke verandering in gedrag. Je kind is ineens teruggetrokken, heeft nergens zin in en is emotioneel of juist heel agressief. Sommige kinderen kunnen zelfs ziek worden van heimwee. Aan onderstaande symptomen kun je heimwee bij een kind herkennen:
Als ouder wil je natuurlijk het beste voor je kind en het is dan ook vanzelfsprekend dat je wilt helpen wanneer je kind last heeft van heimwee. Hieronder volgen een aantal tips die kunnen helpen om de gevoelens van heimwee bij je kind te verminderen.
Maak van tevoren duidelijke afspraken met je kind over hoe jullie contact houden en hoe vaak jullie contact hebben. Hierdoor weet je kind wat hij of zij kan verwachten en voelt het zich meer verbonden met thuis. Houd je vooral aan deze afspraken om teleurstelling te voorkomen.
Bouw het uit logeren gaan rustig op. Het kan voor een kind erg spannend zijn om ineens een paar dagen van huis weg te zijn. Laat daarom je zoon of dochter rustig wennen aan jouw afwezigheid en het weg zijn van huis. Begin rustig met een avondje weg en bouw vanuit daar op in een tempo dat voor jullie fijn voelt.
Het kan ook helpen om je kind een vertrouwd voorwerp mee te geven. Een knuffel, een foto of een boek kan ervoor zorgen dat je kind zich meer op zijn of haar gemak voelt in de nieuwe omgeving. Vooral dingen die het inslapen op een vreemde plek makkelijker maken, kunnen enorm waardevol zijn aangezien heimwee vaak 's avonds optreedt.
Een goede voorbereiding is het halve werk. Dat geldt voor belangrijke taken, maar ook voor het emotioneel voorbereiden van je kind op een vakantie, een logeerpartijtje of een paar dagen weg. Pak samen de koffer in, bespreek wat je kind gaat doen en beantwoord alle vragen die je zoon of dochter misschien heeft.
Vertel opa en oma, een leraar of een andere volwassene dat je kind last heeft van heimwee. Leg uit hoe je zoon of dochter dit uit en wat ze kunnen doen om dit gevoel te verminderen. Zo kunnen de volwassenen ter plaatse er goed mee omgaan.
Maak het hebben van heimwee bespreekbaar. Voor kinderen is heimwee misschien nog een onbekend iets. Als je zoon of dochter zich ineens heel somber en vervelend voelt en verlangt naar huis, weet hij of zij niet wat het is. Leg uit wat heimwee is, dat het oké is om deze gevoelens te hebben en dat dit gevoel ook meestal vanzelf weer weg gaat.
Heimwee bij kinderen is een natuurlijke vorm van angst dat een belangrijk onderdeel is van hun ontwikkeling. Als ouder kun je jouw kind helpen omgaan met heimwee door hem of haar goed voor te bereiden en praktische tips te geven. Maar het is absoluut niet makkelijk om hiermee om te gaan. Je wilt je kind tenslotte niet verdrietig of angstig zien.
Is je kind ontroostbaar, ondanks alle voorzorgsmaatregelen die je hebt getroffen? Aarzel dan niet om je kind op te halen. Als je kind veel stress, angst en verdriet heeft, heeft het absoluut zijn ouders nodig. In dit geval is het echt niet nodig om je kind door de zure appel heen te laten bijten. Veel kinderen groeien vanzelf over hun heimwee heen en ieder kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen manier. Heb geduld en geef je kind de tijd om te wennen aan nieuwe situaties en dit soort uitstapjes. Met jouw hulp en begrip zal het zeker lukken.
