30 juli 2020
Sommige kinderen geven hun zakgeld dezelfde dag nog uit, andere kinderen zetten het zo snel mogelijk op hun spaarrekening. Je kind leren omgaan met geld is een belangrijk onderdeel van de opvoeding. Maar hoe doe je dat? Hoe zorg je ervoor dat je kind geen schulden krijgt en een gezonde relatie krijgt met geld? Annelou van Noort is zakgeldexpert en expert op het gebied van financiële opvoeding en deelt graag haar tips.
De wereld waarin we leven komt met behoorlijk veel verleidingen. Op iedere straathoek worden we uitgedaagd om ons geld uit te geven. Even een koffie to go, een verse smoothie en kijk nou, die mooie spijkerbroek is nu met 40% korting! Het is niet alleen voor jongeren lastig om deze verleidingen te weerstaan, volwassenen zijn hier net zo gevoelig voor. Hoe kan je dit voorkomen? Annelou: “Allereerst door aan kinderen uit te leggen wat reclame is. Dat reclame wordt gemaakt om jou over te halen om iets te kopen of om jou fan te maken van een bepaald merk. En dat is niet meteen fout, maar het is wel belangrijk om je hier bewust van te zijn.”
Mensen maken dagelijks tientallen keuzes. De meeste keuzes maken we zonder erover na te denken. Zo kan het heel makkelijk zijn om een impulsaankoop te doen in een winkel, terwijl je kind er naderhand achter komt dat het misschien niet zo slim was. Annelou: “Wat enorm helpt (ook voor jezelf) is om nadenktijd in te voeren. Ziet jouw kind iets leuks in de winkel of online? Schrijf het op of maak er een foto van. Ga er dan eerst twee nachtjes over slapen en vraag dan opnieuw op je kind het nog net zo graag wil hebben. Zo leer je jouw kind om verleidingen te herkennen en bewuste keuzes te maken.”
Om je kind financieel zelfstandig te maken, is het belangrijk dat ze bewust worden van de waarde van geld en ergens voor leren sparen. Met deze tips van Annelou help je jouw kind de goede richting op:
Kinderen nemen onbewust veel over van ouders. Dat merk je bijvoorbeeld aan bepaalde uitspraken of taalgebruik. Maar ze kijken ook naar jouw gedrag rondom geld. Praat daarom regelmatig over geld met elkaar. Vertel welke keuzes jij maakt en waarom. Wanneer vind je iets te duur? Hoeveel geld gebruiken jullie voor boodschappen? Deel ook jouw spaardoelen en leg uit hoe je ervoor zorgt dat je iedere maand kunt sparen. Deel daarnaast ook jouw ‘geldblunders’! Wat was een grootste miskoop? Wanneer heb je veel te veel betaald?
Je kan ook mooie gesprekken houden rondom de aankoop van een (eerste) mobiel. Maak afspraken wie wat betaalt. Niet alleen over de mobiel zelf, maar ook over het abonnement, de accessoires én de eventuele reparaties (of een verzekering). Bekijk samen welk abonnement het beste past. Reken de kosten van de gewenste accessoires uit. Worden dit spaardoelen of komt het op een verlanglijstje te staan?
Door samen regelmatig te kletsen over geld, wordt het een normaal gespreksonderwerp binnen jouw gezin. En dat is enorm waardevol.
Als je kinderen wilt leren omgaan met geld, dan hebben ze eigen geld nodig. Want met jouw geld worden er andere keuzes gemaakt dan met eigen geld. Zakgeld, ook wel leergeld genoemd, is daarom een heel fijn hulpmiddel. Kinderen leren zo vanaf jonge leeftijd om eigen geldkeuzes te maken. En omdat het in eerste instantie nog om kleine bedragen gaat, is het niet zo erg als achteraf blijkt dat de keuze minder handig was. Juist daar leren kinderen enorm veel van.
Plan ieder jaar een vast moment om te kletsen over zakgeld, bijvoorbeeld aan het eind of begin van een jaar of rond de verjaardag. Hoeveel zakgeld geef je? Krijgt jouw kind het zakgeld contant of digitaal? Wat mag en wat moet van het zakgeld? Schrijf alle afspraken op en zet er een handtekening onder. Zo maak je jullie eigen zakgeldcontract.
Doordat er steeds minder contant geld is, is het ook steeds minder zichtbaar geworden hoe duur bepaalde artikelen zijn. Dit los je op door regelmatig raadspelletjes te spelen. Dat kan gewoon tijdens het eten. Laat kinderen raden hoe duur een pak hagelslag is. Of geef ze de uitdaging om een aantal voedingsmiddelen in volgorde van waarde neer te zetten. Wat is duurder? Een heel brood of een pak boter? En gaan jullie samen boodschappen doen? Raad allebei hoe duur de boodschappen zijn en check bij de kassa wie het dichtst bij het bedrag zit. Op deze manier ontdekken kinderen spelenderwijs de waarde van geld.
Wat ook helpt is om grote bedragen terug te rekenen in het aantal weken zakgeld. Wil jouw kind een nieuwe mobiel ter waarde van 400 euro? Laat ze uitrekenen hoeveel weken zakgeld het kost om deze mobiel te kunnen kopen. Dan krijgen ze meer gevoel bij de bedragen en dus de waarde van geld.
Goed omgaan met geld betekent dat je zorgt voor een balans tussen inkomsten en uitgaven. Je kan niet meer geld uitgeven dan dat je hebt. Dus het is heel belangrijk om de regel op=op duidelijk uit te leggen en ook aan vast te houden. Mocht het nu zo zijn dat jouw kind ergens voor spaart, het artikel net flink in de aanbieding is en er nog maar een klein bedrag openstaat, dan kan je ervoor kiezen om het voor te schieten. Maar niet zomaar. Maak duidelijke afspraken hoe het bedrag wordt terugbetaald of dat er extra klusjes tegenover staan.
Vind je het leuk om thuis verder aan de slag te gaan met financiële opvoeding? Dan kan dit leuk en leerzaam zijn:
Wil je meer praktische tips rondom zakgeld, sparen en de overstap naar de middelbare school? Lees dan hier andere blogs op Annelou haar website.
