17 april 2020
Ongeveer 4 op de 100 mensen hebben een voedselallergie, bijvoorbeeld voor koemelk, noten, pinda, ei, vis of soja. Ook baby’s en kinderen kunnen een voedselallergie hebben, de kans hierop is groter als er allergieën in de familie zitten zoals astma, hooikoorts of eczeem. Lees hier hoe je een allergie kunt herkennen en wat je het beste kunt doen.
Voedselallergie en voedselintolerantie zijn niet hetzelfde. Het enige wat overeenkomt is dat ze beide vallen onder de overkoepelende naam ‘voedselovergevoeligheid’.
Als je voedselallergie hebt dan reageert je lichaam, of eigenlijk om precies te zijn: je afweersysteem, op bepaalde voedingsmiddelen. Deze voedingsmiddelen bevatten eiwitten die je afweersysteem gaat aanvallen met antistoffen. De eiwitten worden ook wel allergenen genoemd. Bekende allergenen zijn bijvoorbeeld noten of koemelk. Een allergische reactie van het lichaam kenmerkt zich door diverse symptomen. Denk aan maag- of darmklachten, huidklachten zoals roodheid, zwellingen, jeuk of longklachten zoals benauwdheid.
Een hele heftige allergische reactie op voeding kan een anafylactische shock zijn. Meestal wordt dit veroorzaakt door het eten van pinda, sesam, het slikken van bepaalde medicatie of een wespensteek. Een anafylactische shock is heel heftig en kan zelfs dodelijk zijn als er niet snel wordt ingegrepen. Dit ingrijpen bestaat uit een adrenaline-injectie. Misschien heb je dit wel eens in een film of serie gezien.
Gelukkig raakt iemand niet meteen in een shock, maar zijn er soort van ‘voorsignalen’. Vaak begint het met een metaalachtige smaak in de mond of een jeukend, brandend of prikkelend gevoel in de mond. Hierna kan je last krijgen van galbulten, een zweetaanval, braken, zwelling in de keel of mond, darmkrampen of diarree en ademhalingsproblemen. Na deze aanloop kan je het bewustzijn verliezen.
Een voedselintolerantie houdt in dat je lichaam bepaalde voedingsstoffen niet goed kan verteren. Denk bijvoorbeeld aan lactose-intolerantie of een glutenintolerantie. Het verschil is dat je niet direct een fysieke allergische reactie krijgt, maar je lichaam kan er wel op reageren, bijvoorbeeld doordat je problemen krijgt met je darmen.
Hoe ontstaan voedselallergieën bij je kind eigenlijk? Het is niet altijd duidelijk hoe een voedselallergie precies ontstaat. Ongeveer 4 op de 100 mensen heeft het en meestal is het erfelijk bepaald. Als iemand in de familie (broertje, zusje, moeder, vader etc.) een allergie heeft, is er een vergrote kans dat jouw kind ook een voedselallergie krijgt. Hierbij gaat het om diverse soorten allergieën. Het kan een voedselallergie zijn, maar het geldt ook voor allergieën zoals hooikoorts, astma of eczeem. Als je hooikoorts hebt, hoeft dat trouwens niet altijd te betekenen dat je kind een allergie krijgt.
Wat zijn de symptomen van een allergie bij een baby of bij oudere kinderen? Met andere woorden, hoe kun je een allergie bij je kind herkennen? Eigenlijk kunnen we hier beter de vraag stellen: hoe herken je een voedselovergevoeligheid bij je kind? Als eerste moeten we vermelden dat veel baby’s reageren op koemelk of ei, maar deze allergie gaat na het eerste jaar vanzelf over. Andere allergieën zoals een allergie voor pinda, soja, tarwe, schelpdieren, sesamzaad of vis kunnen wel blijvend zijn.
Het is heel belangrijk dat een voedselallergie vroeg gediagnostiseerd wordt. Je kun een allergie herkennen doordat je kind telkens wanneer hij het voedingsmiddel eet, dezelfde klachten krijgt. Denk dus niet meteen dat je kind een allergie heeft als hij één keer een reactie laat zien zoals vlekjes, want bij kinderen kan het vaak ook wat anders zijn. Pas als het herhaaldelijk voorkomt na het eten van één bepaald voedingsmiddel, kun je een onderzoek laten doen.
Symptomen van een allergie bij een baby of oudere kinderen:
Wanneer je kind meerdere soorten klachten heeft zoals moeite met ademhalen en een huidreactie, dan gaat het meestal om een allergie. Heeft je kind maar één symptoom zoals een rode mond, dan gaat het vaak om een voedselintolerantie.
Merk je op dat je kind telkens na het eten van een bepaald voedingsmiddel een reactie krijgt, dan kun je laten onderzoeken of er sprake is van een voedselallergie. Ga niet zelf experimenteren door je kind bepaalde voedingsmiddelen niet meer te geven, maar laat het altijd eerst onderzoeken door je huisarts of vraag op het consultatiebureau hoe je dit kunt aanpakken.
Als je vermoedt dat je kind een koemelkallergie heeft, kan de huisarts meestal zelf het onderzoek verrichten (anders wordt dit in het ziekenhuis gedaan). In dit geval zal je 4 weken lang je kind geen koemelk meer mogen geven. Geef je borstvoeding, dan moet je zelf ook de koemelk(producten) laten staan. Na 4 weken zal de huisarts bekijken of er nog allergische reacties zijn.
Gaat het om een andere allergie, zoals kippenei, soja, sesamzaad, noten, pinda’s, tarwe, vis of schelpdieren, ga dan ook naar je huisarts zodat je doorverwezen kan worden naar het ziekenhuis. Het is belangrijk dat je kind goed wordt onderzocht, omdat een allergie soms ernstige klachten kan geven. Nogmaals: het is niet verstandig om bij een vermoeden van een allergie zelf wat voedingsmiddelen te schrappen. Laat je kind altijd onderzoeken.
In het ziekenhuis wordt geen bloedtest afgenomen, zoals veel mensen wel denken. Meestal wordt er gebruik gemaakt van provocatietest. Voorafgaand aan deze test wordt eerst een aantal weken het voedingsmiddel uit het dieet geschrapt (eliminatie) en vervolgens wordt het weer gedoseerd toegediend. Elke dag geef je iets meer. Ondertussen houd je bij hoe je kind hierop reageert en wanneer je welke voeding hebt gegeven. Aan de hand van deze gegevens wordt bekeken of er sprake is van een voedselallergie.
Bij baby’s komt koemelkallergie het meeste voor, maar dat betekent niet dat veel baby’s het hebben. Slechts 2 tot 3% van de baby’s krijgen de allergie. Vaak denken ouders al snel dat het gaat om een koemelkallergie zodra de baby huilt na het drinken van melk en darmkrampjes heeft. Maar in de eerste maanden is dit heel normaal omdat de darmpjes nog niet helemaal ontwikkeld zijn. Natuurlijk kun je jouw zorgen wel altijd bespreken op het consultatiebureau.
De meeste kinderen groeien na een jaar over de allergie heen en anders gebeurt dat wel na 4 jaar. Koemelkallergieën bij volwassenen komen dus heel weinig voor. Even een kleine opmerking: een koemelkallergie is anders dan lactose-intolerantie.
De klachten van een koemelkallergie kunnen uiteenlopen van huidklachten, tot darmklachten of ernstige allergische eczeem. Om te achterhalen of je kind een koemelkallergie heeft, kun je het beste met het consultatiebureau bespreken wat je kunt doen. Als je koemelk moet vermijden, kun je hypoallergene kunstvoeding geven en als je borstvoeding geeft, moet je zelf ook koemelk(producten) vermijden.
Je kind zou het maar hebben, een allergie voor ei, want stiekem zit ei in heel veel producten. Gelukkig heeft slechts 1% van de volwassenen deze allergie. De meeste kinderen die de allergie krijgen, zijn eroverheen gegroeid wanneer ze 4 jaar zijn. Soms zijn mensen met een kippenei-allergie alleen allergisch voor rauwe eieren en niet voor gekookte eitjes. Ook kunnen de klachten verschillen op eiwit en op eigeel.
De klachten die gepaard gaan met een allergie voor ei zijn meestal luchtwegklachten zoals hoesten, niezen, piepende ademhaling, benauwdheid, produceren van slijm of astma. Ook maag- en darmklachten komen voor. Denk aan misselijkheid, braken, buikpijn, krampen, diarree of juist constipatie. Sommige mensen hebben bloed of slijm bij de ontlasting. Als laatste kan een anafylactische shock optreden.
Een notenallergie is een allergie voor noten. Pinda’s horen niet bij de noten, dus het kan zijn dat pinda’s wel gewoon gegeten kunnen worden. Sommige mensen zijn allergisch voor alle noten, anderen voor een paar. In Nederland komt een allergie voor walnoten, hazelnoten en bij kinderen voor cashewnoten het meeste voor. Een notenallergie kan een hele heftige reactie geven, het is daarom verstandig om goed op te letten.
Pinda’s zijn officieel gezien geen noten maar peulvruchten. Daarom is een pinda-allergie niet hetzelfde als een allergie voor noten. In westerse landen hebben ongeveer 0,5 tot 1 % van de kinderen deze allergie. Het kan ontzettend heftige reacties veroorzaken, soms al bij een kleine inname.
Andere voedselallergieën die iets minder vaak voorkomen:
Ben jij bekend met voedselallergieën bij kinderen omdat het in jouw gezin voorkomt? Deel je ervaringen zodat we van je kunnen leren!
Bronnen
Thuisarts
UMC Utrecht
Voedingscentrum
Stichting Voedselallergie
