28 februari 2001 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Christel heeft een kind dat je ronduit 'lastig' noemt. Hij is vijf en valt op door druk gedrag. Hij zit geen seconde stil en eist je volledige aandacht. Hij 'claimt', zoals zijn moeder het noemt. Na een paar maanden basisschool was hij daar niet meer dan twee ochtenden per week welkom, vertelt ze op het Forum van Ouders Online: ze konden hem niet aan. En omdat hij nog niet leerplichtig was, stuurden ze hem weer naar huis.
Zijn ouders begrepen de boodschap en gingen onmiddellijk op zoek naar een andere plek voor hun zoon. Het kind mocht dan lastig zijn, dom was hij niet. Hij voelde zich gekwetst. Hij zag zijn klasgenoten elke ochtend naar school gaan en begreep niet waarom hij niet meemocht. Maar goed, er kwam een oplossing. Het jongetje mocht naar een JRL-groep (jonge risico leerlingen), bij hulpverleners bekend als IOBK (in ontwikkeling bedreigde kleuters). Hij zit nu sinds september in een klasje met tien leerlingen en twee leerkrachten.
Je zult zo'n kind maar hebben: zo eentje waar iedereen zich na een tijdje vanaf wendt. Hij is té moeilijk, hij eist té veel. Niet te handhaven in een schoolklas. Maar gelukkig is er tegenwoordig Ritalin: een medicijn waar veel drukke kinderen bij gebaat zijn, zodat ze weer een beetje beter in hun omgeving passen.
Nog voordat het kind op de nieuwe school zat, vroeg de directeur al aan Christel of haar zoontje niet aan de Ritalin kon. Op dat moment kende hij het kind nog niet: hij sprak aan de hand van een dossier. Christel weigerde. Waarom? Christel: "Ik heb gezegd dat we bezig waren met een onderzoek bij de afdeling kinderpsychiatrie van het AMC en dat wij de uitkomst daarvan eerst eens wilden afwachten. Het is aan een medicus om medicijnen te adviseren en bovendien is het aan ons om te bepalen of we ons kind al dan niet die medicijnen zullen geven." De ouders vinden hun zoontje nog te klein voor zulke medicijnen en hebben ook nog hoop dat een andere benadering van het kind veel kan uitmaken.
In januari komt de diagnose: het team van het AMC (Academisch Medisch Centrum, Amsterdam), waarvoor de ouders niets dan lof hebben, komt tot de conclusie dat het kind ADHD (aandachtstekort-stoornis met hyperactiviteit) heeft. Het advies is om voorzichtig te beginnen met een behandeling met Ritalin. De school voelt zich nu zo gesterkt dat ze de ouders duidelijk maken dat hun zoontje niet meer welkom is als zij het advies van het AMC niet volgen.
Ook na een gesprek met de ouders samen met een lid van het AMC-team, houdt de school voet bij stuk: geen Ritalin, dan van school af. Wat kun je als ouders doen in zo'n geval? Christel: "Ik hoop dat hij nog tot het einde van het schooljaar mag blijven."
Claudia König is als neuro-psycholoog verbonden aan de Poli ADHD, die sinds kort bestaat bij het Paedologisch Instituut in Duivendrecht. Tot nu toe heeft ze het nog niet meegemaakt dat een school zo omgaat met de wens van de ouders om niet onmiddellijk met Ritalin te beginnen: "Als ouders geen medicijnen willen geven aan hun kind, dan moet je dat respecteren."
König begrijpt de school wel: "Een kind met ADHD is een zware belasting voor een leerkracht. Twee of drie van zulke kinderen in een klas en je kunt helemaal niets meer. En als je dan eenmaal gezien hebt hoe gunstig het effect van Ritalin kan zijn, dan kan ik me voorstellen dat een school wil dat een ouder daarvoor kiest." Maar ook begrijpt ze de ouders heel goed: "Het kind is nog jong, kleutert nog. Zonder Ritalin kun je vaak ook nog wel wat bereiken met zo'n kind, maar dat kost dan wel meer moeite."
König ervaart dat er nog steeds te weinig kennis is bij scholen en leerkrachten over ADHD en verwante stoornissen. "Als het nodig is, begeleiden we niet alleen de ouders, maar ook de school. Dat is voor ouders vaak een hele opluchting. Gelukkig staan de meeste scholen juist erg open voor onze kennis en begeleiding. Voor leerkrachten is het ook prettig als ze met iemand kunnen praten over hoe moeilijk het is." Die aandacht kan natuurlijk al veel schelen bij de acceptatie van zo'n lastpost in je klas.
"De school zou de keuze van de ouders moeten respecteren," vindt König. "Je kunt het op z'n minst proberen. Als het zonder medicijnen en met begeleiding van deskundigen na een bepaalde periode nog niet lukt, kun je -- tegen de tijd dat het kind moet gaan leren lezen en schrijven -- altijd nog aan de Ritalin."
