28 november 2014 door Henk Boeke
Deel 3 van onze mini-serie over privacy op school. In deze aflevering: goede research van RTL! Scholen geven leerlinggegevens weg aan uitgeverijen. Staatssecretaris Dekker in de problemen.
Half oktober meldden wij al dat er een groot probleem is met de manier waarop scholen omgaan met de privacy van leerlingen (en hun ouders). RTL vroeg ons toen om mee te werken aan een vervolgonderzoek, wat we helaas niet konden doen omdat we al bezig waren met een andere omroep. We kunnen niet alles tegelijk...
RTL heeft het probleem dus zelf opgepakt, en hoe! Niets dan lof voor hun gedegen research. Van alle problemen die wij noemden – op basis van een rapport van PricewaterhouseCoopers – heeft RTL er één uitgelicht (omdat zij ook niet alles tegelijk kunnen). Namelijk: het probleem dat scholen in de tang worden genomen door educatieve uitgeverijen. Waardoor die uitgeverijen de beschikking hebben over de persoonsgegevens en de leerprestaties van de leerlingen.
RTL zegt daarover:
Bijna alle basisscholen verstrekken persoonsgegevens van kinderen aan een stichting van de uitgevers Malmberg, Zwijsen, ThiemeMeulenhoff en Noordhoff. Die server heet Basispoort. Die uitgevers koppelen die aan de prestaties die leerlingen behalen binnen de leeromgeving.
Volgens Gerrit-Jan Zwenne, hoogleraar privacy, kleven er grote juridische bezwaren aan deze constructie. "Het zijn bijzonder gevoelige gegevens. Wat er gebeurt aan oefeningen en toetsen, zegt heel veel over het kind. Dus je kunt daar allemaal extra waarborgen verlangen. Het minste is dat je als ouders moet zijn geïnformeerd."
Ook hoogleraar computerveiligheid Bart Jacobs is kritisch: "Uitgeverijen hebben maar heel beperkte privacyverklaringen op hun website staan over wat ze met die gegevens doen. Volgens die verklaring kunnen ze het aan Jan en alleman verkopen. Ik begrijp dat ze zeggen dat ze dat niet zullen doen, maar deze gegevens zijn geld waard." (Bron: RTL Nieuws)
Gelukkig is het nieuws inmiddels ook doorgedrongen tot de Tweede Kamer. (Die trouwens wel heeft zitten slapen. Waarom zijn ze er niet eerder over begonnen? Als wij het konden, konden zij het toch ook?) Behalve de VVD is iedereen boos. De Kamer wil nu opheldering.
Staatssecretaris Dekker is zich van geen kwaad bewust. Dekker: geen sprake van achterhouden rapport, aldus de Telegraaf van woensdag 26 november. Hij zegt dat het rapport slechts "verkennend" was, en dat het maar over vier scholen ging. Tja... Dat is waar. Maar dan had hij toch op z'n minst moeten melden dat hij zich kapot was geschrokken (net als wij, toen we dat rapport lazen) en dat hij stante pede vervolgonderzoek zou instellen.
Wat ís dat toch, met onze regeerders en hun blinde vlek voor privacy? Van Opstelten en Teeven, die alles in het werk stellen om fraude en criminaliteit te bestrijden, kunnen we het ons nog voorstellen. We zijn het niet eens met hun uitholling van de rechtsstaat, waardoor iedereen bij voorbaat verdacht is, maar daar zit tenminste nog een begrijpelijke gedachte achter.
Wat we echt niet begrijpen, is waarom staatssecretaris Dekker zo laconiek doet over de privacy op scholen. En waarom de staatssecretarissen Van Rijn en Teeven weigeren om hun eigen College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) serieus te nemen, toen die instantie meldde dat er geen wettelijke basis is voor het uitwisselen van persoonsgegevens in het sociale domein, als op 1 januari van het komend jaar de gemeenten verantwoordelijk worden voor de jeugdzorg. Ze zeggen domweg dat er geen probleem is, en weigeren iets te doen. Maar daarover later meer.
