26 mei 2002 door Anne Rutten
Niet alle pubers houden van hangen of housen; er zijn er ook die het leuk vinden om een uilenbal uit te pluizen of te kijken wat er in een slootje leeft. Voor hen zijn de natuurkampen van de NJN heel geschikt.
Een kind van een jaar of 12 à 14 kan zich stierlijk vervelen en steeds minder lekker in zijn of haar vel gaan zitten. Tuurlijk, dat is de puberteit en die van jou was altijd al een tamelijk rustig en bedachtzaam tiep, maar je krijgt steeds meer het idee dat ze de aansluiting met haar leeftijdgenoten aan het mislopen is. Haar klasgenoten vinden haar maar raar en dat is volstrekt wederzijds. Nooit hoef je eens fijn ruzie te maken over het tijdstip waarop ze thuis moet komen, want uitgaan vindt ze niks, en ze gaat al helemaal niet met de verkeerde vrienden om. Maar toch mist er iets.
Gelukkig is daar een eenvoudige oplossing voor. Met Sinterklaas krijgt ze, in plaats van de begeerde wissels voor haar electrische trein, een lidmaatschap van de NJN cadeau. Dat is de Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie. Dan gebeurt er een tijdje niks. Ja, je dochter mokt een poosje over de misgelopen wissels en koopt er dan zelf een paar van haar opgespaarde kleedgeld. Doet ze daar eindelijk ook eens wat mee.
Dan wordt ze in het ontluikend voorjaar gebeld door een jongeman met de baard in de keel, die haar uitnodigt op afdelings-excursie. Die zondag stapt ze al vrij vroeg op de fiets en vertrekt ze een beetje zenuwachtig naar Het Afspreekpunt. Laat in de middag is ze weer terug, de zon in haar haar, alsmede stukken pijpestrootje en andere onregelmatigheden die je oploopt als je de halve dag door het schaarse Nederlandse hoogveen stampt. En met een trofee: het huidje van een Leucorrhinia-larve. "Dat is een libel, mam."
Sindsdien is ze vrijwel elk weekend buiten. Ze helpt met plaggen op het plaatselijke heideveld, en herkent al snel meer vogels dan je dacht dat er in Nederland voorkwamen. Als je eens op haar kamer komt, vind je eindelijk je keukenzeef terug; daar heeft ze mee in een sloot zitten roeren op zoek naar geel-gerande waterkevers en andere vieze beestjes. En hee, dat lijkt je oude badminton-racket wel. Alleen is het nu vermaakt tot een insecten-netje. Goh, dat ze überhaupt wist hoe de naaimachine werkt.
Haar kast groeit langzaam dicht met een veelheid aan determinatie-tabellen en vogelboeken. De boeken in jouw kast groeien langzaam dicht met diverse soorten vegetatie ertussen geperst: een geïmproviseerde bloemenpers. Vooral de dikkere boeken. In haar vrije tijd loopt ze ineens op klompen, en ze doet nog alsof die lekker zitten ook.
Tegen de mei-vakantie hebben jullie de eerste echte aanvaring. Nog enigszins beduusd van de felheid waarmee ze te kennen gaf niet mee te willen naar het traditionele Centerparcs-familieweekendje, en zo mogelijk nog beduusder van het feit dat je haar d'r zin hebt gegeven, kijk je toe hoe ze jóuw boodschappentassen volpropt met slaapzak, matje, tabellen en – op jouw aandringen – een schone onderbroek en een tandenborstel, op de fiets stapt, en met twee afdelingsgenootjes afreist naar Zuid-Limburg.
Als ze weg is, mis je je favoriete steelpan. Die heeft ze meegenomen om uit te eten. Paste die onderbroek ook mooi in.
Terwijl ze zich had kunnen vermaken in een tropisch zwemparadijs banjert ze door een Limburgs bos, op jacht naar zeldzaamheden. Ze zijn maar net op tijd terug op het kampterrein voor het eten, en omdat ze de laatsten zijn, krijgen ze collectief corvee. Het door een andere excursie in grote gamellen ('gammels') bereide avondeten is niet overmatig smakelijk, maar gelukkig ook niet aangebrand. Dat maakt het boenen van de pannen een stuk makkelijker.
Na het eten verzamelt een groepje fanatiekelingen zich rond de binokken om de vangsten van die dag te determineren. Een jongen blijkt een accordeon meegesleept te hebben op zijn fiets, en leert haar de passen van de Erev Ba en de konijntjes-polka. De nacht wordt doorgebracht op de hooizolder van een plaatselijke boer.
Als ze weer terug is, heb je geen spijt dat je haar hebt laten gaan. Je ziet hoe ze opbloeit op zo'n kampje en bovendien gaat ze zo schattig blozen als je vraagt waarom die jongen met de accordeon zo vaak op haar foto's staat. Je besluit om jullie zomervakantie zo te plannen dat er voor haar nog ruimte over is om op zomerkamp te gaan. Laat maar schuiven, dat kind.
De Nederlandse Jeugdbond voor Natuurstudie (NJN) is bedoeld voor jongeren van 12 tot en met 25 jaar. Het is een vereniging voor en door jongeren, dus de diverse besturen en de leiding van de kampen zijn niet noodzakelijkerwijs ouder dan de rest.
Toekomstige leden hoeven natuurlijk helemaal niet aan het hierboven geschetste signalement te voldoen, maar enige affiniteit met de natuur is wel handig.
Er zijn een stuk of 50 afdelingen die één of meer keer per maand een excursie in de regio houden.
De afdelingen zijn weer verdeeld over een aantal districten. Op districtsniveau worden in de meeste schoolvakanties en in strategisch uitgezochte weekenden kampen georganiseerd, vaak in samenwerking met de werkgroepen die zich in een bepaalde tak van de natuurstudie specialiseren (vogels, planten, zeebeesten, etc.).
Doorgaans overnachten de jongeren in boerenschuren, in scouting-gebouwtjes, of op campings.
De zomerkampen worden landelijk georganiseerd en zijn verdeeld over 4 of 5 plaatsen in binnen- en (nabij) buitenland, in totaal ongeveer 12 kampen.
Dit jaar – zomer 2002 – zijn er zomerkampen op Terschelling, in de Achterhoek, in Zuid Limburg, en bij Cap Gris Nez en in de Lorraine (beide in Frankrijk). Zomerkampen zijn altijd tentenkampen, en er zijn algemene slaaptenten voor deelnemers die geen eigen tent meenemen.
Het is op de meeste kampen de bedoeling dat je overdag op excursie gaat. Daartoe gaat er bij het ontbijt een intekenlijst rond. De excursie-leiders worden vantevoren geronseld door de excursie-regelaar, of – bij totaal gebrek aan Kader – vantevoren uitgenodigd.
Het avondprogramma is deels afhankelijk van de kampdeelnemers zelf. Zijn er erg veel jonge of nieuwe leden, dan worden er wel dingen georganiseerd (doorsnee spellen als levend stratego met een biologisch tintje, en verder determinatie-workshops, zwemmen in de lichtende zee, etc.).
Op andere kampen wordt 's avonds in meer of mindere mate gedetermineerd, gezongen en gevolksdanst, en er wordt ook vaak aandacht besteed aan de binnen de NJN zeer populaire sporten lompbal (eerst de man, dan de... hee was er een bal dan?) en hobbezak (het ruigere nichtje van schipper mag ik overvaren).
Het lidmaatschap van de NJN kost 30 euro per jaar. Een werkgroeplidmaatschap (rond de 5 euro per jaar, verschilt tussen werkgroepen) en kampen zijn hier niet bij inbegrepen.
Districtskampen kosten doorgaans tussen de 1 en 5 euro per dag, afhankelijk van de slaapplaats. Voor de zomerkampen geldt een vaste prijs (ongeveer 7,50 euro per dag) voor niet-leden.
Voor de zomerkampen is een reductie-regeling voor financieel minder draagkrachtigen mogelijk. En het is mogelijk om een maand gratis proeflid te zijn voor je besluit of je lid wil worden of niet.
Meer informatie over de NJN vindt u op http://www.njn.nl.
