Het forum van Ouders.nl is een online community waar iedereen respectvol met elkaar omgaat. Het forum is er voor ouders met vragen over opvoeding, ouderschap, ontwikkeling, gezondheid, school en alle andere dingen die je als ouder tegenkomt in het leven.
12 april 2010 door Martine Borgdorff
Ouders willen vooral: kleinschalige opvang, flexibiliteit en persoonlijke aandacht voor het kind. De creche kan dat soms moeilijk bieden. Maar wat dan?
Het moet maar eens afgelopen zijn met dat gesleep met de kinderen. De kordate stelling waarmee VVD-leider Van Aartsen zijn plan voor kinderopvang op scholen onlangs lanceerde, klonk heel wat ouders als muziek in de oren. Buitenshuis werken en tegelijkertijd zorgen voor opgroeiende kinderen, is een heidens karwei met een hoofdrol voor de logistiek.
De breng- en haaluren van de crèche zijn de bandbreedtes van de werkdag. De klok bepaalt het ritme: haal jij de kinderen of ik? En o wee als er iets onverwachts gebeurt. Bij de minste griepgolf, treinvertraging of uitgelopen vergadering stort het kaartenhuis in.
"Wonderlijk eigenlijk dat de samenleving zich daar zo weinig druk over maakt", zegt directeur Linda Woudstra van Regeltante, een landelijk bemiddelingsbureau voor kinderopvang. "Gebrek aan flexibiliteit is namelijk niet alleen een probleem van ouders. We hebben werkende ouders in een onderzoek gevraagd hoe ze omgaan met noodsituaties. En wat blijkt? De helft kiest ervoor zich ziek te melden als het thuis misloopt."
"Met een ziek kind of een zieke juf loopt het hele systeem in de soep. Dan blijkt het georganiseer rond de gewone opvang al zo'n toer, dat men aan de calamiteitenopvang niet eens is toegekomen. Met grote gevolgen voor werkgevers," aldus Woudstra.
Het kan ook anders. Wakker geschud door het toverwoord 'marktwerking' in de Wet Kinderopvang die dit jaar inging, vinden ondernemers nieuwe vormen. Niet goedkoop, maar wél inspelend op de wensen en eisen van ouders. Die willen juist wat de crèche vaak niet in huis heeft:
Vooral die persoonlijke aandacht vinden Nederlandse ouders belangrijk. Uit onderzoek van de Gezinsraad blijkt dat ouders sterk hechten aan het zelf zorgen voor hun kinderen.
De wens van ouders om bij voorkeur zelf voor hun kinderen te zorgen, is ingegeven door de typisch Nederlandse idealisering van het moederschap, maar evenzogoed door het schrikbeeld dat veel ouders van de crèche hebben. Twaalf kinderen op iets meer vierkante meters, je zal er je baby maar moeten achterlaten.
Onderzoeken zoals recent dat van de Britse psychologe Penelope Leach, met de boodschap dat kinderen bij moeders thuis het beste af zijn, helpen ook niet mee.
Tel er de hoge kosten van de kinderopvang bij op en de uitkomst is dat steeds meer ouders (lees: werkende moeders) afhaken.
De trend dat steeds meer moeders afhaken kan worden doorbroken door de kinderopvang meer te laten lijken op de situatie thuis. Met alle voordelen die papa en mama ook hebben.
Linda Woudstra van Regeltante: "Ouders maken al jaren duidelijk dat ze meer afstemming willen. Kinderen moeten niet alleen worden opgevangen en verzorgd, ouders willen dat de oppas óók met ze naar muziekles gaat, of naar voetbal."
De reguliere opvang heeft nooit haast gemaakt met inspelen op de persoonlijke wensen van ouders. De crèches liepen toch wel vol. Maar van de nieuwe Wet Kinderopvang, die de concurrentie in de sector moet vergroten, kunnen ouders profiteren.
Zoals Marlou Witmer, werkzaam bij een hbo-instelling en moeder van een 2-jarige drieling. Witmer: "Voor hun geboorte zijn we gaan kijken bij kinderdagverblijven, maar daar was geen plek. De stichting in Amersfoort waarmee wij spraken, deed een proef met een leidster aan huis en bood ons aan mee te doen."
"Dat bleek een gouden greep. Op werkdagen laten we de kinderen 's ochtends thuis in pyjama bij onze vaste leidster achter en als we 's avonds weer thuiskomen, heeft ze al met ze gegeten. Heel ontspannen allemaal, we hoeven niet met de kinderen van hot naar haar te sjouwen en een treinvertraging levert niet meteen stress op."
Volgens Corien Schouten, verantwoordelijk voor kinderopvang aan huis bij de Stichting Kinderopvang Amersfoort, is de vraag groot. "Ouders kunnen het aantal uren afnemen dat ze willen, ze zitten niet vast aan de dagdelen van een crèche. Dat is een uitkomst voor mensen die in onregelmatige diensten werken."
"Daarbij zijn ze verlost van de extra stop onderweg naar huis. Ouders moesten soms drie loketten langs om hun kinderen na een werkdag weer te verzamelen. Een leidster aan huis is vertrouwd en gericht op wat de ouders en kinderen in een gezin nodig hebben. Dat werkt."
Ouders nemen de hoge kosten van zo'n oplossing op de koop toe. Een leidster aan huis is met zo'n 20 euro per uur een duur alternatief voor het kinderdagverblijf, maar daarvoor kunnen wél vier kinderen worden opgevangen.
Het uurtarief van een gewoon kinderdagverblijf is ongeveer 6 euro per uur per kind, wat met vier kinderen juist weer duurder is dan een leidster thuis.
Moeder Marlou Witmer: "Een vriendin brengt haar zoontje op werkdagen ook bij ons thuis. Zo kan onze leidster voor vier kinderen tegelijk zorgen en drukken we de kosten."
Goedkopere manieren zijn er ook. Oma-als-oppas is nog nooit zo populair geweest. Een buurvrouw bereid vinden de kinderen op te vangen of een ruilprogramma bedenken met collega's kan ook, maar hier geldt: geen erkende opvang, dan ook geen tegemoetkoming van de werkgever of het Rijk.
Anders gezegd: beunt oma zwart bij, dan moeten de ouders dat zelf betalen. Maar als oma staat ingeschreven bij een erkend gastouderbureau, dan betalen de baas en de belastingdienst mee.
En dus worden oma en de buurvrouw door steeds meer ouders 'gewit' via erkende bureaus als Regeltante en Nanny Association, die kinderopvang aanbieden volgens de Regeling Vrijgesteld Huispersoneel. Die regeling staat particulieren toe om maximaal twee dagen per week een andere particulier in dienst te hebben.
Er is een contract waarin de arbeidsrelatie is geregeld, maar er hoeven geen loonbelasting en sociale premies afgedragen te worden. De kosten per uur zijn ruwweg tussen 12 en 18 euro en daar betalen werkgever en het Rijk aan mee. Mocht er voor meer dan de twee toegestane dagen opvang nodig zijn, dan worden twee oppassen ingeschakeld.
De methode is een succes. Linda Woudstra van Regeltante: "Wij hebben inmiddels al 15.000 cv's van mensen voor wie we kunnen bemiddelen. En het aanbod breidt zich uit. We doen nu een experiment met noodopvang, waarop een bedrijf zijn werknemers kan abonneren."
"'Tante Martha', zo heet het noodopvang-project, is een soort buurtmoeder naar wie werknemers bij noodsituaties hun kind kunnen brengen. Werkgevers zijn enthousiast. Dat zoiets nog niet bestaat, heeft weer te maken met hoe in Nederland wordt gedacht. Als je werkt en je hebt kinderen, moet je daar vooral je collega's niet mee lastig vallen. Terwijl werkgevers aanwijsbaar schade lijden doordat mensen werk en privé niet gecombineerd krijgen."
"Nog altijd geldt: wie het kind krijgt, mag het houden. We moeten maar eens af van dat idee dat die ouders het zo nodig allemaal zelf willen," besluit Woudstra.
is journalist en moeder. Vanaf eind 2005 schrijft zij regelmatig voor Ouders Online.
