7 november 2017

'Mag ik je tieten zien?'

Op 7 november zond de NTR de eerste aflevering uit van Mag ik je tieten zien? Een drieluik over "de verwoestende gevolgen" (aldus het persbericht) van sexting, shame-sexting en sextortion.

Die eerste aflevering, over sexting, viel niet mee. De eerste scène zette meteen al de toon: dramatische close-up van huilend meisje, met uitgelopen mascara, dat hartverscheurend vertelt over de naaktbeelden die van haar de ronde deden.

Het vervolg was zo mogelijk nog dramatischer. Met zelfmoord, poging tot zelfmoord, en meisjes die verslaafd raakten. Met dramatische muziek, dramatische stiltes, en een dramatisch dansend slachtoffer (luctor et emergo; ik worstel en kom boven). Zelfs de deskundigen werden dramatisch in beeld gebracht, tegen een gitzwarte achtergrond.

De boodschap wordt er dus keihard ingeramd: sexting verwoest levens. (De makers zullen waarschijnlijk zeggen: "We wilden de emotionele gevolgen in beeld brengen.")

Mediaopvoeding

Online veiligheid: wat je kind deelt, kan voor altijd online blijven staan

Deal with it

Tja... Met sexting kan er een hoop mis gaan. Net als met fietsen over straat, wat ook tot vreselijke gevolgen kan leiden. Maar sexting hoort er nu eenmaal bij; het is alleen wat nieuwer dan fietsen. Sexting is, of je het nou leuk vindt of niet, inmiddels al tamelijk 'normaal'. Omdat kinderen en jongeren hun eerste seksuele ervaringen tegenwoordig steeds vaker opdoen via sociale media.

Ons standpunt is: deal with it. Bedenk hoe je er verstandig mee om kunt gaan. En dat is waar 'Mag ik je tieten zien?' belangrijke steken laat vallen. Er worden alleen maar uitwassen getoond, geen voorbeelden van hoe het wél goed kan gaan (het gros van de gevallen, maar ja, die zijn niet zo media-geniek natuurlijk), en geen analyse hoe je ongelukken kunt voorkomen. (Impliciet wordt wél gezegd dat 'zorg dat je gezicht niet in beeld komt', geen echte oplossing is, omdat er nog tal van andere clues kunnen zijn waarmee je alsnog geïdentificeerd kunt worden.)

Deskundigen

Er kwamen twee deskundigen aan het woord: Marijke Naezer (diversiteits-deskundige) en Rik van Lunsen (arts-seksuoloog). Allebei zeggen ze verstandige dingen, maar erg veel schieten we daar niet mee op.

Marijke Naezer legt uit wat jongens drijft, om naaktfoto's van meisjes door te zenden. Onder andere: om te benadrukken, tegenover hun vrienden, dat ze toch echt geen homo zijn. Tja... Dat is een verklaring. Maar nog geen oplossing.

En Rik van Lunsen zegt – heel terecht – dat het doorsturen van naaktfoto's vooral problematisch is (of als problematisch ervaren wordt) als je niet trots bent op je eigen lichaam. Want waarom zou je het erg vinden als je mooie borsten hebt, die door iedereen gezien worden. Een cultuurprobleem dus. Misplaatste schaamte. Helemaal waar. Maar niet realistisch. Want pubers zíjn nu eenmaal onzeker over hun eigen lichaam, ze schamen zich wél, en ze dóen de deur van de badkamer op slot. Zou Van Lunsen de sloten op badkamerdeuren willen afschaffen? Omdat je nu eenmaal 'gezien mag worden'?

Van Lunsens pleidooi om vooral de doorzenders aan te pakken ("klootzakken", volgens Van Lunsen) was wel heel nuttig natuurlijk. Maar hoe dan? Dat bleef helaas in het midden.

Wat we vooral misten, was een deskundige die uitlegt dat sexting op dit moment 'normaal' is. En wat dat precies betekent. Namelijk: iets wat veel gebeurt, waar ook ongelukken mee kunnen gebeuren, en waarover je gewoon moet praten met je kinderen. Maar ja, dat paste natuurlijk niet in de boodschap van het programma, dat het allemaal kommer en kwel is.

Shame-sexting en sextortion

We houden ons hart vast over de vervolg-afleveringen. Die gaan immers over échte narigheid. Shame-sexting (het online pesten met naaktfoto's) en sextortion, het hacken van seksueel getinte beelden met als doel om iemand te chanteren.

Schoten voor open doel natuurlijk. Moordenaars en verkrachters zijn ook heel erg. Daar hebben we geen waarschuwende NTR-programma's voor nodig...

Praktische tips

Hierbij nog even onze eigen tips, die het tv-programma liet liggen:

• voed je kinderen op. Het verzenden van sexy selfies is geen misdaad, het doorzenden wel. Praat erover! (Officieel valt het onder kinderporno, wat natuurlijk verboden is, maar het OM hanteert een richtlijn dat er niet vervolgd wordt als er niets aan de hand is);
• als er beelden gepubliceerd zijn: maak screenshots (waarbij vooral ook de accountnaam in beeld is). Dat materiaal kun je later nog nodig hebben;
• verzamel ook zoveel mogelijk meta-data, oftewel: gegevens óver de doorgezonden beelden. Zoals: de naam van het sociale medium, datum en tijd, afzender, etc.
• meld ongewenste beelden bij het sociale medium waarop ze gepubliceerd zijn, en vraag om verwijdering. Op Helpwanted.nl staan daarvoor de nodige instructies;
• als het om iemand van school gaat, die de beelden heeft doorgezonden: meld het aan de mentor en zorg dat die actie onderneemt. Wijs hem of haar op het stappenplan voor sexting van Bureau Jeugd & Media;
• denk heel goed na als je aangifte wilt doen (bij de politie). Het is een begrijpelijk reactie, vooral omdat je je zo machteloos kunt voelen, maar het kan vervelende consequenties hebben. Ten eerste kan het lang duren voor er wat mee gedaan wordt, en ten tweede zal je kind opgeroepen kunnen worden voor verhoren, die niet prettig zijn. Bedenk dat een aangifte een verzoek om strafvervolging inhoudt, met alle consequenties van dien;
• overweeg het doen van een melding, oftewel een soort van 'aangifte light'. Dat heeft minder verstrekkende gevolgen dan een aangifte, terwijl de politie wel op zoek kan gaan naar de daders (en daar iets mee kan doen). Houd er wel rekening mee dat één melding weinig gevolgen zal hebben. Meerdere meldingen kunnen wél gevolgen hebben. Vraag dus eventueel steun bij andere ouders, om ook een melding te doen;
• als je helemaal stuk zit, of als je er niet uitkomt: bel naar HelpWanted, op 020-2615275.

Mag ik je tieten zien?
Drieluik over sexting, shaming en sextortion
op dinsdag 7, 14 en 21 november, 22.15 uur, NPO 3