12 oktober 2016
De Autoriteit Persoonsgegevens constateerde een privacy-dingetje met grootouders. De werkelijke problemen zitten dieper.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft Voormijnkleinkind.nl op de vingers getikt, omdat deze site de privacy van kinderen én hun ouders schendt. Op Voormijnkleinkind.nl kunnen grootouders die tegen hun wil geen contact hebben met hun kleinkind, een pagina voor dit kind aanmaken en daarop berichten plaatsen. Wie in een zoekmachine de voor- en achternaam van een kind intikt, kan dan op zo'n pagina terecht komen.
Het idee is dat kinderen die hun eigen naam in Google tikken, dus op zo'n pagina terecht kunnen komen. Waarna ze contact met hun grootouders zouden kunnen opnemen. Maar ook anderen kunnen erop terechtkomen. Waardoor die inzicht krijgen in de verstoorde familieverhoudingen.
"Uit zo'n oproep tot contact kun je afleiden dat er problematische familieomstandigheden zijn. Dat is heel erg gevoelige informatie over een kind en diens ouders", zegt Wilbert Tomesen, vicevoorzitter van de AP. "Het kan voor een kind, dat zich toch vaak al in een kwetsbare positie bevindt, heel belastend zijn als anderen op deze manier te weten komen dat er familieproblemen zijn. Dat mag dus niet".
Daarnaast kan het ook voor de ouders belastend zijn, dat het conflict dat ze met hun eigen ouders (of schoonouders) hebben, op deze manier in de openbaarheid zou kunnen komen. Evenals het probleem dat ze met elkáár hebben, want meestal gaat het samen met vechtscheidingen.
Overigens heeft de site inmiddels al maatregelen genomen, waardoor de oproeppagina's niet meer openbaar te raadplegen zijn. Als je naar de site gaat, zie je niets. Je kunt alleen maar via een zoekmachine op zo'n pagina terechtkomen, waarna je ook nog een wachtwoord én toestemming van de grootouders moet vragen, voordat de berichten worden getoond. Maar voor de AP is dat nog niet voldoende.
Aan ouders die zich benadeeld voelen, raadt de AP het volgende aan:
"De ouders of het kind (ouder dan 16) kunnen de houder van de website vragen de persoonsgegevens te verwijderen. Zij kunnen hiervoor een voorbeeldbrief van de Autoriteit Persoonsgegevens gebruiken. Als de websitehouder weigert de gegevens te verwijderen, kan men naar de rechter."
Daarnaast wijst de AP op het zogenaamde 'recht om vergeten te worden':
"Ouders en kinderen boven de 16 kunnen ook zoekmachines verzoeken om zoekresultaten te verwijderen. Dat kan als het gaat om zoekresultaten op hun eigen naam en de getoonde vermeldingen onjuist zijn, onvolledig, verouderd, bovenmatig of niet relevant. Als de zoekmachine het verzoek heeft afgewezen, kan men de Autoriteit Persoonsgegevens vragen om te bemiddelen of de zaak ook aan de rechter voorleggen."
Hoewel het om heel nare situaties kan gaan, is het wel klein bier natuurlijk. Want waar hebben we het over... Op dit moment maken maar 878 grootouders gebruik van Voormijnkleinkind.nl. En dat aantal zal ook niet snel veel groter worden, gezien de waslijst aan persoonlijke vragen die je moet beantwoorden om je aan te kunnen melden. Je moet wel héél onzuinig op je eigen privacy zijn om daar op in te gaan.
We vroegen ons af waarom de AP zich met dit soort ieniemienie-probleempjes bezighoudt, terwijl er toch veel omvangrijker en veel ernstiger privacy-problemen zijn, die véél meer ouders en kinderen treffen. Zoals de nieuwe Jeugdwet, die de privacy van gezinnen met voeten treedt (zie: Jeugdzorginformatie lekt weg). Of: de wijziging in diezelfde Jeugdwet (begin augustus van dit jaar), waardoor artsen, psychologen en psychiaters verplicht zijn geworden om hun beroepsgeheim te verbreken, als 'een jeugdbeschermer' om gevoelige gegevens van ouders of kinderen vraagt. Die gegevens moeten altijd verstrekt worden, ook als de ouders daar geen toestemming voor gegeven hebben. De AP hebben we daar niet over gehoord...
Op zich klein bier dus, die website voor wanhopige grootouders. Ernstiger is het probleem dat eraan ten grondslag ligt, namelijk dat er zoveel grootouders zijn die menen recht te hebben op omgang met hun kleinkinderen, en daarvoor door roeien en ruiten gaan. De 878 grootouders die gebruik maken van Voormijnkleinkind.nl zijn natuurlijk maar het topje van de ijsberg.
Naar aanleiding van het CDA-plannetje van vorig jaar, om grootouders omgangsrecht te geven op grond van de 'bloedband', schreef Ido Weijers – emeritus hoogleraar Jeugdbescherming – destijds:
"Een kind snapt dat als grootouders recht op omgang gaan opeisen in een conflictueuze situatie, dit de al bestaande spanning alleen maar zal vergroten. En dat is wel het laatste waar kinderen in zo'n situatie behoefte aan hebben.
Een deel van de grootouders is inmiddels uit elkaar en leeft samen met nieuwe partners, met eigen kinderen en kleinkinderen. En dan zijn er natuurlijk nog de ooms en tantes en de neven en nichten. Allemaal een beetje bloedband, allemaal een beetje rechten?
De initiatiefnemers, Peter Oskam en Mona Keijzer, stellen dat een omgangsregeling voor de grootouders in het algemeen ook in het belang is van de kleinkinderen. Deze stelling is echter nergens op gebaseerd. Onderzoek naar de gevolgen van (vecht)scheidingen voor kinderen laat steeds opnieuw zien dat de kinderen voor alles belang hebben bij rust.
Als grootouders echt om hun kleinkinderen geven, dan gunnen ze hen die rust, ook al valt het ze zwaar. Leuk als ze af en toe een aardig berichtje sturen en vragen hoe het met ze gaat. En lief als ze niks claimen." (Bron: De bloedband, Ouders Online, 11 maart 2015)
Kortom: heel naar, voor al die grootouders die hun kleinkinderen niet meer kunnen zien, maar laten ze die kinderen vooral een beetje met rust laten. Het belang van de kinderen gaat vóór het belang van de grootouders.
