12 april 2010 door Justine Pardoen
Kijk op 15 april naar de tv-documentaire 'Met nieuwe ogen', over de manier waarop baby's kijken. Lees hier wat u kunt verwachten, plus handige achtergrondinformatie.
In de baarmoeder kan een kind alleen licht en donker zien. De ongeboren vrucht ziet dus het verschil wanneer de moeder buiten in de zon zit, of wanneer ze 's avonds binnen zit.
Een pasgeboren baby draait graag zijn ogen naar het licht als hij wakker is. Hij kan nog niet veel zien: vlekken, bewegingen en sterke contrasten. Vooral de contrasten van het menselijke gezicht (ogen en mond!) hebben zijn aandacht, en dingen die bewegen. Bedenk echter dat een jonge baby nog maar heel kort ergens zijn aandacht op kan vasthouden: hij draait al snel weer zijn hoofdje weg.
In het begin kan een (geboren) baby alleen dingen zien die dichtbij zijn, ongeveer tussen 25 en 35 cm. Dat is dan ook precies de afstand waarop het gezicht van zijn moeder zich meestal bevindt. Op die afstand leert hij het eerste scherp zien.
Pas na vier weken ziet een baby kleuren als kleuren, in plaats van contrasten. Het babykamer-roze en -lichtblauw zien ze pas later. Veel eerder zien ze de primaire kleuren rood, geel en blauw. Met deze kleuren kun je dus snel de aandacht trekken.
Voor baby's is het in het begin ook nog moeilijk om een 3-dimensionaal beeld te vormen op basis van datgene wat door beide ogen binnenkomt. In het begin zien ze dus ook nog geen diepte. Ze kijken ook het liefste naar iets wat zich links of rechts van het gezichtsveld bevindt: daarvan kunnen ze gemakkelijker een scherp beeld vormen dan via de twee ogen recht voor zich.
Iets wat boven hun hoofd hangt in de wieg, zoals een mobile, zien ze in het begin dus nog veel minder goed dan iets wat links of rechts hangt.
Pas met 4 weken ongeveer, kunnen ze beter recht voor zich zien. En pas wanneer een baby 3 of 4 maanden oud is, kan hij een bewegend voorwerp met de ogen volgen. Vanaf dat moment gaat een baby hoogte en diepte zien. Daardoor kan hij een rollende bal volgen met zijn ogen, of zijn moeder, terwijl ze door de kamer loopt.
Vanaf een half jaar leert een kind ook wat hoogte en diepte betekent. Hij zal dan niet meer zomaar over een afgrond kruipen (over een glazen plaat), of van de bank rollen, als hij ziet waar hij ligt.
Daarna gaat het leerproces in sneltreinvaart verder. Hij leert steeds beter en op grotere afstand scherp zien.
Als een baby een half jaar oud is, kan hij bijna zo scherp zien als een volwassene. Maar leren kijken gaat zeker nog door tot de eerste verjaardag. Dat is een voortdurend proces van (letterlijk!) vallen en opstaan.
Tijdens dat leerproces rollen ze nog snel van een bank of een tafel, en stoten ze zich voortdurend. Een baby die kruipt, leert sneller hoe diepte werkt dan een baby die niet kruipt. En het ene kind leert sneller dan het andere.
1. Stimuleer het natuurlijke proces om te leren kijken. Geef uw baby zoveel mogelijk gelegenheid en aanleiding om te kijken (als hij wakker is), zodat er altijd iets interessants voor hem is.
2. Zorg voor voldoende afwisseling, want een baby kan zich nog niet lang concentreren op één ding. Vanaf 4 maanden kun je ook al samen boekjes kijken (begin met 5-10 minuten per keer).
3. Overdrijf het niet (met te veel dingen tegelijk), want overprikkeling maakt snel moe en dan verliest de baby zijn aandacht.
4. Zorg dat de ruimte waarin de baby overdag wakker is, voldoende licht heeft. In een halfdonkere of schemerige ruimte ziet een baby minder goed. Bij het slapen is het daarentegen juist goed om de ruimte wat donker te maken.
5. Geef je baby de ruimte om te bewegen. Een baby leert kijken door interactie met zijn omgeving. Het is dan ook belangrijk dat je je kind niet alleen stil laat zitten of liggen, maar hem de ruimte geeft om te bewegen.
6. Ga veel naar buiten, zodat je baby in het licht van de buitenwereld leert zien wat er om hem heen gebeurt. Een baby die op deze manier veel te doen krijgt, slaapt ook lekkerder.
7. Meld het op het consultatiebureau als je pasgeboren baby niet naar het licht draait, of met 3 maanden zijn aandacht niet kan richten op iets wat beweegt. Dan kan er extra gelet worden op de ontwikkeling van het gezichtsvermogen.
