9 maart 2020 door Mari Stas
Steeds meer gamende jongeren weten de weg naar livestream platformen als Twitch en YouTube Live te vinden. De hoeveelheid ‘streamers’ die via een eigen kanaal hun games begonnen uit te zenden, is de afgelopen jaren bijna anderhalf keer zo groot geworden. Zo waren er in 2019 maandelijks 3,7 miljoen streamers actief op Twitch tegenover twee miljoen streamers in 2017. Niet alle ouders zijn op de hoogte van wat er zich allemaal afspeelt op deze platformen en hoe ze ermee om moeten gaan als hun kinderen willen livestreamen.
Bij livestreamen kun je jouw eigen spellen en ervaring daarvan uitzenden. Op online platformen als Twitch en Youtube is het mogelijk om ‘live te gaan’ terwijl je aan het gamen bent. Anderen kunnen ondertussen de uitzending bekijken en reacties achterlaten in de chatroom. Naast het laten zien van de game is het ook mogelijk om als streamer zelf in beeld te komen met een camera. Tegenwoordig is het voor gamers erg makkelijk om hun spellen te livestreamen.
In het gezin van Peggy Nuijten-Vermeer is livestreamen inmiddels een begrip. Haar 14-jarige zoon Jason begon vorig jaar te livestreamen op YouTube en hij is er nu wekelijks mee bezig. “Hij keek al een aantal jaar zelf filmpjes op YouTube. Toen een paar vriendjes van hem besloten om zich erin te verdiepen, wilde hij dat ook”, vertelt Peggy. “Dus nu kan iedereen met hem meekijken terwijl hij aan het gamen is. Ondertussen krijgt hij via een chat reacties van kijkers. Zelf ben ik geabonneerd op zijn kanaal en ik krijg meldingen als hij begint met uitzenden, maar ik kijk het zelf eigenlijk nooit. Omdat ik altijd thuis ben als hij livestreamt, hoor ik het als hij bezig is. Ik heb er geen probleem mee dat hij aan livestreamen doet. Ik vertrouw hem daarin. Het is zelfs leuk om hem te horen praten met volgers en mensen waarmee hij speelt.”
Ook de 13-jarige zoon van Sylvia Nelissen, Quinten, is flink in de ban van YouTube. “Ik vond het wel grappig toen hij ermee begon”, vertelt ze. “De moeder van een vriend van hem heeft het kanaal mee helpen opzetten. In ons gezin keken we al langer YouTube-video’s, dus ik wist wat het allemaal inhield toen hij er zelf mee begon. Ik houd het ook wel in de gaten als hij ermee bezig is. Soms wil ik ook wel eens tips geven aan Quinten om zijn kanaal nog beter te maken, maar je weet hoe pubers zijn. Wat weet een oude moeder daar nu van”, lacht ze. “Als Quinten positieve reacties krijgt van zijn kijkers voelt hij zich bijna een beroemdheid en dat is mooi om te zien.”
Het grootste livestream platform is Twitch. De hoeveelheid streamers die via Twitch uitzenden blijft elk jaar groeien. Zo waren er afgelopen jaar volgens Twitchtracker.com maandelijks bijna 3,7 miljoen unieke streamers. Officieel mogen kinderen onder de 13 jaar zich niet registreren en moeten gebruikers onder de 18 jaar toestemming hebben van ouders. Echter, iedereen kan gemakkelijk een account aanmaken zonder de daadwerkelijke geboortedatum in te vullen. Hierdoor is het lastig te bepalen hoeveel jongeren er zich precies op het platform bevinden. Volgens cijfers van Twitch is de gemiddelde gebruiker 21 jaar oud, maar dat cijfer kan in werkelijkheid dus lager zijn.
Volgens Koen Schobbers is het belangrijk dat ouders hun kinderen begeleiden bij het livestreamen. Koen was zelf professioneel gamer en heeft daardoor enkele jaren ervaring met livestreamen. Hij begeleidt nu onder andere ouders in de wereld van gaming met het Parents of Play Program dat hij heeft ontwikkeld. “De relatie tussen kind en ouder staat hierin centraal”, vertelt Koen. “Wanneer ouders zonder zich erin te verdiepen het niet goed vinden dat hun kind gamet of wil livestreamen, wordt het onderwerp meer een ruziepunt. Wanneer ik ouders begeleid, is mijn eerste stap om de mindset te veranderen tegenover games. Ze moeten mee met de jeugd.”
“Je kunt je kind pas in het livestreamen ondersteunen wanneer je als ouders jezelf erin verdiept”, aldus Koen. “Dat kan bijvoorbeeld door kinderen de balans te laten zien tussen spelen en de andere belangrijke bezigheden zoals slaap, studie, sport en sociaal bezig zijn. Soms moet je als kind iemand hebben die je kan sturen in deze balans. Livestreamen moet namelijk iets zijn wat je naast je dagelijkse verplichtingen doet en niet andersom.” Verder kunnen ouders volgens Koen ook helpen bij het livestreamen zelf. “Het is verstandig om op de hoogte te zijn wat je kind doet wanneer hij livestreamt. Zo kun je in de gaten houden wat voor games hij bijvoorbeeld speelt en hoe hij zich gedraagt. Verder is dit een handige manier om de chat bij te houden, want niet alle kinderen kunnen een goede afweging maken of een bericht goed bedoeld is of juist niet. Zo kun je als ouder gelijk ingrijpen als dat nodig is en de situatie achteraf bespreken met je kind. Positieve interactie is daarin het sleutelwoord. Als het kind ouder wordt, krijgt hij meer ervaring hierin en kan je hem meer loslaten in het livestreamen.”
Niet iedere ouder is er blij mee dat hun kind aan livestreamen doet. Zo ook Suzan van Dongen. Haar 14-jarige zoon Bram kreeg er negen maanden geleden belangstelling in. Hij vertelde Suzan er niets over. “Hij heeft zijn PlayStation op zolder staan en ik weet niet zo goed wat hij daar allemaal doet. Op een dag liep ik naar boven omdat ik op de zolder moest zijn. Hij werd toen boos. Ik moest stil zijn, want er keken anderen mee, zei hij.” Suzan heeft zich niet in het livestreamen verdiept sinds ze erachter kwam dat Bram ermee bezig is, aangezien ze er zelf geen interesse in heeft. Ze is er niet blij mee dat hij het doet. Toch kan ze het niet verbieden zegt ze: “We moeten als gezin veel werken en dan zou hij gewoon kunnen livestreamen. Ik zou veel liever willen dat hij meer aandacht zou hebben voor huiswerk en andere dingen, in plaats van in mijn ogen saaie dingen uitzenden waar niemand op zit te wachten. Maar het gaat goed op school, dus ik kan er eigenlijk niets van zeggen.”
“Ouders begrijpen niet altijd waar hun kind mee bezig is”, vertelt Harry Hol. Harry is journalist, schrijver en spreker voor Bureau Jeugd en Media. Hij geeft onder andere lezingen aan ouders op scholen over gamen en media. Daar komt livestreamen ook ter sprake. “Tijdens ouderavonden hoor ik wel eens dat ouders bezorgd zijn dat hun kind gamet of zich bezighoudt met livestreamen. Dat snap ik wel, want livestreamen is best ontoegankelijk voor de meeste volwassenen. De platformen zijn voornamelijk gericht op jongeren. Ouders komen er eigenlijk nooit mee in aanraking en daardoor weten ze niet goed waar ze mee te maken krijgen. Daarom is het belangrijk dat ze zich erin verdiepen.”
“Doordat veel ouders niet bekend zijn met streamen, krijg ik veel vragen tijdens ouderavonden of het veilig is en geen kwaad kan. Mijn antwoord daarop is dat streamen eigenlijk geen kwaad kan. Het is vooral heel leuk. Wel moet je als ouders rekening houden met een aantal veiligheidsregels. Online veiligheid is namelijk erg belangrijk,” aldus Harry.
Tekst gaat verder onder de tool
Volgens Koen zijn er meerdere redenen waarom kinderen graag willen livestreamen. “Allereerst vinden kinderen het leuk om te laten zien aan anderen wat ze aan het spelen zijn. Ze willen hun ervaringen delen”, aldus Koen. “Livestream platformen zijn een makkelijke manier om veel mensen te bereiken. Je kunt er een community opbouwen. Daarnaast vinden kinderen het ook leuk om contact te maken met anderen, het sociale aspect.” Harry Hol noemt streamen ook een erg sociale bezigheid. “Door de chatroom hebben kijkers een directe interactie met de persoon die streamt. Verder deel je dezelfde interesses en daardoor maak je sneller contact.”
Een andere belangrijke oorzaak die Koen en Harry benoemen voor de populariteit van livestreamen, is het succes van influencers die met livestreamen geld verdienen. Zo verdiende populaire streamer ‘Ninja’ op Twitch meer dan 500.000 euro per maand met advertentie-inkomsten en donaties van kijkers. “Veel jongeren dromen ervan om zelf influencer of professional te worden”, zegt Koen. Harry vult aan: “Het succes van streamers als Ninja inspireert ze om zelf ook aan de slag te gaan. Het is geen probleem om ze ermee te laten experimenteren, zolang je hun veiligheid in de gaten blijft houden.”
