10 juni 2014
De pest-app 'Gossup' stelt weinig voor maar werd opeens een hype. Waarom? En wat kun je eraan doen?
Alweer een hype. Een app van niks, die bijna niemand kent of gebruikt (vorige week: ongeveer 1000 downloads in de Android-store), staat opeens in het middelpunt van de belangstelling:
Gossup (spreek uit: Goss-up, maar klinkt als gossip, oftewel roddel) is een app waarmee je anoniem kunt roddelen. Niet helemáál anoniem natuurlijk, omdat de meeste mensen via hun IP-adres te traceren zijn, maar dat is meer theorie dan praktijk. De combinatie 'buitenlands bedrijf', 'strafbaar feit of niet?' en 'moeilijke bewijsbaarheid' zorgt ervoor dat de (Nederlandse) politie er niet veel mee zal kunnen.
Maar hoe dan ook: gebruikers kunnen in ieder geval geen namen van mede-gebruikers opvragen, waardoor Gossup zich goed leent voor roddelen en pesten. Maar dat kan ook via een anoniem account op Twitter of Facebook, dus echt uniek is Gossup nou ook weer niet.
Je kunt je afvragen in hoeverre anonimiteit nu eigenlijk bijdraagt aan pesten. Aan de ene kant maakt het 't natuurlijk makkelijker om akelige dingen over anderen te zeggen (of rare foto's door te sturen, want dat kan ook met Gossup). Omdat je niet herkend wordt, kun je straffeloos je gang gaan.
Aan de andere kant heeft anonimiteit ook een nadeel, waardoor de kans dat het echt uit de hand loopt niet zo heel groot is. Niels Baas, pest-expert van de Universiteit van Twente: "Als je kijkt naar de pestdynamiek kan het nooit lang leuk blijven. Je mist alle roem en sociale tactiekjes. Dus ook geen credits voor de zender."
Toch liep het bij een Haarlems meisje wél uit de hand. Op dat ene geval – van anoniem pesten – was de hele media-hype gebaseerd. Maar hoe afschuwelijk ook (voor het meisje in kwestie): het was maar één geval. En dat meisje werd al veel langer gepest, lang voordat Gossup erbij kwam.
Daar schuilt het werkelijke probleem. Wat eerst nog heel kleinschalig, en dus relatief niet zo héél problematisch is, kan door alle media-aandacht opeens veel groter worden. Iets dergelijks zag je bijvoorbeeld bij de bangalijsten van een tijdje geleden. Ze speelden nauwelijks een rol van betekenis, tót ze in het nieuws kwamen. Vervolgens schoten ze als paddestoelen uit de grond. Met alle narigheid van dien. (Inmiddels is ook dát alweer voorbij natuurlijk.)
Het probleem van uitbundige media-aandacht is dus dat het onwenselijk gedrag in de hand werkt. Andere voorbeelden zijn: aandacht voor pro-ana sites (met tips en trucs om anorexia onopgemerkt te laten blijven), aandacht voor zelfmoord (wat kopieergedrag oproept) of aandacht voor bijna-verstikking als seksspelletje (wat eveneens kopieergedrag oproept).
1. Verbieden is tamelijk kansloos. Ten eerste gaat het om een buitenlands bedrijf, en ten tweede is het nog maar de vraag of het strafbaar is, wat ze doen.
2. Aangifte doen heeft ook niet zoveel zin. De politie zal er weinig mee kunnen, zoals we hierboven al uitlegden.
3. Neem contact op met school. Niet dat ze er meteen iets aan kunnen doen, maar ze moeten wel weten wat er speelt.
4. Praat met je kind over digitale omgangsvormen. Stel vragen als:
