18 november 2013 door Henk Boeke
Hilarisch! De Gamma tv-reclame waarin een baby eerder "Gamma" zegt dan "papa" of "mama". Een taalkundig wonder.
Een baby die eerder "Gamma" zegt dan "papa" of "mama", dat is grappig! Maar wel heel onwaarschijnlijk. De P en de M, van papa en mama, komen namelijk eerder dan de G van Gamma. Paula Fikkert, hoogleraar eerste taalverwerving en fonologie aan de Radboud Universiteit van Nijmegen, legt uit hoe het werkt.
Fikkert: "Een beroemd taalkundige schreef eens een artikel met de titel 'Waarom papa en mama'. In dat artikel legde hij uit waarom de eerste kinderwoorden beginnen met een P of een M. Die klanken, die met de lippen gemaakt worden, zijn goed zichtbaar en makkelijk te maken. Dat is niet het geval met klanken die achter in de mond gemaakt worden, zoals de K, de G, en de R (behalve de tongpunt-R). De meeste kinderen hebben aanvankelijk problemen met die zogenaamde 'achterklanken'."
"Na de P, de B en de M hoor je meestal eerst de T, de D en de N, voordat de achterklanken gemaakt worden. Wanneer kinderen achterklanken beginnen te maken, is de eerste meestal de K. Dus niet de G van 'Gamma'..."
Kortom: eerst worden de lipklanken gemaakt (zoals de P van 'papa' en de M van 'mama'), en daarna pas de achterklanken, zoals de K en de G. Omdat de lipklanken beter zichtbaar zijn, en makkelijk gemaakt kunnen worden. Bovendien komt de K nog eerder dan de G. Het kindje uit de reclame zal dus eerder 'Kamma' dan 'Gamma' gezegd hebben.
Overigens hoeft dit alles nog niet te betekenen dat de tv-reclame helemaal gefaked is. Die baby - of beter: dreumes - kan best 'Gamma' gezegd hebben. Want kijk maar eens naar zijn gebit. Daar zie je de eerste én de tweede snijtanden in het bovengebit. Het kindje is dus al ouder dan 12 maanden. En dan zeg je meestal wel wat meer dan papa of mama...
