2 juli 2020 door Stéphanie van Stockum
‘Stop met klieren! Nu allebei, ik ben het helemaal zat!’ Zodra het eruit is, voel je je schuldig dat je staat te gillen. Je bent doodop en gestrest. Herkenbaar? Dan ben je een normale ouder. Het overkomt ons allemaal wel eens. Vaak komt het door slaapgebrek, stress en weinig zelfzorg. Hoe voel je je minder gestrest en heb je een langer lontje? Lees deze 3 tips.
Eline, moeder van 3 kinderen van 3, 6 en 7 jaar oud:
‘Ik loop al een tijdje op mijn tandvlees. Ik ben snel geïrriteerd en voel me gestrest. Ik heb een hoge ademhaling en een gespannen lijf. Ik kan maar moeilijk mijn geduld bewaren zodra mijn kinderen niet luisteren of mij aan het testen zijn. Helaas verhef ik geregeld mijn stem. Nou ja, eigenlijk ga ik gewoon schreeuwen! Daarna voel ik me er weer schuldig over, maar het lukt me niet om mijn geduld te bewaren. Ik ben moe en heb het gevoel dat mijn to-do lijst alleen maar langer wordt, terwijl ik de gehele dag van hot naar her aan het ‘rennen’ ben om alles draaiende te houden. Hoe kom ik uit deze vicieuze cirkel?’
Voor veel moeders is dit een herkenbare situatie. Je wilt graag alle ballen hoog houden. Opvoeding en aandacht voor de kinderen, werk, huishouden, je relatie en dan ook nog tijd voor jezelf hebben? Dat schiet er dan vaak bij in, waardoor je in een vicieuze cirkel terecht komt. Je weet dat zelfzorg belangrijk is en er zijn veel tips voor de invulling hiervan op internet te vinden, maar hoe zorg je ervoor dat je die zelfzorg ook daadwerkelijk pakt? Hoe maak je andere keuzes en voel je je niet schuldig dat je die keuzes maakt? Het antwoord lijkt simpel: door de oorzaken aan te pakken en niet de symptomen ervan. Maar dit vraagt wel om discipline.
We weten steeds beter dat zelfzorg belangrijk is. Het is de eerste stap die je mag nemen om ook goed voor anderen te kunnen zorgen. Maar vaak weten we niet zo goed hoe we uit die vicieuze cirkel kunnen stappen waarin we alleen maar voor anderen aan het zorgen zijn en waarbij we gevoelens van schuld ervaren als we wel tijd en aandacht aan onszelf (willen) besteden.
Het begint met inzicht krijgen in wat ervoor zorgt dat je de keuzes maakt die je nu maakt en hoe je om kunt gaan met dat gevoel van schuld als je voor jezelf kiest. Vaak zijn dit belemmerende overtuigingen: dingen die jij jezelf onbewust vertelt waardoor je erin bent gaan geloven. Deze overtuigingen zorgen ervoor dat je op een dag bepaalde keuzes maakt. Dus in plaats van rust nemen en opladen als je kind een middagdutje doet, besluit je om een onmogelijke to do lijst te maken of ben je continu aan het nadenken over ‘alles dat je nog moet doen’, waardoor je lichaam constant in een stressmodus verkeert.
Veel voorkomende belemmerende overtuigingen zijn:
Deze overtuigingen kunnen ervoor zorgen dat je het lastig vindt om ook daadwerkelijk de ‘juiste’ aandacht en liefde aan jezelf te geven. Want één keer per maand een dagje weg helpt niet om het continue tekort aan zelfzorg op te vullen. Door inzicht te krijgen in jouw belemmerende overtuigingen kun je hier bewust mee aan de slag gaan.
De enige manier om erachter te komen welke overtuigingen jij hebt is door je bewust te worden van je eigen gedachten en jezelf vragen te stellen. Op die manier doe je zelfonderzoek. Zelfonderzoek is het observeren van je gedachten, emoties en gevoelens. Als je iets wil veranderen, zul je er eerst achter moeten komen hoe je het nu aanpakt.
Welke belemmerende overtuigingen weerhouden jou ervan om jezelf de tijd te gunnen om je batterij op te laden?
Aan de slag!
Het is tijd om je patronen te doorbreken. En dit is hoe: probeer elke dag bewust bezig te zijn met wat voor gedachten er langskomen en schrijf ze zo veel mogelijk op. Stel jezelf daarnaast wekelijks onderstaande vragen en schrijf ook die antwoorden op. Neem hier een vast moment voor, zodat je zeker weet dat je eraan toekomt. Zet desnoods een terugkerend alarm op je telefoon zodat je het niet vergeet. Zo plan je een moment voor jezelf in om even stil te staan en zelfonderzoek te doen. Waardoor je bewuster leeft en beter je grenzen aanvoelt. Vragen die je kunt stellen aan jezelf zijn:
1. Wat vind ik het lastigst aan tijd en aandacht besteden aan mezelf?
2. Mag ik tijd en aandacht besteden aan mezelf? Zo ja of nee, wat is de reden dat ik dat nu niet (genoeg) doe?
3. Wanneer ben ik een goede moeder?
Zeg vervolgens hardop welke gedachten je hebt opgeschreven. Nu je het zo hardop uitspreekt, stel jezelf de volgende vraag: Is het reëel wat ik denk, vind of wil? Zonder jezelf te bekritiseren mag je vraagtekens zetten bij wat je denkt, je hoeft je eigen gedachten niet aan te nemen voor waar. Sterker nog, je mag het jezelf vertellen als je het er niet mee eens bent. Zo kun je werken aan je eigen nieuwe mindset. Je krijgt inzicht in jouw belemmerende gedachten. Onthoud wel, je kunt gedachten niet tegenhouden, ze komen op. Alleen je kunt je relatie tot jouw gedachten veranderen. Je hebt gedachten, je bent ze niet.
Het is niet altijd makkelijk om jezelf een spiegel voor te houden, het kan best confronterend zijn om jezelf deze vragen te stellen en erachter te komen wat je eigenlijk echt denkt of voelt. De makkelijke weg is doordenderen zonder bij jezelf stil te staan. Maar dit heeft niet het gewenste effect. Coaching is een waardevolle manier om inzicht te krijgen in deze belemmerende overtuigingen en om zelfonderzoek te leren. Je kunt zelfonderzoek ook trainen door middel van meditatie. Je kunt dit zelf thuis doen of door een mindfulness en/of meditatiecursus te volgen. Het werkt uiteindelijk enorm bevrijdend om je eigen gedachten te ontdekken en los te laten zodat ze je leven minder beheersen en je andere keuzes kunt maken.
Misschien is het wel herkenbaar voor je. Je hebt de kinderen om je heen rennen. Je bent de vaatwasser aan het uitruimen en ondertussen ben je aan het bellen. Of je leest met een half oog een appje dat binnenkomt op je telefoon, terwijl je kind tegen je praat.
‘Lekker veel tegelijk doen, dan hebben we meer to-do’s afgevinkt aan het einde van de dag.’
Dit is een vaak voorkomende gedachte en overtuiging. Helaas zorgt dit ervoor dat je eerder gestrest raakt. Je bent constant met je aandacht aan het switchen tussen twee of meer activiteiten. Dit kost veel meer energie en je maakt daardoor eerder fouten. En helaas doe je er vaak ook nog eens langzamer over, niet sneller.
Lukt het niet, stel jezelf dan de volgende vragen: Waardoor komt dat? Wat maakt dat ik toch meerdere dingen door elkaar blijf doen? Wat kan me helpen om iets met volledige aandacht te doen? Focus op waar je invloed op hebt, oftewel je eigen gedrag.
Maak bewuste keuzes in wat belangrijk voor je is en waar je gelukkig van wordt. Vaak hebben we niet helemaal helder wat nu echt belangrijk voor ons is en wat onszelf en ons gezin nu echt gelukkig maakt. Dat betekent dat we vaak keuzes maken die ons energie kosten in plaats van geven, omdat het inmiddels zo vanzelfsprekend is geworden dat je overal ‘ja’ op zegt.
Het begint bij het bewust zijn van het gevolg van een keuze en daar oké mee zijn. Als je ‘ja’ zegt tegen het ene, betekent dit automatisch dat je ‘nee’ zegt tegen iets anders. We hebben elke dag dezelfde aantal uren beschikbaar (afhankelijk van hoe laat je opstaat en naar bed gaat) en daarin zitten een aantal verplichtingen en daarnaast heel veel keuzemomenten. Of het nu het carpoolen is met andere ouders voor de dansles of sportles, tot wel of niet naar die borrel gaan van het weekend, naar de verjaardag van je achterneef aan de andere kant van het land of oppassen op de kinderen van je buurvrouw. Iedere keuze zorgt ervoor dat je minder tijd hebt voor andere dingen die je wellicht meer energie geven of juist helpen ontspannen.
Ook hier is zelfonderzoek een belangrijk onderdeel. Maar ook letterlijk de tijd nemen om jezelf af te vragen: Wil ik dit? Word ik hier gelukkig van? Kan ik dit ook anders aanpakken? Als we niet de tijd nemen om hier bij stil te staan en inzicht te krijgen in onze prioriteiten, zit je voor je het weet met een overvolle agenda en ren je van hot naar her. Dit zorgt dat we ons geleefd voelen en niet de tijd vrijmaken voor wat echt belangrijk voor ons is, zoals ontspanning en me-time. Voor jezelf zorgen en kiezen staat als het goed is niet als vast agendapunt op jouw weekplanning. Dus die tijd moet je maken.
Wat helpt is om voordat je ‘ja’ zegt tegen een activiteit of afspraak niet direct te antwoorden, maar een moment de tijd te nemen om te observeren wat dit met je doet. Dus welke gedachten ervaar ik, welke fysieke reacties in mijn lichaam (zoals spanning bijvoorbeeld) en welke emoties en gevoelens (plezier of een gevoel van last) ervaar ik. Voelt het niet goed? Denk er dan eerst eens goed over na voordat je ‘ja’ zegt. Gebruik al je raadgevers, dus niet alleen je hersenen voordat je ‘ja’ of ‘nee’ zegt.
