8 februari 2021
Kleine meiden worden groot. En daar hoort de eerste menstruatie bij, de eerste keer ongesteld. Maar wanneer is die keer? En wat gebeurt er eigenlijk precies? Wat doen die hormonen? Kun je je dochter erop voorbereiden? Hoe kun je haar het beste helpen? In dit artikel vind je het antwoord op deze en andere vragen.
Gemiddeld, maar later of eerder kan ook, menstrueren meiden voor het eerst als ze tussen de 10 en 15 jaar zijn. De eerste keren is de menstruatie vaak alles behalve regelmatig. Soms duurt het een paar maanden voor je dochter weer ongesteld wordt. Het lichaam went aan de hormonen. Die afgifte neemt gedurende de puberteit toe, waardoor de menstruatie over het algemeen regelmatiger wordt.
Precies voorspellen kun je het natuurlijk niet, maar er zijn wel tekenen die erop wijzen dat de eerste keer ongesteld niet lang duurt:
Jazeker. Het leven wordt een stuk makkelijker als je dochter weet wat haar te wachten staat. Niet alleen fysiek - wat gebeurt er in haar lichaam? - maar ook mentaal - wat hebben de hormonen voor invloed? Leg uit wat er gebeurt in haar lichaam, welke invloed hormonen hebben en welke keuzes je hebt tijdens je menstruatie: maandverband, tampons, menstruatiecups, etc.
In het kort: het lichaam heeft een eicel aangemaakt. Als deze niet wordt bevrucht, je dus niet zwanger wordt, dan sterft de eicel af. Het slijmvlies dat was aangemaakt voor een eventuele bevruchte eicel ruimt je lichaam weer op. Dat is het bloed en slijm wat je verliest als je ongesteld bent.
Menstruatie is meer dan alleen de week dat je bloed verliest. Vaak benoemen we wel alleen die fase, maar het is een proces dat bestaat uit 4 fases. Hier lees je heel kort wat er lichamelijk en mentaal tijdens deze fases gebeurt.
Lichamelijk: je lijf ruimt het slijmvlies en bloed op dat het heeft aangemaakt, maar niet nodig heeft voor de bevruchte eicellen. Om dit te doen trekt de baarmoeder samen, waardoor je buik- en rugpijn kunt krijgen.
Mentaal: de hormoonspiegels schieten naar beneden. Dit zorgt voor emotionele onrust en het gevoel om alles te kunnen huilen. Een goedbedoelde opmerking kan to-taal in het verkeerde keelgat schieten.
Hoe ondersteun je je dochter: laat haar waar het kan extra rust pakken, doe dingen waar ze plezier aan heeft of waarvan je weet dat ze het lekker vindt: een extra kop thee, een kruik tegen de buikpijn of een warm bad.
Lichamelijk: in de eierstokken rijpt een eiblaasje, dit wordt de eicel die straks vrijkomt. Er komt meer afscheiding vrij.
Mentaal: door het hormoon dat het rijpende eiblaasje uitstoot, voel je je energiek, gemotiveerd en vol interesse in wat er allemaal om je heen gebeurt. Het zorgt voor een soort kinderlijke nieuwsgierigheid en fysiek hebben vrouwen vaak meer behoefte aan beweging.
Hoe ondersteun je je dochter: dat is in deze fase meestal niet nodig, omdat veel vrouwen zich nu heel goed voelen.
Lichamelijk: de gerijpte eicel krijgt het laatste hormonale zetje om tot de eisprong te komen. Sommige vrouwen voelen de eisprong als een korte stekende pijn, rechts of linksonder bij hun liezen. De hormonen die zorgen voor de eisprong, zorgen er ook voor dat je huid vaak iets rustiger is/straalt, dat je minder slaap nodig hebt en ook eten minder belangrijk vindt.
Mentaal: de hormonen die de eicel tot haar sprong aanzetten, zorgen ervoor dat je een helder hoofd hebt, dat je graag met andere mensen in contact bent en dat je (bijna) alles zonnig inziet.
Hoe ondersteun je je dochter: hoewel dit voor veel vrouwen ook een fijne fase is, is het ook de fase waarop het lichaam er hormonaal alles aan doet om seks te laten gebeuren. Bij de eerste menstruatie is dat niet aan de orde, maar als je dochter ouder wordt, is dit goed om dat te weten. Voor jou en voor haar. De hormonen in deze fase zorgen ervoor dat vrouwen zich sneller binden aan iemand. Op zich niets mis mee, maar wel goed om te weten dat het (deels) door hormonen kan komen.
Lichamelijk: je lijf komt erachter dat er geen eicel bevrucht is. Daar hoeft het dus geen energie meer in te stoppen. De eicel sterft af en het slijmvlies ontwikkelt niet meer.
Mentaal: de hormonen die ervoor zorgen dat je je goed voelt, verdwijnen als sneeuw voor de zon. Hierdoor voel je je misschien onrustiger, maar ook ben je sneller chagrijnig, geïrriteerd, verdrietig en/of moe. Je wordt serieuzer en kunt beter nadenken over wat jij nodig hebt.
Hoe ondersteun je je dochter? Dit is voor veel vrouwen niet de makkelijkste fase. Door de hormonen zijn ze gevoeliger voor kritiek, zowel van anderen als zichzelf. Probeer aanspreekpunten te verplaatsen of voorzichtiger te brengen. Praat met haar als ze erg zelfkritisch is en help haar rationaliseren. Zeg je iets tegen je dochter? Dan is de kans heel groot dat je in deze fase geen antwoord krijgt, maar een reactie. Dus als jij vraagt: ‘Weet jij waar mijn sleutels zijn?’ hoor je bijvoorbeeld ‘Hoe moet ik dat nou weten?!’ in plaats van ‘Weet ik veel’. Het is niet alleen maar ellende. In deze fase kunnen weten vrouwen beter wat hen gelukkig maakt. Het is dus, samen met het daadwerkelijke ongesteld zijn, een goede tijd om eens te kijken naar dingen die voor haar belangrijk zijn: school- of studiekeuze, nieuwe sport, etc.
Op het lichamelijke deel heb je helaas weinig invloed. Maar in het mentale en praktische stuk kun je haar heel goed helpen.
Weet je zelf ‘ongeveer’ wat er gebeurt, maar wil je meer weten? Er zijn heel veel boeken over geschreven, speciaal gericht op pubers, maar ook om als volwassene meer te leren over het hele proces.
Boeken:
Websites:
