22 september 2013 door Anouk van Westerloo
Wil het concentreren niet helemaal lukken? Of gaat het leren niet voor de wind? Daar kan 'Denkkracht' wel wat mee. Zodat je met goede adviezen op zak aan de slag kunt met je kind met beperking. Thuis, maar vooral op school. Denkkracht is een nieuw centrum voor neuropsychologische expertise.
Je kind kan zich moeilijk concentreren in de les, gaat steeds meer achterlopen of laat wisselende resultaten zien. Soms is er al een lijvig dossier van allerlei psychologische en psychiatrische onderzoeken. Misschien is er al een diagnose, maar ontbreekt het aan concrete adviezen voor op school.
In andere gevallen lijken op het eerste gezicht alle vaardigheden bij je kind aanwezig om het op school gewoon te redden. Maar toch verloopt het allemaal niet zoals gehoopt. Wat dan? Sinds maart van dit jaar zou je dan de hulp kunnen inroepen van Denkkracht, een centrum voor neuropsychologische expertise. Zij gaan verder waar de kinder- en jeugdpsychiatrie ophoudt. En ze onderzoeken ook kinderen die vastlopen op school zonder een psychiatrische diagnose.
Dorine Slaats, klinisch neuropsycholoog en initiatiefnemer van Denkkracht, zag de afgelopen jaren de vraag naar dit soort specialistische hulp toenemen. Dorine: "Denkkracht is een initiatief van Karakter, een instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Het is ontstaan vanuit een behoefte. Bij Karakter kregen we steeds vaker kinderen doorverwezen vanuit andere centra voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Die centra hadden zelf vaak de specifieke neuropsychologische kennis niet in huis en wilden dat Karakter een kind verder onderzocht.
Maar niet alleen die instellingen, ook ouders van kinderen met minder ingewikkelde problemen benaderden Karakter. 'Kan ons kind niet onderzocht worden, ondanks dat de problemen niet ernstig genoeg zijn voor de psychiatrie?' Dat is ook meteen de kracht van Denkkracht: met onze kennis van neuropsychologie én vanuit de bril van de kinder- en jeugdpsychiatrie kijken we óók naar kinderen met minder complexe problemen.
Bovendien kunnen we zo kinderen die tekenen van een stoornis hebben misschien al eerder helpen. Om erger te voorkomen. In principe héb je bijvoorbeeld ADHD, of je hebt het niet. Maar we weten nog niet precies hoe het ontstaat. En zolang we niet alles weten, denken we dat je bijvoorbeeld hele lichte ADHD met de juiste aanpak zó kunt inperken dat het niet uitmondt in een beperkende stoornis."
Daniël is een kind met zogenoemde 'milde' problemen. Al vanaf groep 4 vermoedden zijn leerkrachten dyslexie, maar zijn ouders hadden het gevoel dat het eerder aan zijn concentratievermogen lag.
Nu is hij 10 jaar en zit in groep 7. De middelbare school komt in zicht, maar zijn ouders twijfelen of hij er klaar voor is. Omdat hij nog zelfstandigheid mist, zijn tempo laag is en lezen nog steeds lastig blijkt, besluiten zij om hulp in te roepen. Via de huisarts en een psychiatrisch onderzoek bij Karakter – waar niets uitkomt – komen ze terecht bij Denkkracht.
Marieke, Daniëls moeder: "Zijn problemen waren niet erg genoeg voor school om hem zelf door te verwijzen. Maar wij wilden wel weten wat er nou precies aan de hand is, om er op tijd iets aan te doen. Bij Denkkracht keken ze naar zijn informatieverwerking en leervermogen. Ze vonden inderdaad geen aanwijzingen voor dyslexie, maar hij blijkt niet strategisch te werk te gaan. Overzicht krijgen, zichzelf bijsturen in taken en zijn aandacht erbij houden zijn dingen waar hij moeite mee heeft.
Dat merk je vooral bij het maken van nieuwe, complexe opgaven, maar ook bij lezen. Hij neemt eerdere informatie niet mee in de rest van een verhaal en gaat impulsief te werk. We weten nu beter waar het probleem zit. En nu we dat weten, kunnen we hem thuis en
op school daarmee helpen.
Na de zomer, als hij naar groep 8 gaat en een andere leraar krijgt, gaat Denkkracht ook aan school uitleggen waar het 'm precies in zit en waar de leerkracht op kan letten. Dat hij bijvoorbeeld niet alleen remedial teaching nodig heeft voor begrijpend lezen, maar ook voor planmatig en doelmatig werken. Bijvoorbeeld dat een koptelefoon hem in de klas kan helpen om minder snel afgeleid te zijn. Ook thuis zijn we aan de slag gegaan met de kennis die we nu hebben. We helpen hem meer om dingen zelf te doen. Een uitje organiseren met z'n vrienden, grotere dingen stap voor stap overzichtelijk maken voor hem. Daniël is een heel normaal kind, maar we hebben wat handvatten gekregen zodat alles wat beter loopt. Dat is alles."
Of het nu gaat om kinderen zoals Daniël of kinderen met complexere problematiek, de wachtlijst en het traject zijn kort. Dorine: "Binnen vijf weken heb je alle gesprekken en onderzoeken gehad en ligt er een rapport met concrete adviezen. Bij het intakegesprek bespreken we met de ouders de hulpvraag. Nog voor het eerste onderzoek hebben wij vaak al een heel dossier doorgespit. We nemen alle eerdere onderzoeken en schoolresultaten mee.
Tijdens het gesprek met de ouders doet het kind de eerste tests. Soms, dat ligt aan de bevindingen, volgt er nóg een testonderzoek. We gaan net zo diep als nodig is. In het uiteindelijke adviesgesprek geven we ouders inzicht in wat er in dat koppie gebeurt, zodat ze echt goed snappen waar het misgaat. Want als je alleen een diagnose krijgt, heb je jóuw kind daar nog niet mee geholpen".
Dat is volgens Dorine dan ook meteen het belangrijkste doel van Denkkracht. Dat leraren, maar vooral de ouders, hun kind beter begrijpen. Dorine: "Regelmatig hoor ik ouders verzuchten tijdens het adviesgesprek: 'Hij heeft ADHD, dat wist ik wel. Maar ik begreep maar niet waarom hij alles maar vergeet! Nu snap ik mijn kind pas echt'."
Sanne is 12 jaar. Ze heeft een zus van 15 met ADHD. Bij Sanne vielen op school sociaal-emotionele problemen op. Ze is slim, maar pakt dingen toch traag op. Ze heeft een laag werktempo en het onderscheiden van hoofd- en bijzaken geeft geregeld problemen. Van de basisschool kreeg ze vwo-advies, maar haar ouders voorzien problemen. "Bij het kinderpsychiatrisch centrum waar ook onze oudste dochter is onderzocht, konden ze de vinger er niet op leggen omdat allerlei cognitieve problemen een rol speelden", vertelt moeder Tanja.
"Sanne heeft van alles een beetje. Zij adviseerden ons om haar bij Denkkracht verder te laten onderzoeken. Om de puntjes op de 'i' te krijgen." Sannes problemen passen het meest bij DCD en ADD, blijkt uit het neuropsychologisch onderzoek van Denkkracht. Tanja: "Ze is motorisch niet sterk. Daar moeten we nu verder naar gaan kijken. Daarnaast heeft ze een bovengemiddeld geheugen, maar toch hapert het verwerken van informatie ergens. Daar heeft zij meer tijd voor nodig. En ze is nogal een zwartdenker. We moeten haar helpen dingen positiever in te gaan zien."
Ondanks het vwo-advies hebben haar ouders toch voor een iets lager niveau gekozen. Tanja: "Wat gebeurt er als straks op de middelbare school de druk te hoog wordt? Dat plannen lukt haar niet zonder begeleiding. Ze is nu ingedeeld in een havo/vwo-klas. Als het dan toch havo wordt, heeft ze niet het gevoel dat ze een stap terug moet doen. De ene helft van de klas gaat gewoon naar de havo, de andere helft naar het vwo. Dat voelt toch anders. Die teleurstelling van 'terug moeten' wilden we haar besparen".
Ook de ouders van Sanne hebben tips meegekregen voor de nieuwe school waar ze in september naartoe gaat. Tanja: "We hebben het verslag daar al neergelegd. We willen onze kinderen niets tekortdoen. Alles wat kan helpen, pakken we aan."
Bij Denkkracht werken medewerkers van vier disciplines samen: een basispsycholoog, een psychologisch medewerker, een gz-psycholoog/neuropsycholoog en een klinisch neuropsycholoog. De hulp is nu alleen nog gericht op diagnostiek en advies; de verwachting is dat daar in de toekomst ook behandeling bijkomt.
Denkkracht zit voorlopig alleen nog in Nijmegen, maar iedereen kan zich aanmelden. Er zijn bovendien al plannen om uit te breiden naar andere locaties in het land.
www.denkkracht.com
tel.: 024-351 22 21
Denkkracht is een initiatief van Karakter, www.karakter.com.
Bij Denkkracht kunnen kinderen terecht vanuit de eerste-, tweede- en derdelijnszorg. Dorine Slaats legt uit: "Eerstelijnszorg is voor relatief eenvoudige problematiek. Kinderen met leer- of concentratieproblemen die verder niet voldoen aan een psychiatrische stoornis. Zij kunnen zich direct aanmelden of worden via de huisarts doorverwezen. Kinderen uit de tweedelijnszorg hebben vaak al een diagnose en worden doorverwezen vanuit een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie of een ander medisch specialisme (neurologie, kindergeneeskunde). Meestal om de diagnose scherper te stellen. Derdelijnszorg is niet een heel officiële term, maar daar bedoelen we kinderen mee met zeer complexe problematiek. Er spelen bijvoorbeeld meerdere diagnoses, er zijn misschien ook nog problemen binnen het gezin, of een kind is opgenomen in een psychiatrische instelling."
De onderzoeken bij Denkkracht worden voor tweede- en derdelijnszorg volledig vergoed. Eerstelijnszorg kan gedeeltelijk worden vergoed, afhankelijk van het type zorgverzekering.
